Tinh trùng yếu là tình trạng gây hưởng tới sức khỏe sinh sản của nam giới và cả hạnh phúc lứa đôi. Đây cũng là một trong các yếu tố dẫn đến vô sinh của nhiều cặp vợ chồng. Vì vậy, cánh đàn ông cần chủ động tìm hiểu về nguyên nhân tinh trùng yếu cũng như cách phòng tránh tình trạng này để đảm bảo sức khỏe của mình và duy trì giống nòi.
Menu xem nhanh:
1. Thế nào là tinh trùng yếu?
Đối với cơ thể đàn ông khỏe mạnh, ống sinh tinh sản xuất trung bình khoảng 72000 tinh trùng trong một phút. Khi quan hệ tình dục lượng tinh trùng được phóng ra khoảng từ 2-5 ml tương đương với 60-80 triệu tinh trùng trong một mililit. Tuy nhiên, do môi trường âm đạo acid nên tỉ lệ tinh trùng sống sót để gặp trứng là rất ít, vì thế buộc tinh trùng phải được sản xuất với số lượng nhiều, có chất lượng tốt và khả năng di động nhanh. Thang đo để đánh giá tinh trùng khỏe mạnh đó là trong tổng số lượng tinh trùng được phóng ra có khoảng 75% là di động và 30% có hình dạng bình thường, không lẫn hồng cầu và bạch cầu chiếm tỉ lệ ít.
Ngược lại, tình trạng tinh trùng yếu là việc suy giảm chất lượng tinh trùng được đánh giá qua 3 yếu tố sau đây:
– Số lượng ít: Lượng tinh trùng ít hơn được tính trong mỗi lần xuất tinh nhỏ hơn 2 ml với mật độ ít dưới 40 triệu tinh trùng/ml.
– Hình thái bất thường: Cấu trúc một tinh trùng bình thường gồm đầu oval và đuôi để di chuyển. Nếu số lượng tinh trùng dị dạng cao hơn 70% thì khả năng thụ thai thấp.
– Khả năng di động kém: Tỉ lệ tinh trùng không di chuyển lớn hơn 75% và di động nhanh ít hơn 25% thì được đánh giá là khả năng di động của tinh trùng này kém.
Tinh trùng yếu được đánh giá qua ba yếu tố số lượng, hình thái, khả năng vận động
2. Nguyên nhân tình trùng yếu là do đâu?
2.1. Nguyên nhân tinh trùng yếu do di truyền, thể trạng, bệnh lý mắc kèm
– Một số bệnh lý tại cơ quan sinh dục như giãn tĩnh mạch tinh, tinh hoàn lạc chỗ… đều tác động xấu đến chất lượng lẫn số lượng tinh trùng của nam giới.
– Một số bệnh nhiễm khuẩn nam giới hay gặp là viêm tinh hoàn, bệnh lậu, giang mai có thể làm teo hoặc hoại tử tinh hoàn. Điều này dễ khiến tinh trùng được sản xuất ra kém chất lượng đồng thời nó còn cản trở quá trình vận chuyển tinh trùng.
– Bệnh tự miễn: Trường hợp này hiếm gặp nhưng tự cơ thể sẽ sản xuất ra những chất tấn công và tìm cách tiêu diệt tinh trùng.
– Khối u: Khi khối u phát triển sẽ làm mất cân bằng hormone trong cơ thể từ đó ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản của nam giới.
– Một số bệnh lý toàn thân như đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, trầm cảm sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nam giới. Hơn nữa, việc sử dụng các thuốc điều trị kèm theo càng làm cho chất lượng tinh trùng giảm hẳn.
– Mất cân bằng hormone testosterone: Hormone này giữ vai trò quan trọng trong việc sản xuất ra tinh trùng. Vì vậy khi nồng độ testosterone bị thiếu hụt sẽ dẫn đến tinh trùng bị suy yếu và làm giảm mật độ tinh trùng sinh ra.
– Thể trạng cân nặng: Thể trạng cơ thể yếu hoặc bị béo phì làm rối loạn nội tiết tố trong cơ thể, dẫn đến khả năng sinh tinh của đàn ông giảm hẳn.
