Ung thư đường tiêu hóa (bao gồm ung thư thực quản – dạ dày – tá tràng và đại trực tràng) là nhóm bệnh phổ biến và nguy hiểm. Sàng lọc ung thư sớm chính là biện pháp hiệu quả có thể chữa khỏi hoặc giúp tăng khả năng điều trị và ngăn chặn biến chứng. Hãy tham khảo bài viết sau để tìm hiểu về vai trò của nhuộm màu trong chẩn đoán ung thư tiêu hóa sớm.
Menu xem nhanh:
1. Khái niệm “nội soi tiêu hóa nhuộm màu” là gì?
Nội soi tiêu hóa nhuộm màu là phương pháp nội soi sử dụng chất màu để nhuộm lớp niêm mạc đường tiêu hóa. Mục đích của phương pháp này để bác sĩ quan sát kỹ lưỡng hơn về tổn thương, nhận rõ đặc điểm tổn thương và chất nhuộm làm rõ ranh giới giữa vùng tổn thương và vùng lành. Từ đó giúp bác sĩ lấy mẫu sinh thiết chính xác. Mỗi một vị trí nội soi khác nhau, bác sĩ lại sử dụng những chất nhuộm màu khác nhau. Chất nhuộm màu được sử dụng an toàn cho sức khỏe và là chất chỉ thị tổn thương đặc hiệu.
Hiện nay, nội soi nhuộm màu là phương pháp nội soi tiêu hóa hiện đại được sử dụng chẩn đoán ung thư tiêu hóa sớm.
Hình ảnh nhuộm màu đường tiêu hóa trong một ca nội soi tại Hệ thống y tế Thu Cúc TCI
2. Vai trò của nhuộm màu trong chẩn đoán ung thư tiêu hóa sớm là gì?
2.1. Vai trò của nhuộm màu trong chẩn đoán ung thư tiêu hóa thực quản – dạ dày – tá tràng sớm
Để tiến hành nội soi nhuộm màu thực quản – dạ dày – đại tràng, bác sĩ sử dụng một ống nội soi mềm gắn camera và nguồn sáng. Với nội soi đường tiêu hóa trên, ống nội soi sẽ được đưa vào từ mũi hoặc miệng để quan sát trực tiếp bên trong thực quản, dạ dày và tá tràng.
Nhờ camera và nguồn sáng đầu ống nội soi, giúp bác sĩ quan sát trực tiếp lớp niêm mạc ống tiêu hóa. Công nghệ nội soi nhuộm màu hiện đại hiện nay giúp bác sĩ nhuộm màu các tổn rất nhỏ. Từ đó lấy mẫu sinh thiết chính xác để xác định bản chất tổn thương. Trong quá trình nội soi, chất nhuộm màu giúp bác sĩ dễ dàng quan sát, không bỏ sót tổn thương. Đồng thời, đưa ra tiên lượng tính chất của tổn thương.
– Tổn thương nghi ngờ tại thực quản, bác sĩ sẽ sử dụng chất nhuộm màu Lugol. Chất nhuộm màu này có ái lực với tế bào mô vảy không sừng hóa như thực quản.
– Với các tổn thương ở dạ dày và tá tràng, bác sĩ tiến hành nhuộm xanh Methylen, do cơ chế chất này được hấp thu tích cực vào tế bào giúp phân biệt rõ tế bào lành và tế bào ung thư.
2.2. Vai trò của nhuộm màu trong chẩn đoán ung thư tiêu hóa đại trực tràng sớm
Với nội soi đại trực tràng, ống nội soi lại đi từ hậu môn lên quan sát đại tràng và trực tràng. Nội soi nhuộm màu sử dụng chất nhuộm khác nhau tùy thuộc vào vị trí. Chất nhuộm màu khi nội soi đại trực tràng khác so với chất nhuộm màu thực quản, dạ dày và tá tràng.
Tại vị trí xác định tổn thương tại đại trực tràng, bác sĩ sử dụng chất nhuộm Indigo Carmine, chất nhuộm có vai trò chỉ rõ đặc điểm tổn thương, các tổn thương nhô ra tạo thành khe rãnh chứa chất nhuộm.
