Thiếu máu được mô tả là tình trạng giảm số lượng tế bào máu đỏ dẫn đến máu thiếu oxy để cung cấp cho các mô tế bào trong cơ thể. Thiếu máu bao gồm nhiều loại khác nhau, gây ra bởi sự thiếu hụt của một hoặc nhiều chất dinh dưỡng như sắt, vitamin B-12 hoặc folate (còn được gọi là axit folic), hay do rối loạn máu di truyền được gọi là thiếu máu hồng cầu hình liềm hoặc do một căn bệnh tiềm ẩn như bệnh thận. Triệu chứng thường gặp bao gồm mệt mỏi, chóng mặt và khó thở. Kha năng hấp thu sắt và axit folic có thể bị ảnh hưởng bởi thực phẩm mà người bệnh tiêu thụ hàng ngày. Vậy người bị thiếu máu cần tránh ăn gì?
Menu xem nhanh:
Tránh xa thực phẩm có chứa tanin
Tanin khiến cho thực phẩm có vị chát và có mặt trong các thực phẩm như nho và rượu vang.
Trả lời cho câu hỏi “người bị thiếu máu cần tránh ăn gì?”, trước hết theo các bác sĩ thực phẩm có chứa tanin nên được loại bỏ khỏi chế độ ăn uống hàng ngày của người bệnh. Tanin là một chất tự nhiên được tìm thấy trong nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Tanin khiến cho thực phẩm có vị chát và có mặt trong các thực phẩm như cà phê, rượu vang, nho và rượu vang, cao lương và ngô, trà rooibos. Chất này có thể cản trở sự hấp thu thụ sắt nonheme từ nguồn thực vật như các loại đậu, rau bina và các loại rau có lá màu xanh sẫm khác. Do đó những người bị thiếu máu do thiếu sắt cần hạn chế các loại thực phẩm chứa tanin nêu trên.
Cẩn thận với thực phẩm chứa gluten
Người bị dị ứng với gluten cần tránh các thực phẩm như lúa mạch để phòng chống nguy cơ thiếu máu.
Dị ứng với gluten trong bệnh Celiac có thể gây tổn thương thành ruột, khiến các chất dinh dưỡng như folate và sắt không được hấp thụ đúng cách. Nếu không chữa trị, tình trạng kém hấp thụ này có thể dẫn đến thiếu máu. Gluten được tìm thấy trong lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen, yến mạch và các loại thực phẩm làm từ các loại ngũ cốc. Tuy nhiên chỉ những người bị dị ứng với gluten mới cần tránh các loại thực phẩm này.
Không nên dùng các thực phẩm có chứa phytates (axit phytic)
Gạo nâu có chứa nhiều phytates, một chất có thể ảnh hưởng tới khả năng hấp thụ chất sắt của cơ thể.
Phytates, hoặc axit phytic, thường được tìm thấy trong các loại thực phẩm có hàm lượng chất xơ cao như lúa mì nguyên hạt, các loại hạt cây và gạo nâu. Gạo trắng hoặc bột mỳ trắng đã loại bỏ cám có chứa ít axit phytic hơn. Axit phytic liên kết với chất sắt trong hệ thống tiêu hóa, ức chế sự hấp thụ chất sắt của cơ thể.
Một số lưu ý khác
Canxi có thể cản trở sự hấp thụ sắt, do tiêu thụ thực phẩm có chứa canxi với các loại thực phẩm có chứa sắt sẽ ảnh hưởng đến lượng sắt cơ thể hấp thụ được. Vì lý do này không nên ăn các thực phẩm có chứa canxi và sắt cùng một thời điểm. Ví dụ như thịt bò, các loại đậu không nên ăn với sữa, pho mát và sữa chua.
Canxi có thể cản trở sự hấp thụ sắt, vì thế không nên các loại thực phẩm có chứa hai chất này trong cùng một thời điểm.
Kẽm là chất cần thiết để hỗ trợ folate được hấp thu đúng cách. Có đủ folate trong chế độ ăn uống là điều rất quan trọng đối với những người bị thiếu máu do có liên quan đến folate. Hàu, gan, thịt, trứng là nguồn cung cấp folate tự nhiên rất dồi dào. Vitamin C giúp chuyển hoá sắt nonheme trong các loại rau quả thành dạng có thể sử dụng được, vì vậy tiêu thụ các thực phẩm giàu vitamin C như nước ép trái cây họ cam quýt, măng tây và ớt chuông sẽ giúp sắt nonheme dễ hấp thụ.
Ngoài ra uống rượu lâu dài có thể ức chế sự hấp thụ folate và hoạt động của sắt, vì vậy giảm bớt hoặc tránh uống rượu có thể cải thiện cả hai loại thiếu máu này.
