Khởi phát chủ yếu do thiếu Vitamin D, Canxi và Phốt pho, bệnh lý còi xương ngày càng phổ biến, ở cả trẻ nhỏ và trẻ đang trong độ tuổi thiếu niên. Bệnh có thể để lại di chứng vĩnh viễn vô cùng nặng nề. Rất may mắn, đây là bệnh lý dễ phát hiện và dễ điều trị. Vậy, làm thế nào để phát hiện kịp thời và làm thế nào để chữa bệnh còi xương? Đọc ngay bài viết sau cùng Thu Cúc TCI để biết câu trả lời, bố mẹ nhé!
Menu xem nhanh:
1. Khái quát về còi xương
1.1. Khái niệm
Còi xương là một dạng loạn dưỡng xương, khởi phát do cơ thể thiếu Vitamin D và/hoặc những khoáng chất cần thiết khác như Canxi, Phốt pho,… Bệnh xuất hiện chủ yếu ở trẻ nhỏ và trẻ đang trong độ tuổi thiếu niên, với tỷ trọng xuất hiện ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ 6 – 36 tháng tuổi, cao hơn xuất hiện ở trẻ đang trong độ tuổi thiếu niên.
1.2. Nguyên nhân
Mục 1.1 đã tiết lộ nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng còi xương ở trẻ. Theo chuyên gia, sở dĩ thiếu Vitamin, Canxi và Phốt pho, trẻ dễ bị còi xương là bởi: Canxi và Phốt pho là 2 khoáng chất có vai trò trọng yếu trong củng cố và xây dựng hệ xương – khớp của con người. Còn Vitamin D là Vitamin có nhiệm vụ chủ chốt trong hỗ trợ cơ thể hấp thụ Canxi và Phốt pho. Ngoài Vitamin D, Canxi, Phốt pho, thiếu Vitamin K2 (MK – 7) cũng làm tăng nguy cơ trẻ bị còi xương, bởi đây là Vitamin có chức năng hỗ trợ vận chuyển Canxi từ máu vào xương.
Nguyên nhân chính gây còi xương ở trẻ là thiếu Vitamin D
Bên cạnh nguyên nhân trên, còi xương còn có thể phát sinh ở trẻ do một số nguyên nhân khác, ít chính hơn, là: Yếu tố di truyền; một số bệnh lý trẻ đang mắc phải có ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hấp thụ và chuyển đổi dinh dưỡng của cơ thể, như các bệnh xơ nang, bệnh Celiac, bệnh viêm ruột, bệnh thận,…; trẻ đang sử dụng một số thuốc có tác dụng phụ, như thuốc chống virus, thuốc chống động kinh,…; dậy thì sớm; thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, như lười vận động, ít tiếp xúc với ánh mặt trời – nguồn cung cấp Vitamin D miễn phí dồi dào, uống ít nước, ngủ trễ,…
1.3. Triệu chứng
Bệnh lý còi xương hoàn toàn có thể phát hiện kịp thời, bởi ngay khi bệnh tồn tại, chúng đã biểu hiện rất rõ ràng. Theo đó, sau đây là những dấu hiệu bố mẹ có thể sử dụng để nhận biết bệnh lý còi xương ở trẻ: Trẻ khó ngủ, ngủ không yên giấc; thường xuyên đổ mồ hôi trộm; tóc rụng và xơ; răng mọc lộn xộn và yếu; xương khớp đau nhức; chán ăn; lá lách to; da xanh xao; chậm vận động; chậm phát triển chiều cao;…
1.4. Di chứng
Còi xương có thể để lại di chứng; di chứng của còi xương vừa tai hại vừa không thể cải thiện. Cụ thể, những di chứng đó là: Dị tật xương (chân vòng kiềng, chân chữ X, dị dạng xương chậu, gù/vẹo cột sống,…); loãng xương ở độ tuổi trưởng thành; hạn chế chức năng hô hấp;….
Một trong những di chứng vĩnh viễn của còi xương là vẹo cột sống
2. Giải đáp thắc mắc: Làm thế nào để chữa bệnh còi xương?
Để hạn chế tối đa nguy cơ trẻ bị di chứng, không có cách nào khác là bố mẹ phải điều trị tích cực bệnh lý còi xương ở trẻ. Vậy, làm thế nào để điều trị bệnh còi xương – Ngay khi nghi ngờ trẻ bị còi xương, đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín gần nhất, để trẻ được thăm khám và điều trị với chuyên gia.
