Ợ hơi là một hiện tượng tự nhiên xảy ra khi có khí dư thừa trong dạ dày hoặc đường tiêu hóa. Mặc dù ợ hơi là phản ứng bình thường của cơ thể để giải phóng khí, nhưng nếu xảy ra quá thường xuyên hoặc đi kèm với các triệu chứng khó chịu khác, nó có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe hoặc do tiêu thụ một số loại thực phẩm nhất định. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các loại thực phẩm gây ợ hơi và những biện pháp phòng tránh hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân gây ợ hơi
Ợ hơi xảy ra khi khí bị nuốt vào dạ dày trong quá trình ăn uống hoặc từ các quá trình lên men trong hệ tiêu hóa. Khi lượng khí này tích tụ và cần phải được giải phóng, cơ thể sẽ phản xạ bằng cách ợ hơi. Một số nguyên nhân phổ biến của ợ hơi bao gồm:
– Nuốt khí: Khi ăn hoặc uống, chúng ta thường vô tình nuốt một lượng khí vào cơ thể, đặc biệt là khi ăn nhanh, nhai kẹo cao su hoặc uống nước có ga.
– Tiêu thụ thực phẩm khó tiêu: Một số loại thực phẩm có thể gây ra quá trình lên men trong dạ dày, sinh ra khí và dẫn đến ợ hơi.
– Sử dụng đồ uống có ga: Nước ngọt, bia và các loại đồ uống có ga khác chứa nhiều khí carbon dioxide, dẫn đến tích tụ khí trong dạ dày.
– Rối loạn tiêu hóa: Các bệnh lý như hội chứng ruột kích thích (IBS), trào ngược dạ dày-thực quản (GERD), hoặc loét dạ dày có thể làm tăng tần suất ợ hơi.
Thực phẩm là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ợ hơi.
2. Các loại thực phẩm gây ợ hơi
Dưới đây là một số thực phẩm thường được biết đến là nguyên nhân gây ợ hơi:
2.1 Các loại rau cải và đậu – Thực phẩm gây ợ hơi do cơ chế lên men
Rau cải như bông cải xanh, bắp cải, cải Brussels và đậu đều chứa nhiều chất xơ và carbohydrate không tiêu hóa được gọi là raffinose. Khi đi vào ruột, các vi khuẩn sẽ lên men các chất này, tạo ra khí metan và carbon dioxide, gây ợ hơi.
2.2 Đồ uống có ga
Như đã đề cập, nước ngọt, bia, và các loại đồ uống có ga khác chứa khí carbon dioxide, khi vào dạ dày, chúng tạo ra khí, làm dạ dày căng phồng và dẫn đến ợ hơi.
2.3 Các sản phẩm từ sữa
Những người không dung nạp lactose, một loại đường có trong sữa, thường gặp phải tình trạng ợ hơi khi tiêu thụ các sản phẩm từ sữa. Lactose không được tiêu hóa hoàn toàn sẽ bị lên men trong ruột, gây ra sự sản sinh khí.
2.4 Thực phẩm chứa chất tạo ngọt nhân tạo
Một số chất tạo ngọt nhân tạo như sorbitol, mannitol, và xylitol có thể không được hấp thụ hoàn toàn trong ruột non, gây ra quá trình lên men bởi vi khuẩn, từ đó dẫn đến việc tạo khí và ợ hơi.
2.5 Thức ăn chiên rán và nhiều dầu mỡ
Thức ăn chứa nhiều dầu mỡ thường khó tiêu hóa và có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến dạ dày phải làm việc nhiều hơn, từ đó sinh ra khí và ợ hơi.
2.6 Các loại trái cây chứa nhiều đường
Trái cây như táo, lê, mận và nho chứa nhiều fructose, một loại đường tự nhiên mà một số người có thể khó tiêu hóa. Fructose không được hấp thụ hoàn toàn sẽ bị vi khuẩn lên men trong ruột, sinh ra khí.
2.7 Hành và tỏi là những thực phẩm gây ợ hơi
Hành và tỏi chứa một loại carbohydrate gọi là fructan, khi vào cơ thể, nó có thể gây ra sự sản sinh khí do quá trình lên men trong dạ dày.
