U xơ tiền liệt tuyến là cái gì – đây là vấn đề được đại đa số các quý ông quan tâm và đang đi tìm câu trả lời. Bởi u xơ tiền liệt tuyến là bệnh lý khá phổ biến và có khoảng trên 90% nam giới sau 80 tuổi đều mắc phải. Bệnh gây ra những rối loạn tiểu tiện làm ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm sinh lý người bệnh. Mặc dù là bệnh lành tính nhưng u xơ tiền liệt tuyến vẫn cần phải điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm về sau.
Menu xem nhanh:
1. Vậy u xơ tiền liệt tuyến là cái gì?
Tuyến tiền liệt là một trong các bộ phận có vai trò quan trọng trong hệ sinh dục nam giới. Tuyến tiền liệt nằm ở dưới đáy bàng quang và bao quanh phần đầu trên của niệu đạo, có kích thước khoảng 20cm. Bộ phận này có nhiệm vụ vận chuyển nước tiểu ra ngoài và sản xuất ra chất dịch để trung hòa với môi trường axit loãng của tinh dịch, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình thụ thai.
Vậy u xơ tiền liệt tuyến là cái gì? Theo nghiên cứu, kích thước của tiền liệt tuyến duy trì ở mức ổn định khi nam giới ở độ tuổi từ 20-25. Nhưng khi nam giới bước vào độ tuổi trung niên (ngoài 40 tuổi), tuyến tiền liệt có sự gia tăng bất thường về kích thước. Tình trạng này được gọi là u xơ tiền liệt tuyến hay tăng sản lành tính tuyến tiền liệt.
Khi bị u xơ, kích thước của tuyến tiền liệt tăng lên chèn ép vào đường tiểu và kích thích bàng quang gây ra các triệu chứng khó chịu cho người bệnh.
U xơ tiền liệt tuyến là bệnh lý lành tính, không phải là ung thư tiền liệt tuyến nhưng vẫn cần được điều trị để tránh các biến chứng nguy hiểm về sau.
U xơ tuyến tiền liệt là bệnh lý khá phổ biến ở nam giới.
2. Nguyên nhân gây bệnh u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới
Nguyên nhân gây bệnh u xơ tiền liệt tuyến là cái gì? Theo các chuyên gia, có hai yếu tố quan trọng liên quan đến bệnh u xơ tiền liệt tuyến là tuổi tác và nội tiết tố. Bên cạnh đó cũng tồn tại nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Cụ thể là:
2.1. Yếu tố tuổi tác:
Tuổi càng cao thì tỉ lệ nam giới mắc u xơ tiền liệt tuyến càng lớn. Bệnh thường được phát hiện khi nam giới bước sang độ tuổi 40. Ở độ tuổi này, khối u xơ bắt đầu hình thành và thường chưa gây ra các triệu chứng khó chịu.
Khi bước sang tuổi 50, các triệu chứng của bệnh bắt đầu xuất hiện gây những rối loạn tiểu tiện ảnh hưởng cuộc sống sinh hoạt của người bệnh.
Theo số liệu thống kê, tỉ lệ mắc bệnh u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới trên 50 tuổi là 63.8% và từ 80 tuổi trở lên là trên 90%.
2.2. Yếu tố nội tiết tố testosterone:
Nam giới luôn có một lượng testosterone ổn định trong cơ thể. Hormone này được enzym 5-alpha reductase chuyển đổi thành hormone Dihydrotestosterone (DHT) để phục vụ cho việc phát triển cơ quan sinh dục nam, bao gồm cả tuyến tiền liệt. Lượng HDT vẫn được tiếp tục sản xuất và tích lũy trong tuyến tiền liệt vẫn khi nam giới bước sang tuổi trung niên. Sự tích lũy này có thể khiến khích các tế bào tuyến tiền liệt tiếp tục phát triển khiến họ có nguy cơ mắc u xơ.
Ngoài hormone testosterone và DHT, hormone estrogen cũng có vai trò quan trọng trong sự phát triển của tiền liệt tuyến. Khi nam giới ở độ tuổi trung niên, lượng testosterone sẽ giảm dần khiến tỷ lệ estrogen cao hơn sẽ thúc đẩy tăng trưởng tế bào tuyến tiết liệt.
Tuổi tác và hormone giới tính là yếu tố chính gây bệnh u xơ tuyền tiền liệt.
