Để phòng ngừa bệnh và bảo vệ cho sự phát triển của con yêu, cha mẹ cần ghi nhớ đưa con đi tiêm phòng đầy đủ. Có 2 loại tiêm vắc xin là tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng dịch vụ. Để đạt được hiệu quả tối ưu, có thể cho trẻ tiêm cả hai chương trình tiêm. Sau đây là các thông tin so sánh giữa 2 loại tiêm chủng và lịch tiêm dịch vụ cho trẻ.
Menu xem nhanh:
1. Những thông tin về tiêm chủng dịch vụ và mở rộng
1.1 Tiêm chủng mở rộng
Khái niệm tiêm chủng được hiểu là việc sử dụng vắc xin để kích thích hệ miễn dịch của cơ thể sản xuất kháng thể chống lại các tác nhân gây bệnh, từ đó bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm bệnh hoặc giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh. Vắc xin thường chứa các chất kích thích miễn dịch, được sản xuất từ vi khuẩn, virus hoặc các thành phần khác của chúng, được đưa vào cơ thể thông qua tiêm chích để kích thích sự phản ứng miễn dịch.
Tại Việt Nam, chương trình tiêm chủng mở rộng được bắt đầu từ năm 1980 và kéo dài đến hiện tại. Chương trình này được khởi xướng với ý nghĩa hết sức nhân văn nhằm mang đến một số lượng lớn vắc xin miễn phí đến người dân ở các vùng miền trên tổ quốc. Những đối tượng vùng sâu vùng xa, không có điều kiện kinh tế đều sẽ được tiêm chủng đầy đủ và miễn phí.
Tiêm chủng mở rộng giúp bảo vệ trẻ em toàn quốc khỏi các dịch bệnh cơ bản dễ mắc phải như: Lao, viêm gan B, ho gà, bạch hầu, uốn ván, sởi, rubella…. Đây đều là những căn bệnh nguy hiểm, nếu nhiễm có thể đối mặt với tử vong hoặc mất chi phí điều trị rất lớn. Tiêm chủng giúp không những bảo vệ trẻ khỏi bệnh tật và còn là phương án tiết kiệm chi phí điều trị y tế cho mỗi cá nhân và xã hội.
1.2 So sánh tiêm chủng mở rộng và tiêm dịch vụ
Tiêm chủng mở rộng và tiêm dịch vụ là hai phương pháp quan trọng trong việc cung cấp vắc xin cho cộng đồng. Mặc dù cả hai đều hướng đến mục tiêu chung là bảo vệ sức khỏe cộng đồng và ngăn chặn sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm, nhưng chúng có những đặc điểm và ưu điểm riêng biệt.
– Về chất lượng vắc xin: Khi so sánh chất lượng vắc xin giữa hai phương pháp này, có thể thấy rằng cả tiêm chủng mở rộng và tiêm dịch vụ đều cung cấp vắc xin có chất lượng cao và an toàn. Cả hai phương pháp đều tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định của tổ chức y tế để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của vắc xin.
– Về quy trình tiêm chủng: Cả tiêm chủng mở rộng và tiêm dịch vụ đều có những trình được thiết lập cụ thể rõ ràng theo các bước như:
+ Thăm khám trước tiêm: Khám sàng lọc trước tiêm chủng, đo huyết áp, tim phổi, điều tra bệnh sử, khai thác thông tin dị ứng,…
+ Tiến hành tiêm
+ Ở lại theo dõi sau tiêm
Tuy nhiên, đối với các cơ sở tiêm chủng mở rộng, có thể việc thăm khám này không được tiến hành một cách cẩn thận, chi tiết như ở các cơ sở tiêm dịch vụ. Bác sĩ tại các điểm tiêm dịch vụ có thể thăm khám kỹ càng hơn, điều tra các bệnh lý hoặc lịch sử tiêm chủng một cách đầy đủ hơn. Ngoài ra, bác sĩ tiêm dịch vụ còn tư vấn những thông tin khác liên quan đến vắc xin, tác dụng phụ hoặc bất kỳ thông tin nào khác mà cha mẹ hoặc người tiêm thắc mắc. Điều này chưa được thực hiện tốt ở các cơ sở tiêm chủng công của nhà nước do nguồn lực còn hạn chế.
– Đối tượng tiêm: Hiện chương trình tiêm chủng mở rộng đang được áp dụng đối với trẻ em là chính, ngoài ra có thêm đối tượng phụ nữ mang thai cần tiêm phòng uốn ván. Đối với chương trình tiêm chủng dịch vụ, đối tượng đa dạng hơn rất nhiều, từ trẻ em, người trưởng thành, phụ nữ mang thai và người cao tuổi.
