Ợ chua gây viêm họng không chỉ là một hiện tượng khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Đây là vấn đề phổ biến, đặc biệt ở những người mắc trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Hiểu rõ nguyên nhân, cách nhận biết sớm và phương pháp điều trị sẽ giúp bạn kiểm soát tốt tình trạng này, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
Menu xem nhanh:
1. Mối liên hệ giữa ợ chua và viêm họng
1.1 Ợ chua gây viêm họng như thế nào?
Ợ chua gây viêm họng là hiện tượng phổ biến ở những người bị trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Khi dịch vị axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản và họng, axit này gây tổn thương niêm mạc họng, dẫn đến viêm nhiễm. Đây là nguyên nhân chính khiến người bệnh cảm thấy đau rát, khó chịu ở cổ họng.
Ngoài ra, axit dạ dày khi tiếp xúc với niêm mạc họng còn làm kích thích sản xuất đờm, khiến họng cảm giác khô rát và khó chịu. Tình trạng này kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.
1.2 Các yếu tố làm tăng nguy cơ ợ chua gây viêm họng
Một số yếu tố có thể làm gia tăng nguy cơ ợ chua dẫn đến viêm họng bao gồm:
– Ăn uống không khoa học: Ăn quá no, ăn khuya, hoặc tiêu thụ nhiều thực phẩm cay, nóng, nhiều dầu mỡ.
– Thói quen sinh hoạt: Nằm ngay sau khi ăn, sử dụng rượu bia, hút thuốc lá.
– Bệnh lý nền: Những người mắc các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa như viêm dạ dày, loét dạ dày dễ gặp phải tình trạng trào ngược.
– Áp lực, căng thẳng: Stress kéo dài có thể làm tăng tiết axit dạ dày, gây ra hiện tượng trào ngược.
2. Cách nhận biết sớm ợ chua gây viêm họng
2.1 Triệu chứng thường gặp
Nhận biết sớm ợ chua gây viêm họng giúp người bệnh có hướng xử lý kịp thời, dưới đây là một số triệu chứng phổ biến:
– Ợ chua thường xuyên: Đây là dấu hiệu điển hình của trào ngược dạ dày, thường xuất hiện sau khi ăn hoặc vào ban đêm.
– Đau rát cổ họng: Người bệnh cảm thấy họng bị đau, đặc biệt là sau khi ợ chua.
– Khó nuốt: Viêm nhiễm ở họng do axit gây tổn thương niêm mạc, làm người bệnh khó khăn khi nuốt.
– Khàn tiếng: Axit trào ngược lên thanh quản có thể gây kích ứng dây thanh âm, dẫn đến khàn giọng.
– Ho khan kéo dài: Ho có thể xuất hiện do kích thích từ axit hoặc do đờm sản sinh nhiều hơn ở họng.
– Cảm giác nghẹn ở cổ: Nhiều người mô tả họ có cảm giác như có vật cản trong cổ họng.
2.2 Phương pháp chẩn đoán xác định nguyên nhân ợ chua gây viêm họng
Để xác định chính xác nguyên nhân gây viêm họng do ợ chua, bác sĩ có thể thực hiện các phương pháp chẩn đoán sau:
– Nội soi dạ dày-thực quản: Đây là phương pháp phổ biến giúp quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản và phát hiện tổn thương do axit gây ra.
– Đo pH thực quản 24 giờ: Kỹ thuật này đo lường mức độ axit trào ngược trong suốt 24 giờ, cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng GERD gây ợ chua viêm họng (Thời điểm, tần suất, vị trí trào ngược, tính chất dịch trào ngược, mối liên hệ với các triệu chứng, phân biệt GERD và các bệnh lý có triệu chứng gây nhầm lẫn với GERD).
– Kiểm tra chức năng cơ thắt thực quản bằng HRM: Đánh giá hoạt động của cơ thắt thực quản dưới (van nối dạ dày và thực quản) xem liệu có suy yếu không đóng kín gây trào ngược hay không.
– Xét nghiệm Helicobacter pylori: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm vi khuẩn này để loại trừ nguyên nhân gây viêm dạ dày, loét dạ dày liên quan.
Đo pH thực quản 24h – Tiêu chuẩn vàng chẩn đoán GERD gây ợ chua viêm họng
3. Giải pháp phòng ngừa và điều trị ợ chua do GERD gây viêm họng
3.1 Thay đổi lối sống, thói quen ăn uống tránh GERD nghiêm trọng hơn
Để giảm nguy cơ ợ chua gây viêm họng, người bệnh cần thực hiện một số thay đổi trong lối sống và chế độ ăn uống:
– Ăn uống đúng giờ, đúng cách: Tránh ăn quá no, ăn chậm nhai kỹ, không ăn khuya.
– Hạn chế thực phẩm gây trào ngược: Tránh đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, thức uống có gas, cà phê, rượu bia.
– Không nằm ngay sau khi ăn uống: Nên đợi ít nhất 2 đến 3 giờ sau bữa ăn trước khi bắt đầu tư thế nằm.
– Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân và béo phì có thể làm tăng áp lực lên dạ dày dễ gây gia tăng tình trạng trào ngược, dịch axit trào ngược lên thực quản.
– Nâng cao đầu giường: Khi ngủ, giữ đầu giường cao khoảng 15-20 cm để giảm nguy cơ axit trào ngược.
3.2 Sử dụng thuốc điều trị
Khi đã xác định được nguyên nhân là GERD gây ợ chua viêm họng, dựa vào tình trạng của mỗi bệnh nhân bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ dùng thuốc trong thời gian nhất định để theo dõi tiến triển của bệnh.
– Thuốc kháng axit: Giúp trung hòa lượng axit trong dạ dày, cải thiện tình trạng trào ngược axit.
– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Giảm sản xuất axit, bảo vệ niêm mạc dạ dày và thực quản.
– Thuốc tăng cường chức năng cơ thắt thực quản dưới: Ngăn axit trào ngược lên trên.
Tuân thủ phác đồ dùng thuốc, tránh tự ý thay đổi liều lượng, ngừng điều trị khi chưa có chỉ định
4. Biến chứng nguy hiểm của GERD gây viêm họng nếu không điều trị kịp thời
Ợ chua do trào ngược dẫn đến viêm họng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm:
– Viêm thực quản: Axit liên tục trào ngược gây tổn thương và viêm nhiễm thực quản.
– Hẹp thực quản: Sẹo do viêm nhiễm kéo dài có thể gây hẹp lòng thực quản, làm khó nuốt.
– Barrett thực quản: Tình trạng tiền ung thư do thay đổi tế bào lót ở thực quản dưới tác động của axit.
– Ung thư thực quản: Nguy cơ phát triển ung thư tăng cao ở những người bị Barrett thực quản.
Ợ chua gây viêm họng là tình trạng không thể xem nhẹ, đòi hỏi sự chú ý và can thiệp kịp thời. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, điều trị phù hợp không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng nghi ngờ, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và điều trị kịp thời.