– Yếu tố di truyền: do rối loạn di truyền điển hình là hội chứng Klinefelte, dị tật bẩm sinh…
Bệnh lý tại cơ quan sinh dục là một trong những nguyên nhân phổ biến tinh trùng yếu
2.2. Nguyên nhân tinh trùng yếu do thói quen lối sống
– Chế độ dinh dưỡng mất cân đối hoặc sử dụng thực phẩm không lành mạnh:
Việc thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết như các vitamin và muối khoáng cũng là một trong những nguyên nhân làm giảm chất lượng tinh trùng. Vì vậy nam giới cần phải bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng trong các bữa ăn hàng ngày, đặc biệt là các loại trái cây họ cam quýt, rau bina, cá hồi, hàu, các loại ngũ cốc nguyên cám… Chúng chứa các vitamin C, E, D, folate, kẽm, các acid béo omega-3 cần thiết cho sự cải thiện tình trạng tinh trùng yếu và tăng khả năng di động của tinh trùng.
Ngoài ra, nếu phái mạnh tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn sẽ làm mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể và gây suy giảm chất lượng tinh trùng. Hơn nữa bao bì thực phẩm công nghiệp đôi khi chứa nhiều BPA – là một loại chất độc hại làm tinh trùng di chuyển chậm hoặc bất động nhiều hơn. Ngoài ra nam giới cũng cần lưu ý không nên sử dụng quá nhiều đậu nành vì nó chứa isoflavone làm tăng nguy cơ tinh trùng yếu.
– Hoạt động quá sức khiến nhiệt độ tại tinh hoàn tăng cao:
Khi nam giới hoạt động quá sức sẽ làm rối loạn nhịp sinh học cơ thể đồng thời nhiệt độ tại tinh hoàn tăng cao từ đó làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng. Vì thế cần phải điều chỉnh kế hoạch làm việc nghỉ ngơi sao cho cân đối và tập thể dục điều độ, tốt nhất 30 phút mỗi ngày là đủ. Ngoài ra, sinh hoạt tình dục với tần suất cao hoặc thủ dâm trong thời gian dài cũng khiến tinh trùng không khỏe mạnh.
– Lạm dụng các chất kích thích trong thời gian lâu:
Việc sử dụng quá nhiều các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê không chỉ ảnh hưởng xấu đến chất lượng tinh trùng mà nó còn tăng nguy cơ bị liệt dương do việc hình thành các cục máu đông trong mạch máu từ đó cản trở máu đến dương vật. Thêm vào đó, nó còn tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh mãn tính nguy hiểm như ung thư, tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn lipid…
– Căng thẳng, lo âu kéo dài:
Tâm lý cũng góp phần quan trọng trong việc tạo ra những tinh binh khỏe mạnh. Chính vì thế, trong xã hội hiện đại ngày nay do áp lực công việc mà nhiều người thường xuyên bị căng thẳng, lo âu kéo dài. Điều này về lâu dài sẽ làm thiếu hụt nồng độ testosterone dẫn đến mật độ tinh trùng thấp và vận động kém hơn.
Căng thẳng, lo âu kéo dài có thể dẫn đến tình trạng tinh trùng yếu
2.3. Nguyên nhân tinh trùng yếu do ảnh hưởng môi trường bên ngoài
– Làm việc hoặc sống trong môi trường hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, vật liệu sơn, các dung môi hữu cơ đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của nam giới.
– Tiếp xúc với kim loại nặng như chì, asen trong một thời gian dài có thể gây vô sinh.
– Phơi nhiễm với tia phóng xạ làm giảm khả năng sinh sản thậm chí dẫn đến vô sinh hoàn toàn.
Ngày nay khi ngày càng có nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn thì việc tìm hiểu nguyên nhân tinh trùng yếu là điều vô cùng cần thiết. Hi vọng qua bài viết này giúp bạn có thêm nhiều kiến thức về tình trạng tinh trùng yếu và tìm cách cải thiện sức khỏe sinh lý của mình. Đặc biệt, nam giới cần phải chủ động xây dựng một lối sống lành mạnh với chế độ dinh dưỡng, vận động, nghỉ ngơi hợp lý, cân bằng và tránh xa các chất kích thích.
