Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất và đồng thời là tuyến tiêu hóa lớn nhất trong cơ thể. Gan nằm ngay dưới cơ hoành ở phần trên, bên phải của ổ bụng. Tìm hiểu một số bệnh lý về gan thường gặp qua các câu hỏi dưới đây.
Menu xem nhanh:
Gan có vai trò như thế nào?
- Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất và đồng thời là tuyến tiêu hóa lớn nhất trong cơ thể.
Gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và một số các chức năng khác trong cơ thể như dự trữ glycogen, tổng hợp protein huyết tương và thải độc. Gan cũng sản xuất dịch mật, một dịch thể quan trọng trong quá trình tiêu hóa. Gan được xem là nhà máy hóa chất của cơ thể vì nó đảm trách cũng như điều hòa rất nhiều các phản ứng hóa sinh mà các phản ứng này chỉ xảy ra ở một số tổ chức đặc biệt của cơ thể mà thôi.
Bệnh viêm gan là gì?
Viêm gan là một bệnh lý về gan được gây ra bởi vi rút, tác động của một số loại thuốc, quá trình tự miễn hoặc rượu. Viêm gan siêu vi A và E là viêm gan cấp tính, chủ yếu lây lan qua đường tiêu hóa (ăn uống thực phẩm hoặc nguồn nước bị nhiễm bệnh), tuy nhiên hai loại viêm gan này không chuyển thành mạn tính. Trong khi đó, bệnh viêm gan siêu vi B và C lại chủ yếu lây lan qua đường máu hoặc chất dịch của người mang bệnh. Viêm gan siêu vi B và C gây viêm gan mạn tính và có thể dẫn tới xơ gan, ung thư gan.
Các bệnh viêm gan do vi rút lây lan qua đường nào?
- Bệnh viêm gan siêu vi B có thể lây truyền từ mẹ sang con.
Viêm gan siêu vi A lây truyền từ người qua người theo đường phân, miệng: vi rút đi từ phân của người mắc bệnh vào thức ăn đồ uống của người bình thường và người bình thường tiếp xúc với vi rút qua đồ ăn, thức uống đã bị nhiễm.
Viêm gan siêu vi B lây truyền chủ yếu qua các con đường: lây qua đường máu và các chế phẩm từ máu bị nhiễm vi rút, lây truyền từ mẹ sang con và lây truyền qua đường quan hệ tình dục.
Viêm gan siêu vi C lây lan qua các con đường tương tự như viêm gan siêu vi B. Tuy nhiên tỷ lệ lây truyền qua đường quan hệ tình dục và từ mẹ sang con ở viêm gan siêu vi C là khá thấp.
Viêm gan siêu vi D cũng lây truyền qua đường máu và ít khi lây qua quan hệ tình dục.
Viêm gan siêu vi E tươn tự như viêm gan siêu vi A, lây chủ yếu qua đường ăn uống.
Triệu chứng của các loại viêm gan do vi rút như thế nào?
Viêm gan siêu vi A và E: một số trường hợp không có triệu chứng nào, trong khi đó nhiều người có thể gặp phải triệu chứng như vàng da, nước tiểu đậm màu, phân nhạt màu, sốt, buồn nôn và đau bụng. Đây là những triệu chứng của viêm gan cấp tính.
Viêm gan siêu vi B: các triệu chứng của viêm gan siêu vi B rất đa dạng từ không có bất cứ biểu hiện gì cho tới những triệu chứng giống như bị cúm nhẹ, nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu, vàng da, mệt mỏi và có thể sốt. Bệnh nhân viêm gan siêu vi B mạn tính thường không có triệu chứng.
Viêm gan siêu vi C: viêm gan siêu vi C hiếm khi có triệu chứng. Nếu các triệu chứng hiện diện thì chúng tương tự như ở viêm gan siêu vi B.
Viêm gan siêu vi D: thông thường chỉ gây ra bệnh gan ở những bệnh nhân đã nhiễm vi rút viêm gan B.
Bệnh viêm gan được điều trị như thế nào?
Viêm gan siêu vi A và E gây ra viêm gan cấp tính, mục tiêu điều trị là giảm thiểu các triệu chứng và ngăn ngừa việc lây lan vi rút viêm gan A. Người bệnh cần nghỉ ngơi đầy đủ, ăn uống đủ chất dinh dưỡng, tránh các chất gây độc hại cho gan, dùng một số thuốc hỗ trợ gan theo chỉ định của bác sĩ. Quan trọng là bệnh viêm gan siêu vi A và E thường sẽ tự hồi phục và không chuyển sang mạn tính.
Viêm gan siêu vi B và C có thể gây ra bệnh gan mãn tính và dẫn đến tổn thương gan liên tục. Thời gian điều trị tùy thuộc vào tiến triển của bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Các bệnh khác của gan là gì?
- Xơ gan là một bệnh lý về gan khá phổ biến trên thế giới cũng như ở nước ta.
Xơ gan: là hậu quả của việc lá gan bị các tác nhân gây hại cho gan tấn công trong thời gian lâu dài dẫn đến tế bào gan bị hư hại, chết dần và tạo ra các mô sẹo, không phục hồi được làm cho gan chai cứng dần dần và không thực hiện được những chức năng bình thường của gan (suy gan).
Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (Nonalcoholic fatty liver disease = NAFLD): bao gồm một số bệnh về gan từ gan nhiễm mở đơn thuần (steatosis) đến viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (Nonalcoholic steatohepatitis = NASH) và xơ gan. Sở dĩ dùng từ “không do rượu” là vì NAFLD và NASH xảy ra ở những người không uống rượu.
Hemochromatosis: đây là một rối loạn gây ra do cơ thể hấp thụ quá nhiều chất sắt từ chế độ ăn uống.
Các khối u gan: u nang gan lành tính và u mạch máu khá phổ biến. Khối u ác tính có thể lây lan từ các cơ quan khác đến gan. Ung thư gan nguyên phát ó thể xảy ra ở những bệnh nhân bị bệnh gan mãn tính, đặc biệt là những người bị xơ gan. Những khối u này có thể được phát hiện qua chụp X quang và một số xét nghiệm máu.
Xơ gan đường mật nguyên phát: là một bệnh gan mạn tính được đặc trưng bởi sự ứ mật, viêm và xơ hóa của đường mật trong và ngoài gan, có thể dẫn tới xơ gan và làm tăng áp tĩnh mạch cửa.
