Viêm gan do rượu là một trong những bệnh lý nguy hiểm của gan, phát triển do tình trạng lạm dụng rượu trong thời gian dài. Căn bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng gan mà còn có thể dẫn đến xơ gan, suy gan, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Việc nhận biết các triệu chứng, nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa viêm gan do rượu hoặc các chất cồn khác là điều vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại bệnh viêm gan này, cách điều trị cũng như các phương pháp phòng tránh hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Viêm gan do rượu là gì?
Viêm gan do rượu là tình trạng tổn thương gan do uống rượu quá mức, kéo dài trong nhiều năm. Gan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa và thải độc, nhưng khi tiếp xúc liên tục với cồn, các tế bào gan bị tổn thương, gây viêm nhiễm và suy giảm chức năng.
1.1. Cơ chế gây viêm gan do rượu
Khi uống rượu, gan sẽ chuyển hóa ethanol thành acetaldehyde – một chất độc có khả năng làm tổn thương tế bào gan. Nếu lượng rượu tiêu thụ quá nhiều, gan không thể xử lý kịp thời, dẫn đến tình trạng viêm, xơ hóa và hoại tử tế bào gan. Theo thời gian, bệnh có thể tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan.
Tình trang gan bị tổn thương, viêm nhiễm có thể xảy ra do uống quá nhiều rượu hoặc uống rượu trong thời gian dài.
1.2. Sự khác biệt giữa viêm gan do rượu và các bệnh gan khác
Viêm gan do rượu khác với viêm gan virus ở chỗ nguyên nhân chính đến từ việc lạm dụng rượu thay vì nhiễm virus. Bệnh cũng có tiến triển khác so với gan nhiễm mỡ không do rượu, vì tổn thương gan do rượu có thể nghiêm trọng hơn, đi kèm với viêm và xơ hóa nhanh hơn.
2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của viêm gan do rượu
2.1. Lạm dụng rượu
Nguyên nhân trực tiếp gây viêm gan liên quan đến rượu là uống quá nhiều rượu trong thời gian dài. Mức tiêu thụ nguy hiểm là trên 40g ethanol/ngày đối với nam và trên 20g/ngày đối với nữ.
2.2. Giới tính
Phụ nữ có nguy cơ mắc loại viêm gan này cao hơn nam giới, dù uống cùng một lượng rượu. Điều này là do tốc độ chuyển hóa cồn của gan ở nữ giới chậm hơn, khiến gan dễ bị tổn thương hơn.
2.3. Yếu tố di truyền
Một số người có hệ thống enzyme chuyển hóa rượu kém hiệu quả hơn, làm tăng nguy cơ mắc viêm gan do cồn ngay cả khi tiêu thụ chất này ở mức thấp.
2.4. Chế độ ăn uống kém dinh dưỡng
Thiếu hụt vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin B1, B6, B12 và axit folic, khiến gan dễ bị tổn thương hơn khi tiếp xúc với rượu.
Lạm dụng rượu kết hợp với chế độ ăn uống kém dinh dưỡng có thể là những nguyên nhân gây viêm gan.
3. Triệu chứng của viêm gan do cồn
Viêm gan do rượu hay chất cồn nói chung có thể biểu hiện với nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào mức độ tổn thương gan.
3.1. Triệu chứng nhẹ
Ở giai đoạn đầu, bệnh nhân có thể chỉ cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, đau nhẹ vùng bụng trên bên phải. Một số trường hợp có thể bị buồn nôn và khó tiêu.
3.2. Triệu chứng nặng
Khi bệnh tiến triển, các dấu hiệu trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm vàng da, vàng mắt, sưng bụng do cổ trướng, phù chân và chảy máu dưới da. Một số người có thể bị suy gan cấp tính, rối loạn tâm thần hoặc hôn mê gan.