2.3. Yếu tố dân tộc, di truyền:
U xơ tiền liệt tuyến có liên quan đến yếu tố dân tộc và di truyền. Chính sự khác biệt về chủng tộc khiến đàn ông da trắng ở châu Mỹ có tỉ lệ mắc bệnh cao hơn đan ông da đen ở châu Phi. Và đàn ông châu Á có tỉ lệ mắc bệnh u xơ là thấp nhất.
Bên cạnh đó, người ta cũng nhận thấy rằng ở trong một gia đình, nếu có cha hoặc anh em trai mắc u xơ tiền liệt tuyến thì khả năng những người con trai khác có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
2.4. Yếu tố sinh hoạt:
Một chế độ sinh hoạt lành mạnh giúp giảm thiểu nguy cơ mắc u xơ tuyến tiền liệt. Ngược lại, nam giới có chế độ sinh hoạt không điều độ có khả năng mắc bệnh cao hơn. Ví như:
– Thường xuyên ăn các loại thực phẩm nhiều chất béo động vật, đồ ăn cay nóng hay thức ăn chiên rán nhiều dầu mỡ…
– Chế độ ăn nhiều loại mì, nhiều sữa và ăn ít gạo, ít rau xanh, trái cây…
– Thói quen uống ít nước, uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá và sử dụng các chất kích thích…
– Thường xuyên bị mệt mỏi, căng thẳng, áp lực trong công việc và cuộc sống.
– Người lười vận động và thường xuyên nhịn tiểu.
– Sinh hoạt tình dục không điều độ, lành mạnh (quá nhiều hay không quan hệ) hoặc thủ dâm nhiều lần trong một thời gian ngắn.
2.5. Yếu tố bệnh lý:
Những người bị nhiễm trùng đường tiết niệu như viêm bàng quang, viêm niệu đạo; người có sỏi đường niệu gây tắc nghẽn, ứ đọng nước tiểu; người bị viêm tuyến tiền liệt… có nguy cơ u xơ tiền liệt tuyến khá cao.
2.6. Yếu tố môi trường:
Môi trường sống nhiều khói bụi, ô nhiễm hay thường xuyên phải tiếp xúc với các chất độc hại…cũng góp phần làm gia tăng kích thước tuyến tiền liệt.
3. Biểu hiện của u xơ tiền liệt tuyến
Tuyến tiền liệt phì đại chèn ép vào niệu đạo và chiếm chỗ của bàng quang gây nghẽn đường tiểu và kích thích bàng quang.
3.1. Hội chứng kích thích:
– Tiểu vội: Người bệnh buồn đi tiểu và không nhịn được quá vài phút do bàng quang ức chế kém.
– Tiểu nhiều lần: Số lần đi tiểu tăng đột biến vào ban ngày, kể cả ban đêm làm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người bệnh.
3.2. Hội chứng tắc nghẽn:
– Tiểu khó: Buồn tiểu nhưng phải mất nhiều thời gian mới có thể tiểu được. Dòng nước tiểu yếu hơn nhiều so với những ngày thường. Trong một số trường hợp lượng nước tiểu không thoát hết khiến bàng quang căng phồng. Nếu không điều trị có thể gây ứ nước tại thận.
– Tiểu són, tiểu không tự chủ: Nước tiểu bị thoát ra ngoài trong vô thức kể cả khi người bệnh đang ngủ.
– Tiểu ngập ngừng, ngắt quãng: u xơ tiền liệt tuyết rất dễ gây bệnh sỏi bàng quang làm cho dòng nước tiểu bị ngắt quãng.
– Tiểu rắt, tiểu buốt: Lượng nước tiểu của mỗi lần tiểu là rất ít nên người bệnh buộc phải đi tiểu nhiều lần trong ngày, kèm theo đó là cảm giác đau buốt mỗi khi đi tiểu.
– Bí tiểu: người bệnh đột ngột mất khả năng đi tiểu buộc phải can thiệp bằng các biện pháp y tế.
– Nước tiểu lẫn máu: khi huyết quản giãn nở, bị đứt và vỡ ra, người bệnh thấy máu lẫn trong nước tiểu.
3.3. Các hội chứng khác:
Hiện tượng xuất tinh như xuất tinh sớm hoặc khó xuất tinh, rối loạn cương dương…cũng là biểu hiện thường gặp khi nam giới bị u xơ tuyến tiền liệt.
4. Những biến chứng của bệnh u xơ tiền liệt tuyến là cái gì?
Mặc dù là dạng u lành tính nhưng nếu không được điều trị, u xơ tiền liệt tuyến có thể gây những biến chứng nguy hiểm.
