Ợ chua là một trong những vấn đề tiêu hóa phổ biến, gây khó chịu và ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, nhiều người thường chủ quan, không nhận thức được mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện tượng ợ chua, nguyên nhân gây ra, dấu hiệu nhận biết và những phương pháp chẩn đoán hiện đại giúp xác định chính xác bệnh lý liên quan.
Menu xem nhanh:
1. Hiện tượng ợ chua là gì?
Ợ chua là hiện tượng dịch vị dạ dày trào ngược lên thực quản, tạo ra cảm giác nóng rát, chua miệng và khó chịu vùng thượng vị. Điều này xảy ra khi cơ thắt thực quản dưới hoạt động không hiệu quả, khiến axit và thức ăn dễ dàng di chuyển ngược lên trên.
Tình trạng này có thể xuất hiện thoáng qua do ăn uống không hợp lý nhưng cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiêu hóa cần được thăm khám và điều trị kịp thời.
1.1. Dấu hiệu nhận biết hiện tượng ợ chua
Những người gặp phải tình trạng ợ chua thường có các triệu chứng điển hình như:
– Cảm giác nóng rát ở vùng thượng vị, lan dọc lên thực quản, đôi khi gây đau tức ngực.
– Ợ hơi kèm theo vị chua hoặc đắng, đặc biệt sau khi ăn no hoặc khi nằm.
– Buồn nôn hoặc nôn, đặc biệt sau khi ăn những thực phẩm kích thích dạ dày như đồ cay, nóng, nhiều dầu mỡ.
– Cảm giác đầy bụng, khó tiêu, đôi khi đi kèm với đầy hơi, chướng bụng.
– Miệng có mùi hôi, do axit dạ dày trào ngược lên trên, gây ảnh hưởng đến hơi thở.
1.2. Hiện tượng ợ chua nguyên nhân do đâu
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng ợ chua, bao gồm cả yếu tố sinh lý và bệnh lý:
Nguyên nhân sinh lý:
– Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn quá nhanh, ăn khuya, sử dụng nhiều rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas hoặc thực phẩm nhiều dầu mỡ có thể kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn.
– Thói quen sinh hoạt: Nằm ngay sau khi ăn, mặc quần áo quá chật hoặc thường xuyên căng thẳng, stress đều có thể làm tăng nguy cơ trào ngược axit.
Nguyên nhân bệnh lý:
– Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ợ chua kéo dài.
– Viêm loét dạ dày tá tràng: Khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương, axit dạ dày có thể bị tiết ra nhiều hơn, gây ra ợ chua và đau bụng.
– Nhiễm vi khuẩn Hp: Vi khuẩn Hp có thể làm suy yếu lớp bảo vệ của dạ dày, dẫn đến viêm loét và trào ngược axit.
– Hẹp môn vị: Khi môn vị bị hẹp, thức ăn không thể tiêu hóa nhanh chóng, gây ứ đọng trong dạ dày và tăng nguy cơ trào ngược.

Ợ chua là hiện tượng dịch vị dạ dày trào ngược lên thực quản, tạo ra cảm giác nóng rát, chua miệng và khó chịu vùng thượng vị.
2. Hiện tượng ợ chua là biểu hiện của bệnh gì?
Ợ chua có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý tiêu hóa khác nhau, trong đó phổ biến nhất là:
– Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Khi cơ thắt thực quản dưới suy yếu, axit và dịch vị dễ dàng trào ngược lên thực quản, gây tình trạng ợ chua, nóng rát ngực.
– Viêm loét dạ dày – tá tràng: Khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương do axit hoặc vi khuẩn Hp, người bệnh có thể gặp phải triệu chứng ợ chua kéo dài.
– Barrett thực quản: Đây là biến chứng nghiêm trọng của trào ngược dạ dày, có thể làm tăng nguy cơ ung thư thực quản nếu không được kiểm soát kịp thời.
– Loét thực quản: Khi trào ngược kéo dài, niêm mạc thực quản có thể bị viêm loét, dẫn đến đau rát và khó nuốt.
3. Nguy cơ biến chứng khi tình trạng ợ chua kéo dài
Nếu không được điều trị đúng cách, tình trạng ợ chua kéo dài có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng:
– Viêm thực quản: Axit dạ dày tiếp xúc lâu dài với niêm mạc thực quản có thể gây viêm, tổn thương và chảy máu.
– Loét thực quản: Xuất hiện các vết loét trên niêm mạc thực quản, gây đau rát và khó nuốt.
– Hẹp thực quản: Do viêm mạn tính, thực quản có thể bị xơ hóa và hẹp lại, gây khó khăn trong việc nuốt thức ăn.
– Tăng nguy cơ ung thư thực quản: Những người bị Barrett thực quản có nguy cơ phát triển ung thư thực quản cao hơn bình thường.

Nếu không được điều trị đúng cách, tình trạng ợ chua kéo dài có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng
4. Đo HRM – chìa khóa chẩn đoán chính xác tình trạng ợ chua
Phương pháp đo áp lực nhu động thực quản cao tần (HRM) giúp đánh giá chính xác hoạt động của thực quản, phát hiện các rối loạn nhu động gây trào ngược.
4.1. Đo HRM là gì?
HRM là phương pháp hiện đại giúp kiểm tra sự co bóp và chức năng của thực quản, từ đó xác định nguyên nhân gây ợ chua do rối loạn nhu động.
4.2. Khi nào nên đo HRM?
Khi có triệu chứng ợ chua kéo dài, nghi ngờ rối loạn nhu động thực quản
Khi cần đánh giá hiệu quả điều trị trào ngược dạ dày thực quản

HRM là phương pháp hiện đại giúp kiểm tra sự co bóp và chức năng của thực quản, từ đó xác định nguyên nhân gây ợ chua do rối loạn nhu động.
5. Các phương pháp chẩn đoán ợ chua khác
Bên cạnh đo HRM, các phương pháp khác cũng được áp dụng để xác định nguyên nhân ợ chua:
5.1. Thăm khám lâm sàng
Bác sĩ kiểm tra triệu chứng, hỏi về tiền sử bệnh và thói quen ăn uống để đánh giá sơ bộ tình trạng bệnh.
5.2. Nội soi dạ dày thực quản
Nội soi giúp phát hiện viêm loét, tổn thương niêm mạc dạ dày, thực quản do trào ngược axit.
5.3. Đo pH thực quản 24 giờ
Phương pháp này theo dõi lượng axit trào ngược trong suốt 24 giờ, giúp đánh giá chính xác mức độ trào ngược.
6. Tầm quan trọng của chẩn đoán chính xác
Việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân ợ chua giúp đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, tránh biến chứng nguy hiểm.
– Xác định đúng nguyên nhân để có phác đồ điều trị hiệu quả
– Tránh điều trị sai phương pháp, gây tốn kém và kéo dài bệnh lý
– Ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng như ung thư thực quản
Bệnh viện Thu Cúc là địa chỉ tin cậy với hệ thống máy móc hiện đại, áp dụng hai phương pháp đo HRM và đo pH thực quản 24 giờ giúp chẩn đoán chính xác tình trạng ợ chua. Bệnh nhân được thăm khám bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa giàu kinh nghiệm, đảm bảo kết quả chính xác và phác đồ điều trị tối ưu. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng ợ chua kéo dài, hãy chủ động thăm khám sớm để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa của mình!