Nội soi nhuộm màu có vai trò quan trọng trong việc phát hiện chính xác những tổn thương rất nhỏ ở ống tiêu hóa
3. Các phương pháp nội soi chẩn đoán ung thư tiêu hóa sớm
– Nội soi thường quy: Phát hiện được các bệnh lý đường tiêu hóa. Xác định được vị trí, kích thước và hình dạng tổn thương.
– Nội soi NBI là kỹ thuật nội soi dải tần ánh sáng hẹp phát hiện được ung thư đường tiêu hóa từ giai đoạn sớm. Tuy nhiên không đánh giá được mức độ xâm lấn của tổn thương.
– Nội soi cao cấp MCU: phát hiện sớm và điều trị sớm ung thư đường tiêu hóa chỉ trong 1 ngày. Với sự kết hợp của nội soi phóng đại nhuộm màu và siêu âm nội soi, MCU xác định chính xác tổn thương, đánh giá bản chất và mức độ xâm lấn của tổn thương. Khi tổn thương nghi ngờ là ung thư và tổ chức tiền ung thư, bác sĩ tiến hành cắt hớt niêm mạc hoặc cắt tách niêm mạc điều trị dứt điểm ngay trong lần nội soi đó.
Nội soi MCU là phương pháp hiện đại nhất hiện nay, khắc phục được nhược điểm của các phương pháp nội soi trước đây. Sự tiến bộ của công nghệ nội soi đã mang đến bước đột phá rất lớn trong phát hiện sớm, điều trị sớm bệnh ung thư tiêu hóa.
4. Những ai cần đi nội soi tiêu hóa tầm soát sớm ung thư đường tiêu hóa
Tầm soát ung thư đường tiêu hóa cho phép phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm. Việc phát hiện sớm, điều trị sớm có thể chữa khỏi bệnh hoặc giúp điều trị hiệu quả hơn.
Theo các chuyên gia, những đối tượng sau cần thực hiện tầm soát sớm ung thư đường tiêu hóa:
– Nhóm người có độ tuổi lớn hơn 50.
– Nhóm người có người thân trong gia đình từng mắc ung thư đường tiêu hóa.
– Những người bị viêm loét dạ dày, tá tràng, đại trực tràng, nhiễm vi khuẩn HP.
– Những người có thói quen thường xuyên ăn đồ muối chua như cà, dưa muối. Thường xuyên ăn thực phẩm chiên rán, đồ hun khói, đồ hộp…
– Những người có polyp dạ dày – đại trực tràng.
– Bất kỳ ai khi có nghi ngờ đều nên thực hiện nội soi tầm soát.
Để chẩn đoán sớm ung thư đường tiêu hóa phương pháp hữu hiệu nhất là thực hiện nội soi. Mỗi người dân nên thực hiện khám sức khỏe tổng quát nói chung và nội soi đường tiêu hóa định kỳ để kịp thời phát hiện những bất thường, điều trị hiệu quả, tiết kiệm.
Bất cứ ai cũng nên khám sức khỏe và nội soi tầm soát ung thư sớm đường tiêu hóa định kỳ
5. Một số lưu ý khi thực hiện nội soi để có kết quả tốt nhất
– Khoảng 3 ngày trước khi thực hiện nội soi đại trực tràng, không nên sử dụng thực phẩm khó tiêu hoặc nhiều chất xơ. 1 ngày trước khi thực hiện nội soi dạ dày – đại tràng, không sử dụng các thức ăn đồ uống có màu đỏ, vì có thể gây nhầm lẫn với xuất huyết tiêu hóa.
– Nhịn ăn từ 6 đến 8 giờ và nhịn uống ít nhất 2 giờ trước khi thực hiện nội soi.
– Thực hiện hướng dẫn của nhân viên y tế về việc làm sạch đại tràng trước khi nội soi.
– Sau nội soi không nên khạc nhổ và ăn thức ăn cay nóng…
Vai trò của nhuộm màu trong chẩn đoán ung thư tiêu hóa sớm rất quan trọng. Người dân cần chủ động nội soi ngay cả khi chưa có biểu hiện bất thường nào. Việc lựa chọn công nghệ nội soi can thiệp nhuộm màu giúp phát hiện sớm các bệnh lý, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
