Cúm A H1N1 từng là đại dịch gây ra càn quét trên toàn cầu với tốc độ lây lan cao. Bệnh có thể xuất hiện hàng năm và không loại trừ bất kỳ đối tượng nào. Vậy, để hiểu rõ hơn về dịch bệnh này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay nhé!
Menu xem nhanh:
1. Cúm A H1N1 là gì?
1.1 Khái niệm
Cúm A H1N1 (tên khoa học virus pdm09 (A)) là một loại virus cúm lây lan từ người sang người. Tên gọi H1N1 bắt nguồn từ protein kháng nguyên trên vỏ virus là hemagglutinin nhóm 1 (H1) và neuraminidase nhóm 1 (N1).
Cúm A/H1N1 là một loại virus cúm lây lan từ người sang người
Trước đây, người ta từng gọi Cúm A/H1N1 là “cúm lợn”. Nguyên nhân là bởi nhiều nhà khoa học cho rằng bệnh có nguồn gốc từ lợn. Tuy nhiên, thực tế chủng virus này được kết hợp từ nhiều nguồn virus khác nhau. VD: Lợn, chim, người,… và gây ra bệnh cúm ở người.
Bệnh xuất hiện theo mùa, rất dễ lây lan và có thể bắt gặp ở bất kỳ ai.
1.2 Nguyên nhân
Cúm A/H1N1 được phát hiện đầu tiên ở trên lợn. Tuy nhiên, virus có khả năng lây lan rất mạnh từ người sang người. Tấn công vào phổi và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Người khỏe mạnh có thể mắc cúm vì một số nguyên nhân như:
– Hít phải không khí chứa dịch tiết của người bệnh bắn ra sau khi ho, hắt hơi, nói chuyện
– Tiếp xúc trực tiếp với người bệnh: Giao tiếp, hôn, quan hệ tình dục,… Đặc biệt là khi giao tiếp ở các môi trường đông người như công viên, trường học, lễ hội,…
– Tiếp xúc gián tiếp: Chạm tay vào các bề mặt có chứa virus, sau đó đưa lên mắt, mũi, miệng. VD: Mặt bàn, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, nút bấm thang máy,… Tạo điều kiện để virus xâm nhập theo đường hô hấp vào cơ thể và gây bệnh cúm.
1.3 Triệu chứng
Tương tự như cúm mùa, virus H1N1 cũng gây ra các triệu chứng như:
– Sốt cao
– Ho, đau họng
– Chảy nước mũi, nghẹt mũi
– Nhức mỏi cơ thể
– Nhức đầu, choáng váng
– Ớn lạnh, da xanh hoặc xanh xám
– Mệt mỏi
– Thở nhanh hoặc khó thở
Trong nhiều trường hợp thậm chí kéo theo cả tình trạng tiêu chảy và nôn mửa.
2. Nguy cơ đại dịch từ Cúm A H1N1
Chủng cúm A/H1N1 được phát hiện lần đầu tiên tại Mexico vào tháng 3/2009. Bệnh có khả năng lây nhiễm cực kỳ cao và lây lan nhanh trong cộng đồng. Ngày 11/6/2009, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo dịch ở cấp độ cao nhất. Tuyên bố đây là đại dịch cúm có quy mô trên toàn cầu.
Bệnh có khả năng lây nhiễm cực kỳ cao và lây lan nhanh trong cộng đồng
Cuối tháng 7/2009, dịch lan rộng ra trên 160 quốc gia ở khắp 5 châu lục. Hàng trăm triệu người mắc bệnh và hàng trăm nghìn ca tử vong.
Đến tháng 8/2010, WHO công bố đại dịch chấm dứt. Tuy nhiên, virus cúm A/H1N1 vẫn tiếp tục lưu hành dưới dạng cúm mùa. Vẫn gây bệnh, khiến người bệnh nhập viện và gây ra các ca tử vong mỗi năm.
Tại Việt Nam, ca Cúm A/H1N1 đầu tiên xuất hiện vào ngày 31/5/2009. Đến 30/7/2009, đã có gần 800 trường hợp mắc bệnh ở 30 tỉnh thành. Có những trường hợp đã tử vong vì cúm. Và đáng lo ngại hơn là dịch lây lan nhanh trong cộng đồng, đặc biệt là ở các trường học.
Ngày nay, các chủng cúm có xu hướng tái bùng phát lại hàng năm. Thời tiết chuyển mùa, không khí thay đổi thất thường chính là điều kiện thuận lợi để cúm phát triển.
Theo thống kê từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội, từ đầu năm 2022 đến nay, thành phố ghi nhận hơn 2.600 trường hợp mắc cúm.
Tuy nhiên, nếu như từ tháng 1-4/2022, số ca mắc là dưới 400 trường hợp/tháng thì từ tháng 5/2022, số ca mắc có xu hướng tăng cao rõ rệt. Đặc biệt, ghi nhận trong tháng 6/2022 cho thấy có đến 887 trường hợp mắc Cúm A. Con số này tăng đến 60% so với tháng 5 là 556 ca.
Vừa qua, Hệ thống y tế Thu Cúc TCI cũng đã ghi nhận số ca mắc Cúm A nhập viện tăng gấp nhiều lần. Phần lớn trong số này là đối tượng trẻ em và người có tiền sử mắc các bệnh tim mạch. Điều này làm dấy lên nguy cơ dịch có thể bùng phát trở lại và lây lan trên diện rộng. Tiềm ẩn nhiều mối lo ngại đến sức khỏe và cuộc sống sinh hoạt của mỗi người.
Thông thường, người mắc Cúm A/H1N1 có thể tự khỏi trong vòng chưa đến 2 tuần. Tuy nhiên, bệnh có khả năng lây sang người khác trong vòng 7 ngày kể từ khi có triệu chứng.
Cúm có khả năng lây lan rất nhanh và mạnh. Thời gian ủ bệnh ngắn, tính cảm thụ cao, khả năng tồn tại lâu ngoài môi trường. Tiềm ẩn nguy cơ bùng phát trên diện rộng và trở thành đại dịch.
Một số đối tượng có hệ miễn dịch yếu thường sẽ dễ bị virus cúm tấn công hơn. VD: Trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người bị tim mạch, hen suyễn,… Trong nhiều trường hợp, cúm thậm chí có thể gây ra nhiều biến chứng nặng.
3. Hỏi đáp về Cúm A H1N1
– Cúm A/H1N1 có thể nặng tới mức nào?
Virus Cúm H1N1 có thể gây ra tình trạng bệnh ở người từ nhẹ tới nặng. Hầu hết bệnh có thể tự hồi phục mà không cần điều trị thuốc. Tuy nhiên đã có những trường hợp bệnh nhân tử vong vì nhiễm cúm.
Bên cạnh đó, Cúm A/H1N1 cũng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Đặc biệt là ở trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có sức đề kháng yếu.
Cúm A H1N1 dễ xảy ra hơn ở trẻ em và người có sức đề kháng yếu
– H1N1 lây lan như thế nào?
Virus cúm lan truyền chủ yếu thông qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện. Hoặc đôi khi là do vô tình chạm vào các vật dụng nhiễm virus. Sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng, tạo điều kiện cho virus xâm nhập vào cơ thể.
– Khả năng lây nhiễm kéo dài trong bao lâu?
Người nhiễm Cúm A/H1N1 có khả năng lây bệnh trong khoảng 7 ngày từ khi phát bệnh. Có thể lâu hơn đối với các đối tượng như trẻ em hay người có hệ miễn dịch yếu.
– Virus Cúm H1N1 có thể tồn tại bao lâu trên các bề mặt?
Các kết quả nghiên cứu cho thấy virus có thể sống trên các bề mặt ở ngoài môi trường. Đồng thời có khả năng lây nhiễm trong vòng 2-8h kể từ khi bám vào bề mặt đó.
– Xử lý thế nào khi bị cúm?
Khi bị cúm hoặc có dấu hiệu, người bệnh nên ở nhà ít nhất 24h sau khi hết triệu chứng. Việc này giúp đề phòng lây lan bệnh sang cho người khác. Đồng thời tránh các đám đông và có biện pháp cách ly với những người xung quanh.
Dự trữ các loại thuốc, khăn giấy, miễn tẩy trùng có cồn,… theo đúng chỉ định của bác sĩ. Nếu bệnh nặng hoặc có nguy cơ biến chứng, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn.
– Xử lý rác thải và vật dụng sinh hoạt của người nhiễm cúm thế nào?
Đồ dùng và dụng cụ ăn uống của người bị cúm nên được sắp xếp riêng và vệ sinh riêng. Đặc biệt không nên dùng lại đồ ăn, đồ uống của người bị cúm. Luôn vứt rác thải của người bệnh vào đúng nơi quy định.
– Làm sao để tự phòng tránh bệnh?
Để phòng tránh cúm lây lan, mỗi người cần chủ động có các biện pháp đề phòng.
Luôn che mũi, miệng mỗi khi ho và hắt hơi. Bỏ khăn giấy vào thùng rác ngay sau khi sử dụng. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi ho, hắt hơi. Tránh tiếp xúc với người bệnh và không đưa tay lên mắt, mũi, miệng…
Luôn giữ cho nhà cửa sạch sẽ, lau dọn thường xuyên. Tránh để virus, vi khuẩn có thể bám lên các bề mặt.
Đặc biệt, hãy nghỉ ngơi hợp lý và có chế độ ăn uống phù hợp để có sức đề kháng tốt. Cho cơ thể chống lại các loại bệnh.
Bên cạnh đó, Cúm A/H1N1 cũng có thể được phòng ngừa bằng cách tiêm vacxin từ sớm.
Phòng ngừa Cúm A H1N1 bằng cách tiêm phòng từ sớm
Tại Hệ thống y tế Thu Cúc TCI hiện nay đã có dịch vụ tiêm vacxin ngừa cúm. Sau khi tiêm khoảng 2 – 3 tuần, vacxin sẽ tạo kháng thể giúp phòng ngừa virus. Đồng thời duy trì tác dụng trong khoảng 6 đến 12 tháng sau đó.
Mỗi người nên đi tiêm phòng cúm nhắc lại hàng năm. Lý do là bởi các chủng cúm có thể sẽ biến đổi và gây ra tốc độ lây truyền nhanh chóng. Quý khách nếu có nhu cầu tiêm chủng hoặc có bất cứ câu hỏi nào về vacxin, vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn.
Như vậy, trên đây là những chia sẻ về Cúm A H1N1 mà chúng tôi muốn gửi đến bạn. Hy vọng bài viết đã giúp bạn đọc trả lời được các thắc mắc về bệnh dịch này. Theo dõi Hệ thống y tế Thu Cúc TCI nhiều hơn để cập nhật nhiều tin tức thú vị khác nhé!