– Số lượng vắc xin: Tại các điểm tiêm dịch vụ, người tiêm có thể được cung cấp nhiều vắc xin hơn, bảo vệ khỏi nhiều bệnh truyền nhiễm hơn. Với tiêm chủng mở rộng, người tiêm có thể phòng được 12 bệnh trong khi tiêm chủng dịch vụ có thể bảo vệ bạn khỏi hơn 30 bệnh.
Ngoài ra, khi tiêm 1 loại vắc xin phòng 1 bệnh nào đó, với chương trình tiêm chủng của nhà nước, loại vắc xin, nước sản xuất sẽ được nhà nước quy định, hầu như không có sự lựa chọn cho người tiêm. Tuy nhiên, đối với các cơ sở tiêm dịch vụ, cùng 1 loại vắc xin để phòng cúm, người tiêm có quyền lựa chọn tiêm các loại vắc xin khác nhau tùy theo kinh tế và nhu cầu.
– Chi phí tiêm: Đối với tiêm chủng mở rộng, trẻ em và phụ nữ mang thai sẽ không mất phí vì đã được nhà nước chi trả.
Các cơ sở tiêm chủng dịch vụ sẽ có mức giá khác nhau, tùy theo quy định của mỗi cơ sở.
2. Các mũi và lịch tiêm dịch vụ cho trẻ
2.1 Lịch tiêm dịch vụ cho trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh cần tiêm 2 mũi là:
– Viêm gan B, tiêm trong vòng 24h sau khi sinh để bảo vệ trẻ khỏi virus viêm gan B trong khi sinh.
– Mũi lao BCG: tiêm cho trẻ trong vòng 1 tháng sau sinh để bảo vệ trẻ trước căn bệnh lao nguy hiểm.
2.2 Lịch tiêm dịch vụ cho trẻ giai đoạn từ 1 tháng đến 6 tháng tuổi
Ở giai đoạn này, trẻ cần tiêm các mũi vắc xin là:
– Vắc xin phế cầu: tiêm lúc trẻ được 6 tuần tuổi với 3 mũi tiêm theo phác đồ mỗi mũi cách nhau 4 tuần và tiêm nhắc lại sau khi đã tiêm mũi thứ 3 06 tháng. Những trẻ tiêm muộn sau 6 tháng hoặc 12 tháng sẽ có phác đồ tiêm chủng riêng.
– Vắc xin đường uống phòng virus Rota gây ra viêm dạ dày, ruột. Có nhiều loại vắc xin rota cho khách hàng lựa chọn. Tùy vào việc chọn loại vắc xin nào mà số liều cần uống sẽ khác nhau. Nếu uống Rotarix (Bỉ) hoặc Rotavin (Việt Nam) thì cần uống 2 liều trong khi Rotateq (Mỹ) cần uống 3 liều.
– Vắc xin 6 trong 1 phòng 6 bệnh: bại liệt, ho gà, uốn ván, bạch hầu, viêm gan B, Hib sẽ được tiêm cho trẻ đủ 2 tháng tuổi và tiêm phác đồ 3 liều, mỗi liều cách nhau 1 tháng và cần hoàn thành mũi nhắc lại trước khi 2 tuổi.
– Vắc xin Cúm: Với trẻ tiêm cúm lần đầu cần tiêm 2 mũi cách nhau 4 tuần. Sau đó tiêm nhắc lại hàng năm cho trẻ.
– Vắc xin não mô cầu BC: Trẻ cần tiêm 2 mũi, mỗi mũi cách nhau 2 tháng.
2.3 Giai đoạn từ 9 tháng
Trẻ ở tầm tuổi 9 tháng có nhiều mũi cần tiêm như:
– Sởi, quai bị, rubella: Có thể dùng vắc xin sởi đơn hoặc vắc xin kết hợp 3 loại trên.
– Vắc xin viêm não Nhật Bản: Với mỗi loại vắc xin sẽ có phác đồ tiêm khác nhau.
– Vắc xin thủy đậu để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh thủy đậu
– Vắc xin não mô cầu ACYW
2.4 Giai đoạn trên 1 tuổi đến 2 tuổi
Khi trẻ đã được 1 tuổi, cha mẹ cần cho trẻ tiêm mũi viêm gan A. Sau đó cho trẻ tiêm nhắc lại các mũi ở trên theo như lịch tiêm chủng bác sĩ đã hẹn trước.
Trên đây là các thông tin về số mũi và lịch tiêm dịch vụ cho trẻ em từ sơ sinh đến 2 tuổi. Mong rằng các bậc phụ huynh có thể lưu ý và ghi nhớ đưa trẻ đi tiêm đúng thời điểm.