2.1. Chẩn đoán
Thăm khám còi xương ở trẻ luôn luôn bao gồm thăm khám lâm sàng và thăm khám cận lâm sàng, với thăm khám lâm sàng chủ yếu là khai thác dấu hiệu bệnh lý còn thăm khám cận lâm sàng chủ yếu là xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu.
– Xét nghiệm: Cụ thể là xét nghiệm máu; xét nghiệm máu được thực hiện nhằm xác định nồng độ Canxi và Phốt pho trong máu cũng như xác định các rối loạn di truyền nguyên nhân còi xương có thể có ở trẻ.
– Chẩn đoán hình ảnh: Bao gồm chụp X-quang và quét mật độ xương. Trong đó, với kết quả chụp X-quang, chuyên gia sẽ xác định được kích thước xương, các dị dạng, sự mở rộng của các vùng vôi hóa,… và với kết quả quét mật độ xương, chuyên gia sẽ xác định được vị trí tồn tại xương yếu và đánh giá nguy cơ loãng, gãy xương trong tương lai.
2.2. Điều trị
Sau thăm khám, phương pháp điều trị còi xương sẽ được chuyên gia chỉ định cho trẻ. Theo đó, có 2 phương pháp điều trị còi xương là: Điều trị không dùng thuốc, được chỉ định cho trẻ còi xương thể nhẹ và điều trị dùng thuốc, được chỉ định cho trẻ còi xương thể nặng.
2.2.1. Điều trị không dùng thuốc
Điều trị còi xương thể nhẹ không dùng thuốc, về cơ bản là điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và tăng cường tắm nắng:
– Điều chỉnh chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống của trẻ còi xương thể nhẹ cần đảm bảo đầy đủ 4 nhóm dinh dưỡng: Tinh bột, chất béo, đạm, Vitamin và khoáng chất. Trong đó, Vitamin và khoáng chất là nhóm cần tăng cường bổ sung hơn cả. Về Vitamin và khoáng chất cần tăng cường bổ sung cụ thể thì dĩ nhiên phải là Vitamin D, Canxi và Phốt pho. Theo đó, trẻ có thể dung nạp Vitamin D thông qua dầu gan cá tuyết, trứng cá muối, cá hồi, cá trích, có mòi, tôm, hàu, lòng đỏ trứng, nấm,…; dung nạp Canxi thông qua sữa và các chế phẩm từ sữa như sữa chua, bơ, phô mai,…; đậu phụ; cá hồi; rau lá xanh; cam; hạnh nhân;…; và dung nạp Phốt pho thông qua ngũ cốc nguyên cám, các loại quả hạch, hạt bí, thịt heo, thịt gà, hải sản, nội tạng, sữa và chế phẩm từ sữa,…;…
– Tăng cường vận động: Trẻ còi xương thể nhẹ nên chơi bóng chuyền, bóng rổ, bơi lội, đạp xe, hít xà đơn, tập yoga,… hàng ngày, ít nhất nửa giờ.
Tăng cường vận động là một phương pháp điều trị còi xương không dùng thuốc
– Tăng cường tắm nắng: Bằng cách tắm nắng mỗi ngày 10 – 30 phút, trước 9 giờ sáng, trẻ có thể tiếp xúc với tia tử ngoại và 7-dehydro-cholesterol – một tiền chất Vitamin D dưới da trẻ có thể hoạt hóa thành Vitamin D hàm lượng cao.
2.2.2. Điều trị dùng thuốc
Trẻ còi xương thể nặng không thể đơn thuần điều trị không dùng thuốc. Bên cạnh phương pháp đó, trẻ phải sử dụng: Ergocalciferol, Sterogyl, Calci B1 – B2 – B6, Aquadetrim hoặc các thuốc điều trị còi xương khác được chuyên gia chỉ định.
Như vậy, bài viết đã chia sẻ câu trả lời cho câu hỏi làm thế nào để chữa bệnh còi xương. Nếu còn thắc mắc cần giải đáp, liên hệ Thu Cúc TCI, bố mẹ nhé!
