Ung thư gan là căn bệnh có tỷ lệ mắc mới hàng đầu tại Việt Nam và cũng là căn bệnh có nguy cơ tử vong rất cao. Tuy nguy hiểm nhưng hiện nay nhận thức về bệnh còn chưa cao, người bệnh thường không chú ý triệu chứng ung thư gan khởi phát ban đầu, bỏ lỡ cơ hội điều trị tốt nhất. Nhằm giúp bạn đọc có được kiến thức cơ bản về triệu chứng của bệnh, bài viết dưới đây sẽ liệt kê những biểu hiện thường thấy nhất của căn bệnh này qua từng giai đoạn.
Menu xem nhanh:
1. Khái quát về bệnh ung thư ở gan
1.1 Ung thư gan là gì?
Gan là cơ quan thiết yếu, đảm nhận nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể con người như: dự trữ glycogen, tổng hợp protein huyết tương và thải độc. Đồng thời, gan cũng sản xuất dịch mật, một dịch thể quan trọng trong quá trình tiêu hóa. Có thể khẳng định, gan là một trong những bộ phận nội tạng quan trọng bậc nhất trong cơ thể con người, không chỉ có cả chức năng nội tiết và ngoại tiết, mà còn là trung tâm chuyển hóa không thể thay thế.
Chính vì lẽ đó, khi mắc bất cứ bệnh lý nào về gan, chức năng của cơ thể sẽ giảm sút, sức khỏe cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đặc biệt là khi chúng ta mắc phải căn bệnh nguy hiểm hàng đầu, ung thư gan.
Đây là tình trạng các khối u ác tính phát sinh trong gan, dẫn đến việc sẽ phá hủy các tế bào gan và làm giảm khả năng hoạt động bình thường của cơ quan này.
1.2 Ung thư gan nguy hiểm thế nào?
Căn bệnh này là một bệnh lý ác tính, thường tiến triển âm thầm, chỉ bộc lộ triệu chứng rõ ràng khi gan đã bị tổn thương. Bên cạnh đó, thời gian từ khi phát hiện bệnh đến khi bệnh nhân qua đời diễn ra khá nhanh nên nếu chẩn đoán và điều trị sớm thì sẽ tăng cơ hội sống cho người bệnh.
Ung thư ở gan xuất phát từ xơ gan
Tại Việt Nam, ung thư ở gan là bệnh lý ung thư có số ca mắc và tử vong cao nhất tại Việt Nam năm 2020 (Theo Globocan – WHO), tỷ lệ tử vong của căn bệnh này gần tương đương với số người mắc bệnh. Nghiêm trọng hơn, tình trạng ung thư ở nước ta đang ngày một trẻ hóa theo thời gian.
Do đó, để phát hiện sớm và điều trị bệnh dễ dàng, hiệu quả hơn; mọi người cần có những kiến thức nhất định về biểu hiện của bệnh.
2. Dấu hiệu nhận biết bệnh qua từng giai đoạn
2.1 Triệu chứng ung thư gan giai đoạn đầu
Tuy các triệu chứng giai đoạn đầu của căn bệnh này khá mơ hồ, không rõ ràng nhưng nếu chú ý bạn cũng có thể nhận ra chúng. Dưới đây là một số biểu hiện của bệnh ung thư gan được bác sĩ cảnh báo:
Vì gan có mối quan hệ chặt chẽ với hệ tiêu hoá nên những triệu chứng về bệnh gan thường được thể hiện thông qua sự thay đổi của chức năng tiêu hóa. Khi chức năng của gan suy giảm, hệ tiêu hóa và khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng kém dẫn đến người bệnh chán ăn, trướng bụng. Bên cạnh đó, hệ tiêu hóa yếu đi dẫn đến người bệnh ăn nhanh no hoặc đầy hơi sau khi ăn.
– Đau hạ sườn phải
Khi các tế bào ung thư ở gan hình thành và phát triển, sức ép sẽ khiến gan sẽ bị viêm, sưng, nở to dẫn tới đau ở hạ sườn phải. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc kéo dài tùy thuộc vào mức độ phát triển của tế bào ung thư.
– Da vàng nhợt
Vàng da không phải bệnh nhưng đây là dấu hiệu cho thấy chức năng gan đã bị suy giảm dẫn tới tích tụ bilirubin trong máu – chất thải được tạo ra khi tế bào hồng cầu phân hủy. Nếu chức năng gan kém, không thể xử lý chúng, da của người bệnh sẽ có màu vàng.
Vàng da, vàng mắt… thường là biểu hiện của các bệnh lý về gan.
– Cơ thể mệt mỏi
Mệt mỏi là biểu hiện thường gặp khi cơ thể làm việc quá sức. Nhưng nếu bạn vẫn duy trì một lối sống lành mạnh mà vẫn mệt mỏi kéo dài kèm theo một số dấu hiệu về suy giảm chức năng gan thì bạn cần cảnh giác vì đó có thể là triệu chứng của ung thư gan giai đoạn đầu.
– Sút cân liên tục không rõ nguyên nhân
Vì gan đảm nhận vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất của cơ thể do đó khi gan yếu đi, người bệnh sẽ không hấp thụ được chất dinh dưỡng, tạo thành cảm giác không ngon miệng dẫn đến bị sụt cân.
