Bao quy đầu bị hẹp: Nguyên nhân, dấu hiệu và hướng điều trị
Bao quy đầu bị hẹp là tình trạng thường gặp ở nam giới, mặc dù không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng nếu không được phát hiện và xử lý đúng cách, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và đời sống tình dục. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết cũng như các phương pháp điều trị phù hợp.
1. Hẹp bao quy đầu là gì?
Bao quy đầu bị hẹp (phimosis) là hiện tượng lớp da bao quanh đầu dương vật không thể tuột hoàn toàn xuống được để lộ ra phần quy đầu. Tình trạng này có thể là sinh lý (tự nhiên) hoặc bệnh lý (do tổn thương, viêm nhiễm hoặc sẹo xơ).
1.1. Hẹp bao quy đầu sinh lý
Hẹp sinh lý là hiện tượng bình thường trong giai đoạn phát triển của trẻ nhỏ. Da bao quy đầu dính với quy đầu để bảo vệ đầu dương vật khỏi vi khuẩn và các tác nhân bên ngoài. Theo thời gian, khi trẻ lớn dần, bao quy đầu sẽ tự tách ra và tuột xuống một cách tự nhiên, thường là trước 6 tuổi.
1.2. Hẹp bao quy đầu bệnh lý
Trái lại, hẹp bệnh lý xảy ra khi có sẹo xơ, viêm quy đầu mạn tính hoặc do phụ huynh cố gắng tuột bao quy đầu sớm khiến tổn thương và co rút. Trong trường hợp này, người bệnh thường gặp đau, sưng, viêm và khó vệ sinh vùng kín.
2. Chức năng của bao quy đầu
Bao quy đầu gồm hai lớp: bên ngoài là da, bên trong là niêm mạc, có vai trò bảo vệ quy đầu khỏi các tác động cơ học, bụi bẩn và vi khuẩn.
Lớp niêm mạc bên trong tiết ra chất nhờn giúp giữ ẩm cho đầu dương vật, đồng thời duy trì độ nhạy cảm cần thiết cho hoạt động tình dục. Tuy nhiên, nếu bao quy đầu bị hẹp, lớp bựa sinh dục dễ tích tụ, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, mùi hôi và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nam giới.
3. Dấu hiệu nhận biết bao quy đầu bị hẹp
3.1. Ở trẻ em
Ở giai đoạn sơ sinh, bao quy đầu thường dính hoàn toàn với quy đầu. Khi trẻ lớn, khoảng 90% trường hợp từ 3 tuổi trở lên có thể tự tuột bao quy đầu. Tuy nhiên, nếu đến tuổi học đường hoặc dậy thì mà bao quy đầu vẫn không tuột được, cha mẹ nên cho trẻ đi kiểm tra.
Các dấu hiệu cảnh báo gồm:
– Khi đi tiểu, đầu dương vật phồng lên như bong bóng.
– Dòng tiểu yếu, tia tiểu lệch hoặc bị chia làm nhiều hướng.
– Trẻ thường xuyên than đau khi tiểu tiện hoặc bị viêm đỏ đầu dương vật.
3.2. Ở người lớn
Đến tuổi trưởng thành, nếu bao quy đầu vẫn không thể tuột xuống hoặc chỉ tuột được một phần, người bệnh có thể gặp các biểu hiện như:
– Đau khi dương vật cương cứng.
– Khó vệ sinh, dễ viêm nhiễm và có mùi hôi.
– Xuất tinh sớm, giảm khoái cảm tình dục.
Trường hợp bao quy đầu tuột lên nhưng không thể kéo về vị trí ban đầu được, gây sưng, đau và thắt nghẹt quanh đầu dương vật được gọi là nghẹt bao quy đầu – tình trạng cấp cứu cần xử lý ngay.
4. Hậu quả của bao quy đầu bị hẹp
Nếu không được điều trị đúng cách, bao quy đầu bị hẹp có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm:
– Viêm nhiễm cơ quan sinh dục: Bựa sinh dục tích tụ tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển, gây viêm bao quy đầu, viêm quy đầu, thậm chí lan sang niệu đạo.
– Ảnh hưởng đến tiểu tiện: Dòng nước tiểu bị cản trở, khiến người bệnh phải rặn mạnh, gây đau hoặc tiểu khó.
– Nguy cơ hẹp nghẹt bao quy đầu: Khi bao quy đầu bị siết chặt, máu không lưu thông, dễ dẫn đến hoại tử.
– Ảnh hưởng đến đời sống tình dục: Nam giới có thể đau rát khi quan hệ, cương cứng không hoàn toàn, xuất tinh sớm.
