Tức ngực là một trong những triệu chứng đáng lo ngại của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Tuy nhiên, vì triệu chứng này có thể giống với đau ngực do các vấn đề tim mạch, nên người bệnh thường hoang mang và khó xác định nguyên nhân chính xác. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc điểm của tức ngực do trào ngược dạ dày, cách phân biệt với cơn đau ngực do vấn đề tim mạch và phương pháp chẩn đoán, điều trị hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Tức ngực do trào ngược dạ dày: Hiện tượng phổ biến
Tức ngực là một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD – Gastroesophageal Reflux Disease). Triệu chứng này thường xuất hiện khi axit từ dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản, gây kích ứng niêm mạc thực quản và các vùng xung quanh, dẫn đến cảm giác đau và tức ngực.
Trong nhiều trường hợp, người bệnh mô tả cơn tức ngực giống như cảm giác bị ép chặt hoặc một khối áp lực đè lên lồng ngực, thường lan từ giữa ngực lên cổ họng và sau lưng. Triệu chứng này có thể xuất hiện sau khi ăn no, nằm xuống hoặc trong giấc ngủ, gây khó chịu và lo lắng, vì nó có thể bị nhầm lẫn với cơn đau ngực do các vấn đề tim mạch.
Triệu chứng này có thể xuất hiện sau khi ăn no, nằm xuống hoặc trong giấc ngủ, gây khó chịu và lo lắng
2. Nguyên nhân tức ngực gây ra bởi trào ngược dạ dày
Tức ngực vì trào ngược dạ dày có thể được gây ra bởi một số yếu tố cụ thể, chủ yếu liên quan đến việc axit dạ dày tiếp xúc với thực quản.
2.1. Tức ngực do trào ngược dạ dày: Axit trào ngược lên thực quản
Axit dịch vị, vốn có độ pH rất thấp, khi tiếp xúc với niêm mạc thực quản sẽ gây kích ứng, viêm loét. Đây là nguyên nhân chính gây ra cảm giác đau, nóng rát và tức ngực.
2.2. Tức ngực do trào ngược dạ dày: Cơ thắt thực quản dưới yếu
Khi cơ thắt thực quản dưới (LES) không hoạt động đúng cách, nó sẽ không đóng kín hoàn toàn sau khi thức ăn vào dạ dày. Điều này tạo điều kiện cho axit trào ngược lên thực quản, gây ra triệu chứng tức ngực.
2.3. Tức ngực do trào ngược dạ dày: Thực quản bị tổn thương
Các tổn thương ở niêm mạc thực quản do tiếp xúc với axit trong thời gian dài có thể gây viêm, loét, thậm chí là co thắt cơ thực quản, tạo ra cảm giác khó chịu ở vùng ngực.
2.4. Các yếu tố kích thích
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị trào ngược, dẫn đến tức ngực như ăn uống quá no, nằm ngay sau khi ăn, tiêu thụ thực phẩm có nhiều gia vị, caffeine, chất béo hay rượu bia.
Axit trào ngược lên thực quản gây cảm giác nóng rát và đau ngực
3. Đặc điểm nhận biết tức ngực gây ra do trào ngược dạ dày
Để phân biệt tức ngực do trào ngược dạ dày với các tình trạng khác liên quan đến tim mạch, việc nhận diện đặc điểm cụ thể của triệu chứng là rất quan trọng.
– Vị trí đau ngực: Cơn tức ngực do trào ngược thường bắt đầu từ giữa ngực, có thể lan lên vùng cổ họng và đôi khi lan ra sau lưng. Nó có thể đi kèm với cảm giác nóng rát (ợ nóng) hoặc cảm giác khó chịu ở vùng trên dạ dày.
– Thời gian xuất hiện: Thông thường, tức ngực xuất hiện sau bữa ăn, đặc biệt là khi người bệnh nằm xuống hoặc cúi người về phía trước. Ban đêm là thời điểm phổ biến do tư thế nằm khiến axit dễ trào ngược hơn.
– Mức độ và cảm giác: Cảm giác tức ngực do trào ngược thường mang tính chất âm ỉ, không quá dữ dội như cơn đau tim. Nhiều bệnh nhân mô tả cơn đau như một áp lực nhẹ hoặc cảm giác nặng nề, kéo dài hơn là một cơn đau cấp tính.
– Các triệu chứng đi kèm: Tức ngực do trào ngược dạ dày thường đi kèm với các triệu chứng khác như ợ nóng, ợ chua, khó nuốt, ho mãn tính hoặc cảm giác có khối ở cổ họng.
