Bệnh tiểu đường tuýp 2 ở trẻ em có nguy hiểm không?
Tiểu đường tuýp 2 ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe đáng lo ngại, thường tiến triển âm thầm và dễ bị bỏ qua. Nhiều trẻ chỉ được phát hiện khi đã xuất hiện rối loạn đường huyết kéo dài. Hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách kiểm soát bệnh giúp phụ huynh chủ động bảo vệ sức khỏe cho con, đồng thời hạn chế nguy cơ biến chứng trong tương lai.
1. Bệnh tiểu đường type 2 ở trẻ em diễn ra như thế nào? Cơ chế xuất hiện?
Bệnh đái tháo đường type 2 ở trẻ em hình thành chủ yếu do tình trạng kháng insulin, tức là các tế bào trong cơ thể không còn đáp ứng tốt với insulin. Dù tuyến tụy vẫn tiết insulin, lượng này không đủ để vượt qua sự kháng insulin, dẫn đến tăng đường huyết kéo dài. Đây được gọi là thiếu hụt insulin tương đối, khác với thiếu hụt tuyệt đối ở tiểu đường type 1.
Trước đây, tiểu đường ở trẻ em chủ yếu là type 1, nhưng hiện nay tỷ lệ đái tháo đường type 2 ở trẻ em tăng nhanh, nhất là ở trẻ thừa cân, béo phì. Nhiều trường hợp được phát hiện trong giai đoạn dậy thì từ 10 – 14 tuổi bị tiểu đường. Tuy nhiên tỷ lệ mắc cao nhất lại xảy ra vào cuối tuổi vị thành niên, từ 15 – 19 tuổi.
Nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu trẻ ít vận động, có tiền sử gia đình mắc tiểu đường type 2, mẹ từng bị tiểu đường thai kỳ, hoặc kèm theo các vấn đề như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, gan nhiễm mỡ, PCOS hay da sẫm màu vùng cổ (acanthosis nigricans).
2. Bệnh tiểu đường type 2 ở trẻ em có nguy hiểm không? vì sao?
Tiểu đường tuýp 2 ở trẻ em được xem là bệnh lý nguy hiểm vì tiến triển nhanh và dễ gây biến chứng sớm hơn so với người lớn. Khi mắc bệnh từ độ tuổi còn nhỏ, trẻ phải sống chung với đường huyết cao trong thời gian dài, làm tăng nguy cơ tổn thương tim mạch, thận, mắt và hệ thần kinh ngay từ khi còn trẻ.
Bệnh có thể ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể của trẻ, từ mạch máu, dây thần kinh cho đến mắt và thận. Ban đầu, biến chứng thường âm thầm nhưng sẽ tích lũy theo năm tháng. Nếu kiểm soát đường huyết kém, trẻ có nguy cơ gặp các vấn đề như rối loạn mỡ máu, bệnh tim mạch, đột quỵ, tổn thương thần kinh, bệnh thận và bệnh mắt, thậm chí dẫn đến giảm thị lực hoặc mù lòa. Vì vậy, phát hiện sớm và điều trị đúng là rất quan trọng.
3. Làm gì với bệnh tiểu đường type 2 ở trẻ em?
Với tiểu đường tuýp 2 ở trẻ em, việc theo dõi và quản lý bệnh cần được thực hiện lâu dài và đúng cách. Trẻ cần được đo đường huyết thường xuyên và điều chỉnh linh hoạt nếu thấy xuất hiện dấu hiệu tăng hay hạ đường máu đột ngột. Khi đã ổn định, tần suất đo có thể giảm và chỉ kiểm tra định kỳ vài lần mỗi tuần.
Bệnh lý đái tháo đường type 2 trẻ em cũng cần tái khám định kỳ 3 – 4 lần/năm để bác sĩ theo dõi sự phát triển thể chất, tinh thần. Đồng thời đánh giá chỉ số số HbA1C và sàng lọc sớm các biến chứng ở thận, mắt, thần kinh hoặc tuyến giáp.
Bên cạnh điều trị chuẩn y khoa, thay đổi lối sống cũng có vai trò rất quan trọng. Cha mẹ nên xây dựng chế độ ăn lành mạnh, kiểm soát năng lượng, tăng rau củ – ngũ cốc nguyên hạt. Khuyến khích trẻ vận động thường xuyên thông qua thể thao hoặc các hoạt động phù hợp với lứa tuổi.
Đối với tiểu đường tuýp 2 ở trẻ em, điều quan trọng nhất không chỉ là dùng thuốc mà còn là thay đổi lối sống mỗi ngày. Kiểm soát cân nặng, ăn uống khoa học và vận động theo thể trạng là chìa khóa giúp cải thiện đường huyết rõ rệt. Cha mẹ cũng nên để ý một số dấu hiệu của bệnh để kịp thời can thiệp, giảm nguy cơ biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho trẻ về lâu dài.
Nguồn tài liệu tham khảo: Mayoclinic, Msdmanuals, Diabetes