– Nguy cơ ung thư dương vật: Viêm nhiễm mạn tính kéo dài được xem là yếu tố nguy cơ gây ung thư dương vật ở nam giới trưởng thành.
5. Khi nào cần cắt bao quy đầu?
Ở trẻ dưới 6 tuổi, bao quy đầu bị hẹp sinh lý không cần can thiệp nếu không gây viêm nhiễm hoặc tiểu khó. Tuy nhiên, nếu hẹp vẫn tồn tại khi trẻ lớn hoặc xuất hiện các triệu chứng bất thường, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp giải quyết hẹp bao quy đầu.
Ở người lớn, việc cắt bao quy đầu giúp:
– Dễ vệ sinh vùng kín, phòng ngừa viêm nhiễm.
– Giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh qua đường tình dục.
– Cải thiện khả năng tình dục, tránh đau khi quan hệ.
Không nên cố tuột bao quy đầu bằng tay hoặc vật dụng cứng vì có thể gây rách, chảy máu, để lại sẹo xơ khiến tình trạng nặng hơn.
6. Chẩn đoán bao quy đầu bị hẹp
Theo Meuli và cộng sự, có thể chia hẹp bao quy đầu thành các mức độ tùy thuộc vào tình trạng hẹp:
– Mức 1: Bao quy đầu kéo lên được hoàn toàn nhưng khó khăn, xuất hiện vòng thắt quanh thân dương vật.
– Mức 2: Kéo lên được một phần, chỉ để lộ phần đầu dương vật.
– Mức 3: Chỉ lộ được miệng sáo, phần quy đầu hầu như bị che phủ.
– Mức 4: Bao quy đầu hoàn toàn không kéo lùi được.
Dựa vào thăm khám và mức độ hẹp, bác sĩ sẽ tư vấn phương án điều trị phù hợp với phác đồ cá nhân hoa.
7. Các phương pháp điều trị bao quy đầu bị hẹp
7.1. Điều trị không phẫu thuật
Với các trường hợp hẹp nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định nội khoa trong 1 khoảng thời gian nhất định giúp làm mềm da, tăng độ đàn hồi, hỗ trợ bao quy đầu tuột tự nhiên.
Nong bao quy đầu bằng tay hoặc bằng dụng cụ y tế, ban đầu do bác sĩ thực hiện, sau đó người bệnh có thể tự tập tại nhà. Tuy nhiên, cần thao tác nhẹ nhàng, tránh gây rách hoặc chảy máu.
2. Điều trị bằng phẫu thuật
Nếu các phương pháp bảo tồn không hiệu quả, người bệnh có thể được chỉ định tạo hình bao quy đầu, cắt bao quy đầu giúp loại bỏ toàn bộ phần da thừa, giúp quy đầu thông thoáng và dễ vệ sinh hơn.
Phẫu thuật cắt bao quy đầu hiện nay được thực hiện bằng công nghệ xâm lấn tối thiểu, ít đau, hồi phục nhanh, không ảnh hưởng đến chức năng sinh lý hay thẩm mỹ vùng kín.
8. Lời khuyên cho nam giới bị hẹp bao quy đầu
Bao quy đầu bị hẹp có ảnh hưởng đến sinh sản không: Nam giới bị bao quy đầu hẹp có thể vẫn quan hệ và có con, tuy nhiên trong nhiều trường hợp, tình trạng này gây đau khi quan hệ, khó xuất tinh hoặc giảm khả năng thụ thai do tinh dịch khó phóng ra ngoài.
Ngoài ra, viêm nhiễm kéo dài còn ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, làm tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn.
Một số lưu ý cho người bị hẹp bao quy đầu là cần giữ vệ sinh cơ quan sinh dục hằng ngày, nhất là sau khi đi tiểu hoặc quan hệ, không nên tự ý tuột bao quy đầu mạnh tay.
Nếu có biểu hiện đau, viêm, tiểu khó hoặc sưng đỏ, hãy đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Với trẻ nhỏ, phụ huynh nên theo dõi và hướng dẫn vệ sinh nhẹ nhàng, đồng thời cho con gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và chỉ định phù hợp có nên can thiệp hay chưa.
Bao quy đầu bị hẹp là tình trạng phổ biến, đa phần có thể tự khỏi ở trẻ nhỏ nhưng cần được chú ý khi bước vào tuổi dậy thì hoặc trưởng thành. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp giúp phòng tránh viêm nhiễm, bảo vệ sức khỏe sinh sản và duy trì đời sống tình dục viên mãn. Nam giới không nên chủ quan mà cần thăm khám tại cơ sở y tế uy tín để được hướng dẫn điều trị phù hợp.