Fructan trong hành tỏi có thể sản sinh khí do quá trình lên men trong dạ dày.
3. Biện pháp phòng tránh ợ hơi
Việc thay đổi chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt có thể giúp giảm thiểu tình trạng ợ hơi. Dưới đây là một số biện pháp phong tranh hữu ích:
3.1 Ăn chậm và nhai kỹ
Khi ăn nhanh hoặc không nhai kỹ, bạn dễ nuốt phải khí cùng với thức ăn, làm tăng nguy cơ ợ hơi. Vì vậy, hãy tập thói quen ăn chậm, nhai kỹ để giảm lượng khí nuốt vào dạ dày.
3.2 Tránh sử dụng ống hút và nhai kẹo cao su
Cả việc sử dụng ống hút và nhai kẹo cao su đều có thể làm bạn nuốt nhiều khí hơn, dẫn đến ợ hơi. Hãy cố gắng hạn chế những thói quen này.
3.3 Hạn chế các đồ uống có ga
Để giảm tình trạng ợ hơi, bạn nên tránh hoặc hạn chế uống các loại đồ uống có ga như nước ngọt, bia, và soda. Thay vào đó, hãy chọn các loại đồ uống không chứa khí như nước lọc, trà thảo mộc, hoặc nước trái cây tự nhiên.
3.4 Tránh các thực phẩm gây ợ hơi
Nếu bạn nhận thấy một số thực phẩm cụ thể gây ra ợ hơi, hãy cố gắng tránh hoặc hạn chế tiêu thụ chúng. Điều này có thể bao gồm các loại đậu, cải xanh, sản phẩm từ sữa nếu bạn không dung nạp lactose, và các loại trái cây chứa nhiều đường.
3.5 Chia nhỏ bữa ăn
Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn quá nhiều trong một bữa có thể giúp giảm áp lực lên dạ dày và hạn chế tình trạng sinh khí và ợ hơi.
3.6 Kiểm soát stress và căng thẳng
Stress và căng thẳng có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và làm tăng tình trạng ợ hơi. Hãy thử các phương pháp thư giãn như yoga, thiền, hoặc hít thở sâu để giảm căng thẳng.
3.7 Sử dụng men vi sinh
Men vi sinh (probiotics) có thể giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện tiêu hóa và giảm tình trạng ợ hơi. Bạn có thể bổ sung men vi sinh qua thực phẩm lên men như sữa chua, kim chi, dưa cải bắp, hoặc qua các sản phẩm bổ sung.
Đo pH thực quản 24 giờ có thể giúp chẩn đoán ợ hơi do bệnh lý.
3.8 Điều trị các bệnh lý liên quan
Nếu bạn thường xuyên ợ hơi kèm theo các triệu chứng khác như đau bụng, khó tiêu, hoặc trào ngược axit, bạn nên tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị các bệnh lý có liên quan như trào ngược dạ dày-thực quản (GERD), loét dạ dày, hoặc hội chứng ruột kích thích (IBS).
Khi có triệu chứng ợ hơi, bạn nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ợ hơi, từ đó có phương án điều trị thích hợp.
Một số biện pháp có thể được chỉ định để chẩn đoán chứng ợ hơi gồm:
– Nội soi thực quản – dạ dày nhằm quan sát thực quản – dạ dày với ống mềm gắn camera.
– Chụp X-quang với barium giúp tìm kiếm các tổn thương ở thực quản có thể dẫn đến ợ hơi.
– Đo pH thực quản 24 giờ được dùng khi nghi ngờ ợ hơi do trào ngược dạ dày.
– Đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM) dùng trong chẩn đoán các bệnh lý thực quản, phân biệt với bệnh GERD.
Các phương pháp này được sử dụng một cách linh hoạt tại Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc, tùy từng trường hợp cụ thể, dựa trên quá trình thăm khám lâm sàng kỹ lưỡng. Hệ thống máy đo pH thực quản và HRM thực quản được nhập khẩu từ Mỹ, máy chụp X-quang kỹ thuật số cùng các công nghệ nội soi hiện đại giúp chẩn đoán chính xác, điều trị hiệu quả. Nếu có triệu chứng ợ hơi và nhu cầu thăm khám, người bệnh vui lòng liên hệ hotline để được hỗ trợ.
