Phục hồi chức năng sau đột quỵ là một quá trình quan trọng và phức tạp, tập trung vào việc khôi phục và cải thiện các khả năng vận động và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Dưới đây là một số phương pháp và quy trình phổ biến được áp dụng trong quá trình phục hồi chức năng sau đột quỵ.
Menu xem nhanh:
1. Biến chứng ở người bị đột quỵ
– Rối loạn vận động: Bao gồm yếu, liệt một phần hoặc toàn bộ của một bên cơ thể, có thể làm suy giảm khả năng tự chăm sóc và di chuyển của người bệnh.
– Rối loạn nhận thức: Bao gồm giảm tư duy, mất trí nhớ từ nhẹ đến nặng, và thậm chí là sự suy giảm trí tuệ, tất cả đều có thể ảnh hưởng đến khả năng tự chăm sóc và tương tác xã hội của người bệnh.
– Rối loạn cơ tròn và điều tiết: Bao gồm khó khăn trong việc kiểm soát tiểu tiện và đại tiện, có thể dẫn đến các vấn đề như nhiễm trùng đường tiểu và loét vùng tỳ đè.
– Rối loạn ngôn ngữ và thị giác: Gây khó khăn trong giao tiếp và hiểu biết thông tin từ môi trường xung quanh.
– Rối loạn cảm giác: Bao gồm đau, tê, hoặc mất cảm giác ở một phần của cơ thể, ảnh hưởng đến khả năng cảm nhận và đối phó với sự tổn thương.
– Mệt mỏi và rối loạn thăng bằng: Có thể gây khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày và tăng nguy cơ té ngã.
Các biến chứng trên có thể dẫn đến tình trạng phụ thuộc, suy giảm chất lượng cuộc sống, và cảm giác trầm cảm ở người bệnh. Việc đánh giá và điều trị kịp thời là rất quan trọng để giảm thiểu tác động của các biến chứng này và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Đột quỵ là triệu chứng nguy hiểm
2. Các biện pháp phục hồi chức năng sau đột quỵ
Các biện pháp chăm sóc phục hồi chức năng sau đột quỵ cần được thực hiện một cách toàn diện và đa chiều, dựa trên nguyên tắc phòng ngừa biến chứng và khuyến khích phục hồi chức năng cơ bản. Dưới đây là một số biện pháp cụ thể:
– Lăn trở thường xuyên để tránh việc áp lực lâu dài lên một bên cơ thể.
– Khuyến khích tư thế trị liệu phù hợp để duy trì lưu thông không khí và ngăn ngừa việc nuốt sai đường hô hấp.
– Thực hiện các bài tập thở sâu thường xuyên để tăng cường chức năng hô hấp.
– Tư thế trị liệu phù hợp có thể giúp cải thiện tình trạng cơ bản của người bệnh sau đột quỵ và hỗ trợ quá trình phục hồi.
– Khuyến khích vận động sớm sau đột quỵ để giữ cho cơ bắp và khớp linh hoạt.
– Duy trì tầm vận động qua việc thực hiện các bài tập và hoạt động vận động hàng ngày.
– Hướng dẫn bệnh nhân tập luyện và phục hồi các kỹ năng cơ bản như tự ăn uống, mặc quần áo, đi bộ…
2.1. Phòng ngừa các biến chứng hô hấp giúp phục hồi chức năng sau đột quỵ
– Lăn trở thường xuyên: Đảm bảo việc thay đổi tư thế định kỳ để tránh áp lực lâu dài lên một bên cơ thể.
– Tư thế trị liệu: Hỗ trợ tư thế phù hợp để duy trì lưu thông không khí và tránh nguy cơ nuốt sai đường hô hấp.
– Bài tập thở sâu: Khuyến khích thực hiện các bài tập thở sâu để tăng cường chức năng hô hấp.