4. Các biến chứng nguy hiểm của viêm gan do rượu
Nếu không được kiểm soát, viêm gan do cồn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng sau:
4.1. Xơ gan
Viêm gan kéo dài sẽ dẫn đến hình thành mô sẹo trong gan, làm suy giảm chức năng gan vĩnh viễn. Xơ gan là giai đoạn cuối của tổn thương gan và có nguy cơ cao dẫn đến suy gan.
4.2. Ung thư gan
Những người bị viêm gan do cồn có nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn nhiều so với người bình thường. Đây là biến chứng nguy hiểm ở gan kèm theo tỷ lệ tử vong cao.
4.3. Suy gan
Khi gan mất hoàn toàn khả năng hoạt động, bệnh nhân có thể bị suy gan cấp, dẫn đến tử vong nếu không được ghép gan kịp thời.
5. Chẩn đoán và điều trị viêm gan do bia rượu
5.1. Phương pháp chẩn đoán
Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng gan, siêu âm gan hoặc sinh thiết gan để đánh giá mức độ tổn thương.
5.2. Phác đồ điều trị viêm gan do rượu
Việc điều trị viêm gan trong trường hợp này bao gồm việc cai rượu hoàn toàn, kết hợp với các biện pháp hỗ trợ chức năng gan như bổ sung dinh dưỡng, sử dụng thuốc chống viêm và bảo vệ gan. Cụ thể:
– Ngừng uống rượu hoàn toàn
Ngừng uống rượu là bước quan trọng nhất giúp gan có thời gian phục hồi và ngăn ngừa bệnh tiến triển thành xơ gan hoặc suy gan. Trong một số trường hợp, cần sự hỗ trợ từ bác sĩ hoặc chương trình cai nghiện rượu.
– Chế độ dinh dưỡng hợp lý
Viêm gan do chất cồn thường kèm theo suy dinh dưỡng. Vì vậy người bệnh nên ăn uống đầy đủ, giàu protein và vitamin để hỗ trợ chức năng gan. Bên cạnh đó tăng cường thực phẩm giàu vitamin B, C, kẽm và các chất chống oxy hóa, tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn cay nóng.
– Sử dụng thuốc
Các loại thuốc nhằm giảm viêm, cải thiện lưu thông máu ở gan, hỗ trợ phục hồi gan có thể được các bác sĩ kê trong các trường hợp cần thiết, đòi hỏi người bệnh tuân thủ đơn thuốc và báo cho bác sĩ biết khi xảy ra bất cứ tác dụng phụ nào.
– Điều trị các biến chứng
Nếu bệnh đã tiến triển thành xơ gan hoặc suy gan, có thể cần điều trị biến chứng như cổ trướng, xuất huyết tiêu hóa hoặc bệnh não gan. Trong trường hợp nặng, ghép gan có thể là lựa chọn cuối cùng.
Chuyên gia Gan mật – Thu Cúc TCI là địa chỉ uy tín chẩn đoán và điều trị hiệu quả các tổn thương gan do rượu.
6. Cách phòng ngừa viêm gan do bia rượu
6.1. Hạn chế uống rượu
Cách tốt nhất để phòng ngừa viêm gan do rượu là giảm tiêu thụ rượu hoặc từ bỏ hoàn toàn. Nếu không thể ngừng ngay lập tức, hãy giảm dần lượng rượu uống mỗi ngày.
6.2. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh
Bổ sung thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất giúp gan hoạt động tốt hơn. Tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu chất chống oxy hóa có thể hỗ trợ gan trong quá trình thải độc.
6.3. Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Những người có tiền sử uống rượu nhiều nên thường xuyên khám gan mật tại cơ sở y tế uy tín để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và điều trị kịp thời. Quá trình khám lâm sàng cùng với việc thực hiện các xét nghiệm kiểm tra chức năng gan, siêu âm gan có thể giúp “nhận diện” sớm các tổn thương ở gan.
Viêm gan do rượu là bệnh lý nguy hiểm nhưng có thể phòng tránh và kiểm soát nếu phát hiện sớm. Việc hạn chế uống rượu, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ là những biện pháp quan trọng giúp bảo vệ gan. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ viêm gan liên quan đến rượu, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