2.2 Triệu chứng của ung thư gan ở giai đoạn sau
Ở giai đoạn tiếp theo, những dấu hiệu của bệnh rõ ràng và nặng hơn so với giai đoạn trước, người bệnh cũng nhận thấy nhiều dấu hiệu bất thường của cơ thể hơn:
– Dạ vàng nhợt, niêm mạc và kết mạc mắt cũng bị vàng
Đây chính là triệu chứng phổ biến và dễ chẩn đoán nhất của các bệnh về gan và ung thư ở gan. Bilirubin tăng đột ngột, sắc tố melanin thay đổi dẫn đến da bị vàng nhợt, niêm mạc và kết mạc mắt cũng vàng.
– Da bị mẩn ngứa lâu ngày
Khi chức năng gan giảm, độc tố tích tụ lâu ngày sẽ bài tiết qua da, gây ra tình trạng mẩn ngứa. Rất nhiều bệnh nhân mắc ung thư gan thường có biểu hiện này. Thông thường, ngứa da không gây nguy hiểm nhưng nếu nổi ngứa ở một khu vực rồi từ từ lan ra khắp cơ thể, kéo dài liên tục trong một thời gian thì rất có thể gan đã bị tổn thương.
– Đau hạ sườn phải nhiều hơn và nặng hơn
Khi tế bào ung thư mới hình thành, những cơn đau vùng gan thường âm ỉ và không liên tục nên người bệnh thường bỏ qua. Tuy nhiên, khi những cơn đau liên tục và kéo dài kèm theo biểu hiện bụng hơi sưng to tức là tế bào ung thư đang phát triển, gây kích ứng và viêm gan.
– Nước tiểu có màu sẫm bất thường, phân màu bạc đi/nhạt hơn
Bilirubin trong máu tăng sẽ làm cho màu sắc của nước tiểu thay đổi từ màu vàng sẫm đến nâu. Nếu bạn nhận thấy có sự thay đổi màu sắc của nước tiểu mà không có tác động của bất kỳ loại thuốc đặc biệt nào, bạn nên tới cơ sở y tế kiểm tra ngay. Đó rất có thể là dấu hiệu nhận biết ung thư ở gan.
Khi có vấn đề về gan mật, phân sẽ bị thay đổi bạc màu hoặc màu nhạt đi, nguyên nhân là do gan tạo ra mật, một chất dịch màu nâu hơi xanh lục để hỗ trợ hệ tiêu hóa. Tình trạng phân bạc đi cho thấy chức năng gan kém, không sản xuất ra mật. Đây là một dấu hiệu dễ nhận dạng của ung thư ở gan.
– Phát hiện tụ dịch trong gan
Dịch tích tụ trong gan là dấu hiệu quan trọng phát hiện bệnh về gan hoặc ung thư ở gan, cụ thể:
+ Bụng căng tức, trương to dù bỏ ăn hoặc ăn ít;
+ Vùng bụng to lên bất thường trong thời gian ngắn.
– Các triệu chứng khác
Ở một số bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng sốt,cơ thể mệt mỏi. Ngoài ra, bệnh nhân có thể cảm thấy ớn lạnh hoặc ra nhiều mồ hôi bất thường.
3. Phòng chống và điều trị bệnh ung thư gan
3.1 Điều trị ung thư gan
Việc điều trị bệnh bằng phương pháp nào sẽ do bác sĩ cân nhắc dựa trên các yếu tố:
– Số lượng, vị trí và kích thước của khối u trong cơ thể;
– Chức năng gan suy giảm mức độ nào;
– Có yếu tố xơ gan hay không;
– Khối u có di căn đến những cơ quan nào;
– Mức độ tổn thương và tình trạng chức năng gan.
Bác sĩ khám và chẩn đoán bệnh
Giống như nhiều căn bệnh ung thư khác, điều trị ung thư gan là điều trị đa mô thức, việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào tình trạng của từng bệnh nhân. Tuy nhiên, có một số phương pháp điều trị phổ biến như sau:
– Phẫu thuật;
– Ghép gan;
– Phá hủy u tại chỗ;
– Nút hóa chất động mạch gan;
– Nút mạch phóng xạ (hay xạ trị trong chọn lọc);
– Xạ trị ngoài;
– Đốt sóng cao tần u gan;
– Tiêm ethanol vào khối u gan.
3.2 Phòng ngừa bệnh ung thư gan
– Tiêm vacxin ngừa viêm gan B;
– Chế độ dinh dưỡng lành mạnh, ít ăn đồ nhiều dầu mỡ;
– Tránh xa “kẻ thù” của gan như thuốc lá, rượu bia, chất kích thích…
– Tầm soát phát hiện sớm bệnh.
Trên đây là những triệu chứng ung thư gan theo từng giai đoạn . Ung thư gan có thể gặp ở nhiều độ tuổi, giới tính, cơ địa… Do đó, mỗi người nên trang bị kiến thức chung về bệnh để có biện pháp phòng ngừa cho bản thân mình và người thân. Khi cơ thể có những dấu hiệu bất thường, bệnh nhân nên đi khám sớm để bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh và điều trị ngay từ ban đầu để bảo vệ lá gan cũng như cơ thể của mình.