– Tinh thần căng thẳng, suy nhược: người bệnh luôn trong trạng thái bứt rứt, mệt mỏi do cảm giác bất lực khi đi tiểu hay trong quan hệ vợ chồng gây ra những áp lực lớn.
– Tổn thương bàng quang và xuất hiện sỏi bàng quang: khi bị u xơ tiền liệt tuyến, hoạt động của bàng quang bị ảnh hưởng. Việc ứ đọng nước tiểu lâu ngày tại bàng quang khiến cặn bã bị lắng đọng lại hình thành sỏi bàng quang.
– Viêm đường tiết niệu: rối loạn tiểu tiện hoặc sự xuất hiện của sỏi bàng quang sẽ khiến đường niệu bị tổn thương. Vi khuẩn có cơ hội phát triển tấn công gây nhiễm trùng đường tiết niệu.
– Suy thận: việc ứ đọng nước tiểu ở bàng quang sẽ dẫn đến tình trạng thận ứ nước hoặc viêm thận. Đồng thời, đường tiết niệu bị viêm nhiễm cũng làm thận bị tổn thương. Về lâu dài chức năng thận ngày càng suy giảm không thể phục hồi dẫn tới suy thận mãn tính. Nếu tình trạng này kéo dài có thể gây nhiễm trùng huyết nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.
5. Điều trị u xơ tuyến tiền liệt:
Căn cứ vào tình trạng bệnh lý (kích thước khối u xơ, sức khỏe, độ tuổi…) mà bác sĩ sẽ tư vấn phương án điều trị phù hợp nhất. Cụ thể:
– Nếu u xơ tuyến tiền liệt chưa gây biến chứng, người bệnh được theo dõi từ 3-6 tháng để đánh giá lại.
– Nếu triệu chứng bệnh ở mức độ nhẹ, người bệnh được chỉ định điều trị bằng thuốc. Một số loại thuốc được sử dụng phổ biến hiện nay là thuốc giãn cơ trơn, thuốc kháng androgen để giúp làm giảm các triệu chứng của bệnh.
– Nếu bệnh gây biến chứng nghiêm trọng hoặc khi điều trị nội khoa không hiệu quả, người bệnh cần phải được phẫu thuật . Tùy theo kích thước của khối u xơ và thể trạng sức khỏe người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phẫu thuật cắt đốt nội soi qua niệu đạo hoặc mổ cắt u xơ.
Người bệnh nên tái khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ để giúp kiểm soát bệnh hiệu quả.
Tình trạng bệnh lý quyết định phương pháp điều trị bệnh u xơ tiền liệt tuyến là cái gì.
6. Phòng tránh bệnh u xơ tiền liệt tuyến
Một số biện pháp giúp nam giới kiểm soát được các triệu chứng và ngăn chặn tình trạng phát triển của bệnh:
Thay đổi thói quen sinh hoạt:
– Tập thể dục thể thao mỗi ngày để tăng cường hệ miễn dịch, kích thích hệ tiêu hóa và cải thiện sức khỏe.
– Hạn chế ngồi một chỗ trong thời gian dài, đi tiểu ngay khi có nhu cầu để tránh gây ứ đọng nước tiểu.
– Uống đủ nước mỗi ngày để tăng cường sự bài tiết đường niệu; hạn chế hút thuốc, uống rượu bia hoặc đồ uống có caffeine.
– Hạn chế dùng thuốc thông mũi hoặc thuốc kháng histamin bởi chúng có thể khiến cơ niệu đạo bị co thắt gây tiểu khó.
– Đời sống tình dục lành mạnh.
– Kiểm tra sức khỏe định kỳ hàng năm để sớm phát hiện các dấu hiệu bệnh (nếu có). Từ đó giúp quá trình điều trị sớm và mang lại hiệu quả cao.
Xây dựng chế độ ăn khoa học:
– Sử dụng các loại thực phẩm giàu Omega 3 và các thực phẩm có chứa các nội tiết tố thiên nhiên để ngăn ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả.
– Bổ sung các loại vi khoáng chất như kẽm, selen…. tốt cho sức khỏe tuyến tiền liệt.
– Kiêng chất béo, các loại thực phẩm chiên rán có nhiều dầu mỡ; hạn chế đồ uống có cồn, gas, đồ uống nhiều đường…
Bài viết trên hi vọng giúp bạn đọc hiểu u xơ tuyến tiền liệt là cái gì? Các nguyên nhân, biểu hiện và các biến chứng mà bệnh có thể gây ra. Từ đó xây dựng cho mình một chế độ sống, sinh hoạt lành mạnh, tích cực để phòng tránh bệnh hiệu quả.