4. Phân biệt tức ngực vì bị trào ngược dạ dày và tức ngực do tim mạch
Tức ngực do trào ngược dạ dày thường bị nhầm lẫn với các cơn đau ngực do tim mạch. Việc phân biệt hai loại tức ngực này rất quan trọng để xác định đúng nguyên nhân và có phương pháp điều trị thích hợp. Dưới đây là một số tiêu chí phân biệt:
4.1. Những điểm đặc trưng của trào ngược gây tức ngực
– Cảm giác đau: Đau âm ỉ, có cảm giác nóng rát hoặc áp lực ở giữa ngực. Đau có thể kéo dài hàng giờ, nhưng không quá dữ dội.
– Yếu tố kích hoạt: Thường xuất hiện sau khi ăn no, khi nằm xuống hoặc cúi người, và thường đi kèm với ợ chua, ợ hơi.
– Cải thiện sau khi điều chỉnh tư thế: Triệu chứng thường giảm sau khi ngồi dậy, uống thuốc kháng axit hoặc điều chỉnh tư thế.
– Mức độ đau: Mức độ đau nhẹ hơn, không đi kèm với cảm giác choáng váng hoặc khó thở nghiêm trọng.
4.2. Đặc điểm của tức ngực do tim mạch
– Cảm giác đau: Cơn đau tim thường dữ dội, cảm giác như bị ép chặt hoặc đè nặng lên ngực. Đau có thể lan ra cánh tay trái, vai, cổ, và hàm.
– Yếu tố kích hoạt: Cơn đau ngực thường xuất hiện đột ngột trong quá trình hoạt động thể chất hoặc căng thẳng tâm lý, không phụ thuộc vào việc ăn uống.
– Triệu chứng đi kèm: Ngoài đau ngực, người bệnh có thể có cảm giác khó thở, buồn nôn, đổ mồ hôi, choáng váng, hoặc ngất xỉu.
– Không cải thiện khi thay đổi tư thế: Cơn đau tim không giảm khi thay đổi tư thế hay sử dụng thuốc kháng axit. Nếu không điều trị kịp thời, cơn đau có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.
Cần phân biệt tức ngực do đau tim với tức ngực vì bị trào ngược
5. Chẩn đoán và điều trị tức ngực do trào ngược dạ dày
5.1. Chẩn đoán
Chẩn đoán tức ngực vì trào ngược dạ dày thường dựa trên triệu chứng lâm sàng và các phương pháp chẩn đoán hỗ trợ. Các bác sĩ có thể chỉ định:
– Nội soi dạ dày thực quản: Kiểm tra tình trạng niêm mạc thực quản và dạ dày để xác định có tổn thương, viêm loét hoặc trào ngược axit hay không.
– Đo pH thực quản 24 giờ: Đo lượng axit trào ngược lên thực quản trong khoảng thời gian nhất định để đánh giá mức độ trào ngược.
– X-quang thực quản: Để kiểm tra hình thái thực quản và xác định có hiện tượng hẹp hoặc tổn thương nào hay không.
– Đo áp lực và nhu động thực quản giúp loại trừ các nguyên nhân liên quan đến rối loạn nuốt, đánh giá chức năng cơ thắt thực quản dưới (LES),…
5.2. Điều trị
Điều trị tức ngực do trào ngược dạ dày cần tập trung vào việc giảm triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng:
– Dùng thuốc kháng axit: Các thuốc như antacid, H2-receptor blockers, hoặc proton pump inhibitors (PPIs) giúp giảm sản xuất axit và giảm triệu chứng.
– Thay đổi lối sống: Thay đổi thói quen ăn uống, hạn chế tiêu thụ thực phẩm gây kích thích trào ngược, không nằm ngay sau khi ăn, duy trì cân nặng hợp lý.
– Phẫu thuật: Trong những trường hợp nghiêm trọng, khi thuốc và thay đổi lối sống không hiệu quả, phẫu thuật để tăng cường chức năng của cơ thắt thực quản có thể được xem xét.
Tức ngực do trào ngược dạ dày thực quản là triệu chứng phổ biến nhưng có thể gây lo lắng vì dễ nhầm lẫn với cơn đau tim. Hiểu rõ các đặc điểm và biết cách phân biệt với tức ngực do tim mạch sẽ giúp người bệnh nhận diện chính xác vấn đề của mình và tìm kiếm điều trị kịp thời. Chẩn đoán đúng và can thiệp sớm không chỉ giúp kiểm soát các triệu chứng mà còn ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm trong tương lai.
