Vi khuẩn dạ dày HP rất phổ biến khi có tới 70-80% dân số Việt Nam mắc bệnh. Phần lớn các trường hợp dương tính do vô tình lây nhiễm trong cộng đồng và được phát hiện khi tiến hành thăm khám chuyên khoa tiêu hóa.
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu về vi khuẩn dạ dày HP
1.1. Vi khuẩn HP gây ra những bệnh tiêu hóa gì?
Vi khuẩn HP (có tên đầy đủ là Helicobacter pylori) là loại vi khuẩn đặc biệt có thể tồn tại và phát triển trong môi trường axit cao như ở dạ dày người. Tại đây, vi khuẩn sẽ tiết ra độc chất làm kiềm hóa axit và cũng bởi hoạt động này sẽ dần bào mòn lớp màng bảo vệ thành dạ dày. Từ đó gây ra các tổn thương và hình thành các bệnh lý ở dạ dày.
Trên thực tế, vi khuẩn HP có tới trên 200 chủng khác nhau và không phải chủng dương tính nào cũng gây ra bệnh tiêu hóa nhưng các bệnh tiêu hóa ở dạ dày – đại tràng thường đều có liên quan đến việc nhiễm vi khuẩn HP dương tính, cụ thể:
– HP dương tính là nguyên nhân gây bệnh viêm dạ dày cấp, đau dạ dày cấp.
– Có tới 90 – 95% người bệnh mắc loét tá tràng và trên 70% người bệnh mắc loét dạ dày có tiểu sử bị nhiễm vi khuẩn HP.
– Khoảng 90% người bệnh ung thư dạ dày có liên quan đến nhiễm khuẩn HP.
Vi khuẩn HP là nguyên nhân chính gây ra các bệnh lý thường gặp ở đường tiêu hóa.
1.2. Vi khuẩn HP có lây không?
Vi khuẩn HP có khả năng lây lan rộng từ người mang khuẩn qua người lành không mang khuẩn thông qua 3 con đường chính là đường miệng, đường phân và lây qua đường dạ dày.
– Lây qua đường miệng: Khi có sự tiếp xúc trực tiếp giữa nước bọt hoặc dịch tiết từ đường tiêu hóa ở người mang khuẩn và người lành không mang khuẩn sẽ tạo điều kiện lây nhiễm vi khuẩn HP cao.
– Lây qua đường phân: Vi khuẩn HP đi ra ngoài theo đường phân thông qua hoạt động tiêu hóa và trở thành nguồn lây bệnh ra môi trường. Khi thực hiện ăn uống không đảm bảo hợp vệ sinh hoặc ăn đồ sống, đồ ăn không đảm bảo,.. sẽ làm tăng nguy cơ lây nhiễm khuẩn HP trong cộng đồng.
– Lây qua đường dạ dày: Khi thực hiện thăm khám không đảm bảo an toàn sẽ dễ dẫn tới nguy cơ lây nhiễm chéo ở người bệnh. Cụ thể, ở những trường hợp dùng chung dụng cụ y tế như nội soi dạ dày, nội soi tai mũi họng, dụng cụ nha khoa,.. có thể vô tình làm lây nhiễm vi khuẩn H. pylori.
2. Phát hiện HP dương tính bằng cách nào?
2.1. Nhận biết vi khuẩn dạ dày HP qua các triệu chứng ban đầu
Phần lớn người bệnh dương tính vi khuẩn HP sẽ không thể biết bản thân bị lây nhiễm khi nào. Chỉ khi xuất hiện các triệu chứng bất thường ở đường tiêu hóa mới bắt đầu nghi ngờ về bệnh. Vi khuẩn HP hoạt động mạnh sẽ gây ra các biểu hiện khá rõ ràng như:
– Đau bụng.
– Ợ hơi.
– Đầy hơi, chướng bụng.
– Buồn nôn và nôn.
– Sốt.
– Chán ăn, ăn không ngon.
– Giảm cân bất thường.
– Cảm giác khó nuốt khi ăn.
