Trào dịch mật là tình bệnh lý khá nguy hiểm vì có thể dẫn tới nhiều biến chứng. Tình trạng này cần được phát hiện và điều trị sớm để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe của người bệnh.
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu về trào dịch mật
Trào dịch mật là tình trạng dịch mật từ tá tràng trào ngược lên dạ dày, thực quản. Hiện tượng này xảy ra khi vì nguyên nhân nào đó mà van môn vị đóng không kín hoặc mở không đúng lúc khiến dịch mật trào ngược lên.
Dịch mật là chất tiết ra từ gan có màu hơi xanh hoặc vàng, vị đắng và có tính kiềm. Mỗi ngày gan sẽ tiết ra khoảng 700 – 800ml dịch mật. Chúng được đưa qua ống dẫn mật, cô đặc lại và được dự trữ trong túi mật. Khi chúng ta ăn uống dịch mật sẽ được chuyển vào tá tràng để tiêu hóa thức ăn. Nếu thức ăn không chứa mỡ thì sự bài tiết dịch mật sẽ giảm. Ngoài ra chức năng của dịch mật còn là kích thích nhu động ruột, hạn chế hoạt động của các vi khuẩn lên men thối, tăng tiết và hoạt hóa dịch ruột.
Trào dịch mật là bệnh lý ở hệ tiêu hóa
2. Các nguyên nhân gây bệnh trào dịch mật
Trào ngược dịch mật có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Một số nguyên nhân chủ yếu gây bệnh bạn cần lưu ý:
2.1 Loét tá tràng, dạ dày gây trào dịch mật
Bệnh lý này khiến hoạt động của dạ dày bị đình trệ. Thức ăn khi đưa vào cơ thể không được tiêu hóa hết dẫn tới ứ đọng lâu ngày trong dạ dày. Điều này sẽ làm tăng áp lực lên dạ dày khiến cơ môn vị và cơ tâm vị yếu nên dễ gây trào ngược dịch mật.
2.2 Biến chứng sau phẫu thuật cắt bỏ dạ dày
Sau một số thủ thuật can thiệp ở dạ dày như cắt bỏ một phần dạ dày khiến van môn vị sẽ không còn hoạt động ổn định. Lúc này xảy ra tình trạng môn vị đóng không khít, dịch mật dễ bị trào ngược lên.
2.3 Phẫu thuật túi mật dễ gây ra trào dịch mật
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những bệnh nhân đã cắt bỏ túi mật thường gia tăng nguy cơ trào ngược dịch mật. Do lúc này mật không còn chỗ để lưu trữ.
Bệnh có thể do viêm loét dạ dày gây ra
3. Biểu hiện thường gặp khi dịch mật trào ngược
Trào ngược dịch mật có thể diễn ra đột ngột, bất ngờ mà không có các triệu chứng sớm. Dưới đây là các biểu hiện khi bị bệnh.
– Đau bụng vùng thượng vị. Cơn đau diễn ra từng cơn kèm cảm giác nóng rát phần bụng trên và ngực
– Thường xuyên ợ nóng, cảm giác đắng miệng
– Ho khan, khàn giọng do dịch mật trào ngược lên thực quản
– Nôn ra chất lỏng có màu xanh hoặc vàng, đắng họng
– Chậm tiêu, đầy bụng, sụt cân
Trào dịch mật có thể gây nôn ra dịch màu xanh hoặc vàng
4. Hậu quả của hiện tượng trào ngược dịch mật
Dịch mật trào ngược từ tá tràng lên dạ dày dễ gây ra viêm niêm mạc dạ dày. Trào ngược dịch mật cũng là một trong các nguyên nhân chính gây trào ngược dạ dày – thực quản. Khi dịch mật bị trào ngược lên vùng thực quản và ngã ba hầu họng sẽ khiến người bệnh có cảm giác đắng miệng, ho, nôn ra dịch có màu vàng – xanh, phù nề dây thanh và gây mất tiếng. Ở mức độ nghiêm trọng hơn người bệnh có thể bị ung thư thực quản, ung thư dạ dày, mắc bệnh barrett thực quản.
5. Chẩn đoán và phác đồ điều trị trào ngược dịch mật
Để chẩn đoán chính xác bệnh trào ngược dịch mật cần sử dụng phương pháp nội soi dạ dày, tá tràng. Bệnh nhân có thể lựa chọn gây mê hoặc không gây mê khi nội soi. Qua ống nội soi bác sĩ có thể quan sát hình ảnh dịch mật trào từ tá tràng lên dạ dày, các tổn thương tại thực quản và dạ dày, các đám đọng dịch mật,…
Sau khi đã xác định rõ tình trạng bệnh bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện các biện pháp điều trị. Tùy theo mỗi trường hợp bác sĩ sẽ tư vấn điều trị theo phác đồ khác nhau.
5.1 Điều trị bằng thuốc
Các loại thuốc thường được lựa chọn khi điều trị trào ngược dịch mật là:
– Nhóm thuốc có tác dụng giảm hoặc loại bỏ mật
– Thuốc ức chế bơm proton
Những loại thuốc kể trên có thể làm giảm triệu chứng nhanh chóng nhưng còn tồn tại nhiều tác dụng phụ. Bệnh nhân cần tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ về liều lượng và thời gian sử dụng thuốc. Người bệnh tuyệt đối không nên tự mua thuốc uống vì sẽ khiến bệnh không được điều trị dứt điểm và khiến bệnh tiến triển nặng hơn.
5.2 Phẫu thuật
Một trong các phương pháp điều trị trào ngược dịch mật là phẫu thuật. Người bệnh có thể áp dụng một trong hai kỹ thuật dưới đây:
– Phương pháp antireflux: Mục đích là đảm bảo khả năng co thắt của cơ vòng thực quản. Khi bộ phận này thắt chặt thì acid và dịch mật sẽ không thể trào ngược lên. Cách thực hiện của kỹ thuật này là gói lại một phần của dạ dày nằm gần thực quản rồi khâu vòng quanh cơ thắt của thực quản.
– Phương pháp Roux-en-Y: Tỷ lệ chữa khỏi bệnh bằng phương pháp này khoảng 50 tới 90%. Bác sĩ sẽ dẫn từ ống mật nối chung vào hỗng tràng. Khi dịch mật được tiết ra sẽ chuyển đến hỗng tràng thay vì đổ trực tiếp vào tá tràng như trước. Việc làm này sẽ ngăn dịch mật trào ngược từ tá tràng lên dạ dày.
5.3 Thay đổi thói quen sinh hoạt giúp giảm trào ngược dịch mật
Những người đang bị bệnh cần thực hiện theo các hướng dẫn sau để giúp kiểm soát dịch mật hiệu quả.
– Chia nhỏ bữa ăn
– Hạn chế ăn các thực phẩm: Cà chua, socola, cam quýt, thức ăn nhiều gia vị, hành tây, thực phẩm chứa nhiều chất béo,…
– Không nên sử uống nhiều nước ngọt, cafe, rượu
– Sau khi ăn cần ngồi nghỉ ngơi, tuyệt đối không nên nằm ngay sau khi ăn. Lý do là vì sau khi ăn là thời điểm dịch mật tiết ra nhiều nhất. Nếu bạn nằm xuống thì dịch mật sẽ dễ di chuyển từ tá tràng lên dạ dày và thực quản hơn.
– Khi ngủ nên kê đầu cao hơn chân khoảng 10 tới 15cm
– Giữ trọng lượng cơ thể hợp lý. Những người thừa cân thường có lớp mỡ dày ở bụng sẽ gây áp lực lên ổ bụng gây trào ngược
– Chú ý không nên thực hiện các động tác xoắn vặn cơ bụng như: Tập thể hình cơ bụng, đánh tennis, cầu lông,…
– Hạn chế stress, thức quá khuya
Trào ngược dịch mật có thể được điều trị bằng thuốc
Mong rằng với những thông tin bổ ích trong bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ nguy cơ cũng như cách điều trị bệnh trào dịch mật hiệu quả. Cũng tương tự như các bệnh lý ở hệ tiêu hóa khác, trào ngược dịch mật cần được điều trị càng sớm càng tốt.