Phòng ngừa các biến chứng về bệnh hô hấp sau đột quỵ
2.2. Đảm bảo tư thế trị liệu giúp phục hồi chức năng sau đột quỵ
– Kiểm soát hóa trương lực cơ: Tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phục hồi bằng cách kiểm soát áp lực lên các cơ và xương.
– Tăng cường nhận biết về không gian: Hỗ trợ bệnh nhân nhận biết và thích nghi với môi trường xung quanh một cách tốt nhất có thể.
– Lăn trở và thay đổi tư thế: Thực hiện thay đổi tư thế định kỳ để phòng tránh nguy cơ loét do tì đè.
2.3. Tăng cường vận động sớm và đa dạng
– Vận động sớm: Khuyến khích vận động sớm sau đột quỵ để duy trì linh hoạt và sức mạnh cơ bắp.
– Đa dạng vận động: Thực hiện nhiều hoạt động vận động khác nhau để tăng cường chức năng cơ bản.
2.4. Duy trì tầm vận động các khớp
Thực hiện các bài tập nhằm duy trì và cải thiện linh hoạt của các khớp sau đột quỵ.
2.5. Xử lý liệt nửa người và mất cảm giác
– Sử dụng kỹ thuật vật lý trị liệu để giảm biến chứng và cải thiện cảm giác ở bên liệt.
– Khuyến khích và hỗ trợ người bệnh thực hiện các bài tập và hoạt động để phục hồi chức năng vận động.
Việc thực hiện các biện pháp này cần phải được điều chỉnh và cá nhân hóa phù hợp với tình trạng và nhu cầu cụ thể của từng bệnh nhân.
3. Phục hồi các biến chứng sau đột quỵ
Việc phục hồi chức năng sau đột quỵ đòi hỏi một kế hoạch chăm sóc toàn diện, đa chiều và liên tục. Dưới đây là các biện pháp phục hồi chức năng và xử lý các biến chứng thường gặp sau đột quỵ:
3.1. Tránh trật khớp vai
– Đặt tư thế đúng cho chi trên và sử dụng các dụng cụ nâng đỡ vai như đai vai.
– Thực hiện điều trị kích thích điện vùng cơ delta để cải thiện trương lực cơ và chức năng vùng vai.
3.2. Tăng sức bền tim phổi
– Thực hiện các phương pháp tập luyện như đạp xe, đi bộ để tăng sức bền tim phổi.
– Khuyến khích tập luyện thường xuyên và liên tục để cải thiện sức bền tim phổi.
Đạp xe phục hồi chức năng sau đột quỵ
3.3. Hỗ trợ tâm lý
– Sàng lọc trầm cảm và cung cấp hỗ trợ tâm lý cho người bệnh.
– Đảm bảo thời gian nghỉ ngơi hợp lý và thúc đẩy các biện pháp tập luyện phù hợp.
3.4. Cải thiện nhãn cầu
– Hướng dẫn các động tác tập như quét mắt, xoay mặt sang bên để cải thiện vận động nhãn cầu.
– Thực hiện các biện pháp bù trừ như tập luyện và kích thích cảm giác của bên liệt thông qua hoạt động.
3.5. Cố gắng vận động bên liệt
– Gợi ý và nhắc nhở để thu hút sự chú ý sang bên liệt và thực hiện các hoạt động vận động bên liệt.
– Thực hiện các hoạt động đối xứng cả hai bên cơ thể để cân bằng phát triển cảm giác.
3.6. Cải thiện vấn đề về ngôn ngữ, giao tiếp
– Dạy người bệnh các từ, cụm từ và cử chỉ cần thiết để giao tiếp.
– Sử dụng các thiết bị trợ giúp như máy trợ thính, bảng giao tiếp để hỗ trợ giao tiếp.
Đối với mỗi người bệnh, phương pháp phục hồi chức năng sau đột quỵ có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ tổn thương và nhu cầu cụ thể của từng trường hợp. Việc tiếp cận kịp thời và chăm sóc toàn diện từ các nhà chuyên môn là rất quan trọng để giúp người bệnh đạt được phục hồi tối ưu sau đột quỵ.