– Nôn ra máu.
– Đi đại tiện có lẫn máu.
– Chóng mặt, ngất xỉu.
– Mặt tái nhợt.
Trong trường hợp nhận thấy các dấu hiệu nghi ngờ về nhiễm khuẩn HP nêu trên hãy chủ động thăm khám chuyên khoa tiêu hóa sớm để được chẩn đoán chính xác bệnh tình cũng như nhanh chóng thực hiện điều trị tiêu diệt HP đúng cách.
Lưu ý các dấu hiệu nghi ngờ nhiễm khuẩn HP dương tính để chủ động thăm khám sớm khi cần.
2.2. Chẩn đoán vi khuẩn dạ dày HP dương tính
Việc chẩn đoán vi khuẩn HP dương tính sẽ được thực hiện theo 4 phương pháp phổ biến sau đây:
– Nội soi dạ dày tá tràng: Nội soi dạ dày là phương pháp tiêu chuẩn trong chẩn đoán các bệnh ống tiêu hóa và tìm vi khuẩn HP. Trong quá trình nội soi, bác sĩ trực tiếp lấy ra mẫu bệnh phẩm ở vị trí tổn thương tại dạ dày tá tràng và đưa đi sinh thiết nên kết quả nhận về sẽ là chính xác nhất.
– Test hơi thở: Người bệnh được uống một loại thuốc đặc hiệu rồi thở vào thiết bị chuyên dụng. Sau đó, chờ kết quả trong 15-30 phút. Đây là phương pháp xác định HP không xâm lấn, dễ thực hiện, cho kết quả nhanh chóng và độ chính xác cao. Tuy nhiên, hạn chế là chi phí test hơi thở khá cao.
– Phân tích mẫu phân: Kỹ thuật viên hướng dẫn người bệnh cách lấy mẫu phân đúng cách rồi sẽ mang đi tiến hành xét nghiệm. Với phương pháp này cho kết quả chính xác, giá thành rẻ song lại mất nhiều thời gian chờ kết quả và có phần bất tiện ở khâu lấy mẫu bệnh phẩm.
– Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu giúp tìm ra kháng thể kháng HP ở người bệnh để kết luận có hay không vi khuẩn HP tồn tại. Tuy nhiên, đây không phải lựa chọn tối ưu vì có kết quả âm tính giả rất cao và sẽ không áp dụng với các trường hợp tái nhiễm vi khuẩn HP từ lần thứ 2.
Nội soi dạ dày chẩn đoán HP dương tính.
3. Cần làm gì khi phát hiện HP dương tính?
Thoạt tiên, ngay khi nghi ngờ các triệu chứng nhiễm vi khuẩn HP, bạn nên chủ động thăm khám chuyên khoa tiêu hóa để được chỉ định phương pháp chẩn đoán bệnh phù hợp.
Sau khi đã xác định chính xác có mắc HP dương tính, bác sĩ chuyên khoa sẽ lên phác đồ tiêu diệt HP chi tiết dựa theo tình trạng bệnh cụ thể. Điều trị HP sẽ được thực hiện bằng thuốc nên cần xem xét cả khả năng tương thích với loại thuốc kháng sinh của người bệnh.
Sau khi đã có chỉ định điều trị, người bệnh tuân thủ thực hiện nghiêm túc đúng phác đồ điều trị HP để cho hiệu quả tốt nhất, diệt trừ HP thành công và ngăn ngừa tình trạng tái nhiễm. Song song với đó, mỗi người bệnh cũng cần duy trì chế độ ăn khoa học, điều chỉnh thói quen sinh hoạt sao cho hợp lý sẽ giúp việc điều trị diễn ra thuận lợi hơn.
Vi khuẩn dạ dày HP dương tính không quá khó điều trị, nhưng mỗi người không thể chủ quan lơ là. Hãy chủ động thực hiện thăm khám sớm khi cần, tiến hành các xét nghiệm theo chỉ định và tuân thủ phác đồ điều trị HP đúng cách.
