Động kinh là một trong những bệnh lý phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Đây là một rối loạn thần kinh, gây ra những cơn co giật lặp đi lặp lại không kiểm soát. Hiểu rõ nguyên nhân gây động kinh và phương pháp điều trị sẽ giúp cải thiện chất lượng sống cho người bệnh, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực lên gia đình và xã hội.
Menu xem nhanh:
1. Động kinh là gì?
1.1. Định nghĩa động kinh
Động kinh là một bệnh lý thần kinh mạn tính đặc trưng bởi các cơn co giật không kiểm soát. Các cơn co giật này xảy ra khi hoạt động điện bất thường trong não khiến các tín hiệu thần kinh bị rối loạn. Bệnh động kinh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, từ trẻ sơ sinh đến người già.
1.2. Các triệu chứng phổ biến ở người bị động kinh
Các triệu chứng của động kinh rất đa dạng, bao gồm:
– Co giật xảy ra cục bộ hoặc toàn thân.
– Tình trạng mất ý thức ngắn hạn hoặc lú lẫn tạm thời.
– Rối loạn cảm giác, thị giác hoặc thính giác trước khi cơn co giật xảy ra.
Các triệu chứng này tùy thuộc vào loại động kinh, vùng não bị ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng.
Động kinh có thể nguy hiểm khi cơn co giật xảy ra đột ngột. Khi đó người bệnh có thể bị ngã, va đập hoặc gặp tai nạn nếu đang lái xe, làm việc ở độ cao, trong môi trường nguy hiểm.
Nếu không kiểm soát được cơn động kinh, người bệnh có nguy cơ tổn thương não lâu dài hoặc tăng tần suất cơn co giật. Các cơn co giật kéo dài hơn 5 phút hoặc xảy ra liên tục mà không có sự phục hồi ý thức giữa các cơn thì có thể đe dọa tính mạng. Nếu các cơn này xảy ra khi người bệnh đang bơi hoặc nằm úp mặt, nguy cơ ngạt thở rất cao.
Ngoài ra những người mắc bệnh này có thể cảm thấy tự ti, lo lắng hoặc trầm cảm do các rào cản xã hội.
Do vậy, phát hiện sớm và điều trị động kinh đúng hướng là rất quan trọng.
Bệnh động kinh là một rối loạn thần kinh liên quan đến bất thường của hoạt động điện não, có thể gây nguy hiểm cho người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
2. Nguyên nhân gây động kinh
2.1. Yếu tố di truyền – Một trong những nguyên nhân gây động kinh
Di truyền là yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển bệnh động kinh. Một số loại động kinh được xác định có liên quan đến đột biến gen, gây ảnh hưởng đến cách hoạt động của các tế bào thần kinh trong não. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh, nguy cơ mắc bệnh của thế hệ sau sẽ tăng lên.
2.2. Tổn thương não
Tổn thương não do chấn thương sọ não, tai biến mạch máu não, hoặc các bệnh nhiễm trùng như viêm não và viêm màng não là một trong những nguyên nhân gây động kinh phổ biến. Những tổn thương này có thể làm thay đổi cấu trúc và chức năng của não bộ, gây ra các cơn co giật.
2.3. Rối loạn phát triển thần kinh
Một số rối loạn như tự kỷ, hội chứng Rett, hoặc bại não có thể là yếu tố nguy cơ dẫn đến động kinh. Các rối loạn này làm suy giảm sự phát triển của não bộ, gây mất cân bằng trong hoạt động thần kinh.
2.4. Các yếu tố khác là nguyên nhân gây động kinh
Ngoài các nguyên nhân phổ biến trên, động kinh còn có thể do:
– Sự thay đổi nội tiết tố, đặc biệt ở phụ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt.
– Sử dụng chất kích thích (rượu bia, thuốc lá) quá mức.
– Thiếu oxy khi sinh hoặc biến chứng trong quá trình sinh nở.
Di truyền, các tổn thương não và rối loạn phát triển thần kinh có thể là những nguyên nhân gây ra tình trạng động kinh.
3. Phương pháp chẩn đoán chính xác nguyên nhân và mức độ động kinh
3.1. Đánh giá triệu chứng lâm sàng
Việc chẩn đoán động kinh thường bắt đầu bằng việc phân tích triệu chứng lâm sàng. Bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân và gia đình về các đặc điểm của cơn co giật, tần suất xảy ra và các yếu tố kích thích.
3.2. Sử dụng các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại
Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT scan) là những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh thường được sử dụng để phát hiện tổn thương trong não hoặc các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn.
3.3. Điện não đồ (EEG)
Điện não đồ là phương pháp đo hoạt động điện trong não, giúp phát hiện những sóng não bất thường có thể liên quan đến động kinh. Đây là một trong những phương pháp chẩn đoán động kinh hiệu quả.
4. Cách điều trị động kinh
4.1. Sử dụng thuốc chống động kinh
Thuốc chống động kinh là phương pháp điều trị chính, giúp kiểm soát và ngăn ngừa các cơn co giật. Một số loại thuốc điều trị động kinh phổ biến gồm phenytoin, valproate, và carbamazepine. Việc sử dụng thuốc kiểm soát cơn co giật cần tuân theo chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
4.2. Phẫu thuật não
Phẫu thuật được chỉ định khi thuốc không kiểm soát được cơn động kinh và có vùng não cụ thể gây ra vấn đề. Phẫu thuật giúp loại bỏ hoặc điều chỉnh vùng não bất thường để ngăn ngừa co giật. Cần hết sức thận trọng khi lựa chọn phương pháp này để hạn chế những rủi ro tiềm ẩn.
4.3. Kích thích thần kinh
Kích thích dây thần kinh phế vị (VNS) hoặc kích thích não sâu (DBS) là các phương pháp tiên tiến, giúp giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn động kinh.
4.4. Thay đổi lối sống
Bên cạnh các phương pháp y học, thay đổi lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị động kinh. Theo đó, các chuyên gia Nội thần kinh khuyên bệnh nhân nên:
– Tuân thủ lịch uống thuốc.
– Tránh căng thẳng, mất ngủ và các yếu tố kích thích khác.
– Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, như chế độ ăn keto giúp kiểm soát cơn co giật ở một số bệnh nhân.
Điện não đồ, chụp CT hoặc MRI não có thể giúp kiểm tra hoạt động điện của não hoặc tìm kiếm các tổn thương có thể gây ra động kinh.
5. Phòng ngừa và hỗ trợ bệnh nhân động kinh
5.1. Phòng ngừa nguyên nhân gây động kinh
Việc phòng ngừa động kinh tập trung vào việc giảm các yếu tố nguy cơ như: đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông, kiểm soát huyết áp để tránh tai biến mạch máu não và tiêm phòng đầy đủ để ngăn ngừa nhiễm trùng.
5.2. Vai trò của cộng đồng
Hỗ trợ từ gia đình và xã hội rất quan trọng đối với bệnh nhân động kinh. Gia đình cần được trang bị kiến thức cơ bản về cách xử lý cơn co giật, trong khi cộng đồng cần xóa bỏ định kiến để người bệnh cảm thấy được hòa nhập.
Hiểu rõ nguyên nhân gây động kinh và áp dụng các phương pháp điều trị hiệu quả là “chìa khóa” giúp người bệnh có cuộc sống bình thường và giảm thiểu gánh nặng xã hội. Điều quan trọng nhất là sự kiên trì trong việc tuân thủ phác đồ điều trị và sự hỗ trợ từ gia đình, cộng đồng. Hãy nâng cao nhận thức và hành động sớm để bảo vệ sức khỏe thần kinh của chính mình và người thân yêu.
