Rò hậu môn và áp xe hậu môn: Phân biệt và điều trị
Rò hậu môn và áp xe hậu môn là hai bệnh lý thường gặp ở vùng hậu môn – trực tràng, có mối liên hệ mật thiết với nhau. Áp xe thường là giai đoạn cấp tính, trong khi rò hậu môn là biến chứng mạn tính nếu áp xe không được điều trị đúng cách. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời hai tình trạng này có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe người bệnh.
1. Hiểu đúng về rò hậu môn và áp xe hậu môn
Áp xe hậu môn là tình trạng hình thành một ổ mủ ở vùng quanh hậu môn do nhiễm trùng các tuyến nhỏ nằm trong ống hậu môn. Ổ mủ này khiến vùng hậu môn sưng đau, nóng đỏ và gây khó chịu cho người bệnh. Nếu áp xe không được dẫn lưu hoặc điều trị đúng cách, một số trường hợp có thể tiến triển thành rò hậu môn, tức là hình thành một đường hầm nối ống hậu môn với da quanh hậu môn.
Rò hậu môn là giai đoạn mạn tính của quá trình nhiễm trùng. Đường rò hình thành như một “đường hầm” nhỏ, khiến dịch mủ hoặc máu liên tục chảy ra, gây ngứa ngáy, kích ứng da và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày.
2. Nguyên nhân gây áp xe hậu môn và rò hậu môn là gì?
Nguyên nhân phổ biến nhất của áp xe hậu môn là nhiễm trùng tại các tuyến nằm trong ống hậu môn. Khi vi khuẩn xâm nhập, tuyến này bị tắc nghẽn, tạo điều kiện cho mủ tích tụ và hình thành ổ áp xe. Ngoài ra, các yếu tố như hệ miễn dịch suy yếu, tiểu đường, chấn thương vùng hậu môn hoặc viêm ruột mạn tính cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Rò hậu môn thường là hậu quả trực tiếp của áp xe không được điều trị hoặc điều trị không dứt điểm. Khi ổ mủ vỡ, đường hầm viêm nhiễm vẫn tồn tại và không liền lại, trở thành đường rò mạn tính. Bên cạnh đó, rò hậu môn đôi khi cũng xuất phát từ các nguyên nhân khác như bệnh Crohn, chấn thương, biến chứng sau phẫu thuật hoặc xạ trị.
3. Sự khác nhau giữa triệu chứng của rò hậu môn và áp xe hậu môn
3.1. Rò hậu môn và áp xe hậu môn khác nhau thế nào: Triệu chứng áp xe hậu môn
Người bệnh áp xe hậu môn thường có những biểu hiện điển hình như:
– Đau dữ dội, sưng tấy quanh hậu môn, cảm giác đau tăng khi ngồi, đi lại hoặc đại tiện.
– Có thể sờ thấy khối cứng hoặc nóng đỏ dưới da quanh hậu môn.
– Một số trường hợp bị sốt, ớn lạnh, mệt mỏi do cơ thể phản ứng với nhiễm trùng.
– Khi áp xe tự vỡ, mủ chảy ra ngoài, cơn đau có thể giảm tạm thời nhưng không đồng nghĩa với việc bệnh đã khỏi.
3.2. Rò hậu môn và áp xe hậu môn khác nhau thế nào: Triệu chứng của rò hậu môn
Khi tiến triển thành rò hậu môn, người bệnh sẽ gặp các dấu hiệu đặc trưng sau:
– Tiết dịch có mủ, dịch hôi hoặc lẫn máu từ một hoặc nhiều lỗ nhỏ xung quanh hậu môn.
– Cơn đau giảm sau khi dịch chảy ra, nhưng tình trạng này kéo dài khiến da quanh hậu môn bị kích ứng, ngứa rát.
– Đau rát khi đại tiện, đôi khi có chảy máu nhẹ. Trường hợp nhiễm trùng nặng có thể kèm theo sốt và cảm giác mệt mỏi.
Hai bệnh lý này có mối liên hệ chặt chẽ. Nhiều trường hợp rò hậu môn là do áp xe hậu môn không điều trị gây ra. Điều này cho thấy việc xử lý sớm và đúng cách áp xe hậu môn ngay từ đầu là chìa khóa để ngăn ngừa hình thành rò hậu môn, hạn chế tái phát và biến chứng nặng hơn.
4. Phương pháp điều trị rò hậu môn và áp xe hậu môn
Điều trị hai bệnh lý này chủ yếu dựa vào can thiệp ngoại khoa. Với áp xe hậu môn, phương pháp điều trị hiệu quả nhất là can thiệp dẫn lưu mủ. Thủ thuật này giúp loại bỏ ổ mủ, làm sạch vùng nhiễm trùng và ngăn chặn hình thành đường rò. Bác sĩ có thể kê thêm thuốc kháng sinh hỗ trợ để kiểm soát viêm nhiễm, tuy nhiên kháng sinh không thay thế cho dẫn lưu áp xe. Việc điều trị cần được sự chỉ định và theo dõi của các bác sĩ chuyên khoa, bởi vậy người bệnh cần lựa chọn địa chỉ uy tín để thăm khám và điều trị.
Đối với rò hậu môn, thông thường phương pháp điều trị hiệu quả là phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ đường rò. Tùy vào vị trí và mức độ phức tạp của đường rò, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp nhằm đảm bảo loại bỏ triệt để mà vẫn hạn chế tổn thương cơ vòng hậu môn, tránh nguy cơ mất kiểm soát đại tiện. Tại Thu Cúc TCI, phương pháp điều trị rò hậu môn bằng Laser Diode đang được áp dụng vào điều trị cho người bệnh với những ưu điểm như hạn chế xâm lấn, nhanh hồi phục, giảm đau hiệu quả. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị cần được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa sau khi xem xét kỹ lưỡng tình hình, mức độ rò, số lượng đường rò,..
5. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu nhận thấy các triệu chứng như đau, sưng, hoặc tiết dịch bất thường quanh hậu môn, người bệnh nên nhanh chóng đến cơ sở y tế có chuyên khoa Hậu môn – Trực tràng để được thăm khám. Việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời giúp tránh biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục.
Để giảm nguy cơ mắc bệnh, cần chú ý giữ vệ sinh vùng hậu môn sạch sẽ, đặc biệt sau khi đại tiện. Bổ sung nhiều rau xanh, uống đủ nước để tránh táo bón, đồng thời duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bất thường.
Rò hậu môn và áp xe hậu môn là hai bệnh lý liên quan đến nhau, tuy nhiên có sự khác nhau về các biểu hiện cũng như khác nhau trong cách điều trị. Việc nhận biết sớm dấu hiệu, điều trị đúng phương pháp và chăm sóc hậu phẫu cẩn thận sẽ giúp người bệnh phục hồi nhanh, ngăn ngừa tái phát và đảm bảo chất lượng cuộc sống.
