U Klatskin – một loại ung thư hiếm gặp xuất hiện tại vị trí phân đôi ống gan – thường tiến triển âm thầm nhưng rất nguy hiểm. Việc nhận diện sớm các yếu tố dẫn đến u Klatskin đường mật đóng vai trò quan trọng trong công tác phòng ngừa và chẩn đoán sớm. Những yếu tố như viêm đường mật mạn tính, nhiễm ký sinh trùng gan, bất thường bẩm sinh đường mật hay tiếp xúc với hóa chất độc hại có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ liên quan đến căn bệnh này.

1. Ung thư đường mật tại rốn gan được hiểu như thế nào?

Ung thư đường mật tại rốn gan (còn gọi là u klatskin đường mật) là một dạng ung thư ác tính khởi phát từ biểu mô của hệ thống đường mật, cụ thể nằm trong đoạn từ chỗ hợp nhất giữa ống gan phải và ống gan trái thành ống gan chung cho đến vị trí ống túi mật đổ vào ống gan chung. Loại u này chiếm khoảng 60 – 80% trong tổng số các trường hợp ung thư đường mật và là loại phổ biến thứ hai sau ung thư gan nguyên phát. Bệnh có tiên lượng kém và việc can thiệp phẫu thuật điều trị gặp nhiều khó khăn do khối u thường xâm nhập vào các cấu trúc quan trọng như tĩnh mạch cửa, động mạch gan hoặc hệ thống đường mật trong gan.

Tại Việt Nam, hiện nay rất ít trường hợp được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ khối u, do phần lớn người bệnh đến khám ở giai đoạn muộn, khi khối u đã lan rộng hoặc xâm lấn vào hệ mạch máu và đường mật nội gan. Hơn nữa, số lượng cơ sở y tế đủ năng lực thực hiện phẫu thuật loại bỏ dạng u này cũng còn hạn chế.

Ung thư đường mật tại rốn gan (còn gọi là u klatskin đường mật) là một dạng ung thư ác tính khởi phát từ biểu mô của hệ thống đường mật

2. Yếu tố nào đã dẫn đến u klatskin đường mật?

Khối u Klatskin (ung thư đường mật rốn gan) hình thành khi các tế bào bình thường trong hệ thống đường mật xảy ra đột biến, khiến chúng trở nên bất thường và tăng sinh một cách không kiểm soát, dẫn đến hình thành khối u ác tính. Hiện tại, nguyên nhân chính xác gây ra các đột biến này vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, giới nghiên cứu đã xác định một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc bệnh, bao gồm các tình trạng bệnh lý mạn tính và những thay đổi di truyền mắc phải sau khi sinh.

Một số bệnh lý có liên quan đến sự gia tăng nguy cơ xuất hiện khối u Klatskin bao gồm:

– Tình trạng nghiện rượu hoặc sử dụng rượu kéo dài.

– Có sỏi hiện diện ở ống mật chủ.

– Viêm tụy mạn tính.

– Nhiễm sán lá gan nhỏ, đặc biệt là sán lá gan Trung Quốc.

– Bệnh lý viêm mạn tính dẫn đến xơ hóa hệ thống đường mật trong gan và ngoài gan.

– Sự hiện diện của virus viêm gan B hoặc C trong cơ thể.

3. Các giai đoạn của bệnh

– Giai đoạn 0: Tế bào ung thư chỉ giới hạn ở lớp niêm mạc trong của ống mật, chưa lan vào lớp sâu hơn, hạch bạch huyết hoặc các cơ quan khác.

– Giai đoạn I: Tế bào ác tính đã xuất hiện trong thành của ống mật nhưng vẫn chưa lan ra ngoài.

– Giai đoạn II: Khối u đã lan đến các mô mỡ lân cận hoặc mô gan gần ống mật.

– Giai đoạn IIIA: Tế bào ung thư đã xâm lấn vào các nhánh mạch máu lớn ở một bên gan (trái hoặc phải).

– Giai đoạn IIIB: Sự lan rộng xảy ra đến cả hai bên mạch máu lớn trong gan, hoặc từ một bên đường mật sang phía mạch máu chính của bên đối diện.

– Giai đoạn IIIC: Tế bào ung thư được phát hiện ở một đến ba hạch bạch huyết gần vùng gan.

– Giai đoạn IVA: Có di căn đến bốn hạch bạch huyết trở lên.

– Giai đoạn IVB: Ung thư đã lan rộng đến các cơ quan ở xa như phổi, xương hoặc phần gan xa hơn.

Ung thư đường mật tại rốn gan có 8 giai đoạn khác nhau

4. Các phương pháp điều trị

4.1. Can thiệp ngoại khoa

– Dẫn lưu mật: Thủ thuật này giúp giải phóng lượng mật bị ứ đọng trong gan, từ đó cải thiện các triệu chứng như vàng da và ngứa da.

– Phẫu thuật cắt gan mở rộng: Áp dụng cho các trường hợp còn khả năng phẫu thuật triệt để, bác sĩ có thể cắt bỏ phần gan bị ảnh hưởng, cùng với đoạn ống mật có khối u, túi mật và các hạch bạch huyết lân cận.

– Ghép gan: Trong một số tình huống, phương pháp điều trị triệt để duy nhất là cắt bỏ toàn bộ gan bị bệnh và thay bằng gan mới từ người hiến tặng.

4.2. Điều trị u klatskin đường mật không phẫu thuật

– Khi không thể tiến hành phẫu thuật (do khối u lan rộng hoặc sức khỏe người bệnh không cho phép), các phương pháp điều trị bổ trợ hoặc thay thế được sử dụng: Xạ trị và hóa trị

– Có thể được dùng riêng lẻ hoặc phối hợp để kiểm soát sự tiến triển của bệnh, thường được áp dụng khi phẫu thuật không khả thi hoặc sau phẫu thuật để tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại.

4.3. Liệu pháp điều trị u klatskin đường mật tiên tiến

– Miễn dịch trị liệu: Sử dụng các thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch để tăng cường khả năng nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư của hệ miễn dịch.

– Liệu pháp nhắm trúng đích: Gồm các loại thuốc tác động trực tiếp vào các đột biến gen cụ thể như:

– Thuốc ức chế FGFR: Ngăn cản sự phát triển của tế bào ung thư bằng cách ức chế thụ thể yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi.

– Thuốc ức chế IDH: Kiềm chế hoạt động của protein IDH bất thường – một yếu tố làm rối loạn quá trình biệt hóa tế bào bình thường.

Hóa trị là một trong những phương pháp điều trị bổ trợ hoặc thay thế được sử dụng

Tóm lại, hiểu rõ các yếu tố dẫn đến u Klatskin đường mật là bước quan trọng để chủ động theo dõi sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Dù không thể thay đổi hoàn toàn một số yếu tố nguy cơ, nhưng việc kiểm soát tốt tình trạng viêm nhiễm đường mật, hạn chế tiếp xúc với chất độc hại và khám sức khỏe định kỳ sẽ góp phần bảo vệ hệ gan mật của bạn. Nếu có biểu hiện bất thường như vàng da, đau hạ sườn phải hoặc sút cân không rõ nguyên nhân, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời.