Tại sao uống thuốc huyết áp mà không hạ?
Cao huyết áp nói chung là một vấn đề sức khỏe lớn, làm tăng nguy cơ các bệnh tim mạch. Nhiều bệnh nhân lại gặp tình trạng uống thuốc huyết áp không hạ (kháng trị), khi chỉ số ở mức ≥ 140/90 mmHg dù đang dùng ít nhất 3 loại thuốc hạ huyết áp cùng lúc. Vậy tại sao uống thuốc huyết áp mà không hạ?
1. Tại sao uống thuốc huyết áp mà không hạ? Các lý do có thể là gì?
Tăng huyết áp kháng trị là tình trạng huyết áp cao vượt mức bình thường, dù bệnh nhân đã và đang dùng ít nhất 3 loại thuốc hạ huyết áp cùng lúc. Hầu hết người bị tình trạng này có thể đưa huyết áp về mức an toàn, nhưng đôi khi cần thử và điều chỉnh nhiều loại thuốc khác nhau. Vậy tại sao uống thuốc huyết áp mà không hạ? Tăng huyết áp kháng trị có thể xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm:
1.1. Yếu tố lối sống và chế độ ăn uống
Một trong những nguyên nhân tại sao uống thuốc huyết áp mà không hạ chính là yếu tố lối sống và chế độ ăn uống:
- Chỉ số khối cơ thể (BMI) cao (trên 25): thừa cân/béo phì.
- Ít vận động.
- Chế độ ăn nhiều muối.
- Hút thuốc ảnh hưởng vị giác, khiến bạn có xu hướng cho nhiều muối hơn để tăng hương vị món ăn.
- Uống rượu nhiều.
- Nhiều cà phê có thể ảnh hưởng xấu tới huyết áp, nếu bạn uống nhiều ly cà phê mạnh mỗi ngày, có thể đó là nguyên nhân khiến thuốc không phát huy hết tác dụng.
- Khoảng 40% các trường hợp kháng thuốc xuất phát từ việc dùng thuốc không đúng cách.
1.2. Thuốc và các chất dùng kèm
Một số thuốc hoặc sản phẩm mà bạn sử dụng( kê toa hoặc không kê toa) có thể làm tăng huyết áp hoặc khiến bạn dù đã uống thuốc huyết áp nhưng không hạ:
- Thuốc giảm đau, đặc biệt các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như Ibuprofen, Naproxen.
- Thuốc thông mũi.
- Thuốc tránh thai đường uống.
- Một số thảo dược hoặc sản phẩm bổ sung như nhân sâm, cam thảo… cũng có thể ảnh hưởng.
Đôi khi đơn thuốc hiện tại dù bạn tuân thủ vẫn là chưa đủ để hạ huyết áp. Có thể cơ thể bạn cần thêm thuốc, hoặc bác sĩ sẽ bổ sung thuốc lợi tiểu để giúp ổn định huyết áp.
1.3. Nguyên nhân thứ phát (các bệnh lý hay rối loạn tiềm tàng khác)
Đôi khi uống thuốc huyết áp mà không hạ là do một bệnh lý nền có thể điều trị được, ví dụ:
- Cường aldosteron nguyên phát: khi tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều hormone ảnh hưởng huyết áp.
- Hẹp động mạch thận.
- Bệnh thận mãn tính.
- Ngưng thở khi ngủ.
- Khối u ở tuyến thượng thận (ví dụ u tủy thượng thận – pheochromocytoma).
- Những rối loạn nội tiết khác như hội chứng Cushing.
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ: bệnh thận mạn, tiểu đường, và các nhóm dân tộc/chăm sóc đặc biệt.

2. Tình trạng uống thuốc huyết áp mà không hạ có nguy hiểm không?
Hầu hết người bị tăng huyết áp kháng trị vẫn có thể kiểm soát được huyết áp nếu được điều chỉnh thuốc phù hợp, mặc dù có thể cần thử nhiều phác đồ khác nhau. Trường hợp không được kiểm soát tốt, tăng huyết áp kháng trị làm tăng đáng kể nguy cơ:
- Suy tim
- Nhồi máu cơ tim
- Đột quỵ
- Bệnh thận
- Tăng nguy cơ tử vong sớm

3. Phải làm gì khi uống thuốc huyết áp mà không hạ?
Việc điều trị tăng huyết áp kháng trị thường bao gồm thay đổi lối sống kết hợp với thuốc, đồng thời điều chỉnh phác đồ phù hợp. Đây cũng là cách giải thích cho thắc mắc tại sao uống thuốc huyết áp mà không hạ ở một số người. Do đó, người bệnh cần:
Thay đổi lối sống:
- Hạn chế muối (ít hơn ~ 2.400 mg muối mỗi ngày) và hạn chế rượu.
- Hạn chế dùng NSAIDs nếu bạn cần thuốc giảm đau: có thể dùng acetaminophen thay thế.
- Tập thể dục đều đặn: ít nhất khoảng 30 phút mỗi ngày, vài ngày/tuần.
- Giữ cân nặng hợp lý.
Dùng thuốc:
- Tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ về thuốc hạ huyết áp: uống đúng liều, đúng giờ.
- Nếu đã tuân thủ mà huyết áp vẫn cao, bác sĩ có thể bổ sung thuốc: nhiều người cần 4-5 loại thuốc để đạt mục tiêu.
- Một số thuốc bổ sung khi cần: thuốc lợi tiểu mạnh hơn (hoặc tăng liều lợi tiểu), thuốc đối kháng aldosterone (như spironolactone), thuốc ức chế beta.
- Đo huyết áp thường xuyên tại nhà và tái khám định kỳ.
Nếu bạn theo dõi và điều chỉnh đúng, bạn có thể sống chung với tăng huyết áp và tránh được tình trạng uống thuốc huyết áp nhưng không hạ, điều quan trọng là cần sự phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để tìm phác đồ phù hợp và kiểm soát ổn định huyết áp.
Nguồn tài liệu tham khảo: Cleveland Clinic, Urmc










