Cách chữa mộng mắt và những lưu ý tránh tái phát

Mộng mắt là một tình trạng mắt phổ biến, ảnh hưởng đến nhiều người và có thể gây khó chịu nếu không được xử lý đúng cách. Tình trạng này xảy ra khi một màng mô phát triển bất thường trên bề mặt giác mạc, thường do các yếu tố môi trường hoặc thói quen sinh hoạt. Dù mộng mắt thường không nguy hiểm, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể ảnh hưởng đến thị lực và tái phát nhiều lần. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cách chữa mộng mắt, các phương pháp điều trị hiệu quả, cũng như những lưu ý quan trọng để tránh tái phát, giúp bạn bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh.

1. Mộng mắt là gì?

Mộng mắt, tên tiếng Anh là pterygium, là tình trạng một màng mô mỏng phát triển từ kết mạc (lớp màng trong suốt bao phủ lòng trắng mắt) lan vào vùng giác mạc. Màng mô này thường có hình tam giác, xuất hiện ở góc trong hoặc ngoài của mắt. Mộng mắt có thể gây ra các triệu chứng như đỏ mắt, ngứa, cảm giác cộm, hoặc trong trường hợp nghiêm trọng, làm mờ thị lực do che phủ một phần giác mạc.

Nguyên nhân chính của mộng mắt thường liên quan đến việc tiếp xúc lâu dài với tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời, bụi bẩn, khói bụi, hoặc môi trường khô hanh. Những người sống ở khu vực có khí hậu nóng, khô, hoặc thường xuyên làm việc ngoài trời có nguy cơ cao hơn. Ngoài ra, các yếu tố như khô mắt mãn tính hoặc viêm kết mạc kéo dài cũng có thể góp phần làm tăng khả năng mắc bệnh. Hiểu rõ về mộng mắt là bước đầu tiên để áp dụng các biện pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

2. Các cách chữa mộng mắt

Việc điều trị mộng mắt phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và các triệu chứng mà người bệnh gặp phải. Dưới đây là những phương pháp chữa trị phổ biến, từ không can thiệp y tế đến phẫu thuật.

2.1. Cách chữa mộng mắt không xâm lấn

Trong trường hợp mộng mắt ở giai đoạn nhẹ, không gây ảnh hưởng đáng kể đến thị lực hoặc không có triệu chứng nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị không xâm lấn. Một trong những cách phổ biến là sử dụng nước mắt nhân tạo để giữ ẩm cho mắt, giảm cảm giác cộm và kích ứng. Nước mắt nhân tạo giúp làm dịu bề mặt mắt, đặc biệt ở những người bị khô mắt, một yếu tố góp phần vào sự phát triển của mộng mắt.

Ngoài ra, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhỏ mắt chứa corticosteroid để giảm viêm và đỏ mắt. Những loại thuốc này giúp kiểm soát triệu chứng nhưng cần được sử dụng theo chỉ định nghiêm ngặt để tránh tác dụng phụ. Người bệnh cũng được khuyến cáo đeo kính râm chống tia UV và đội mũ rộng vành khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi các yếu tố kích thích.

2.2. Cách chữa mộng mắt bằng phẫu thuật cắt bỏ

Khi mộng mắt phát triển lớn, gây mờ thị lực, hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ, phẫu thuật cắt bỏ mộng mắt thường là lựa chọn được cân nhắc. Phương pháp này bao gồm việc loại bỏ màng mô bất thường khỏi giác mạc và kết mạc. Phẫu thuật thường được thực hiện dưới gây tê tại chỗ, kéo dài từ 30 phút đến một giờ, tùy thuộc vào mức độ phức tạp của ca bệnh.

Sau khi cắt bỏ mộng mắt, bác sĩ có thể sử dụng kỹ thuật ghép kết mạc tự thân để giảm nguy cơ tái phát. Kỹ thuật này lấy một mảnh mô lành từ kết mạc của chính người bệnh để che phủ vùng bị cắt bỏ, giúp tái tạo bề mặt mắt và ngăn mộng mắt tái phát. Quá trình hồi phục sau phẫu thuật thường kéo dài vài tuần, trong đó người bệnh phải tuân thủ chặt chẽ các chỉ định của bác sĩ để đạt được hiệu quả điều trị tối ưu.

2.3. Sử dụng thuốc sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật, việc sử dụng thuốc nhỏ mắt kháng sinh và chống viêm là cần thiết để ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm sưng. Thuốc nhỏ mắt chứa corticosteroid thường được kê đơn trong vài tuần để kiểm soát viêm, trong khi thuốc kháng sinh giúp bảo vệ mắt khỏi vi khuẩn. Người bệnh nên thăm khám định kỳ để bác sĩ kiểm tra tiến trình phục hồi và đảm bảo không có biến chứng như sẹo giác mạc hoặc tái phát mộng mắt.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sử dụng thuốc ức chế tăng trưởng mô, như mitomycin-C, trong hoặc sau phẫu thuật để giảm nguy cơ mộng mắt quay trở lại. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc này cần được kiểm soát chặt chẽ do chúng có thể gây ra tác dụng phụ nếu không được dùng đúng cách.

3. Những lưu ý để tránh tái phát mộng mắt

Mộng mắt có nguy cơ tái phát cao, ngoài việc quan tâm đến cách chữa mộng mắt người bệnh còn cần thay đổi thói quen sinh hoạt hoặc không bảo vệ mắt đúng cách sau điều trị. Dưới đây là những lưu ý quan trọng giúp giảm nguy cơ tái phát và duy trì sức khỏe đôi mắt.

– Bảo vệ mắt khỏi tia UV và môi trường bất lợi

Tia UV từ ánh nắng mặt trời là nguyên nhân chính gây mộng mắt và tái phát. Sử dụng kính râm chống 100% tia UVA, UVB và đội mũ rộng vành giúp giảm tiếp xúc với tia UV. Tránh môi trường nhiều khói bụi, gió mạnh hoặc khô hanh; nếu cần, đeo kính bảo hộ để ngăn bụi và chất kích thích tiếp xúc với mắt.

– Duy trì độ ẩm cho mắt

Khô mắt làm tăng nguy cơ mộng mắt và tái phát. Sử dụng nước mắt nhân tạo không chất bảo quản, đặc biệt trong môi trường khô hoặc khi làm việc lâu với máy tính, giúp giữ ẩm mắt. Uống đủ nước và ăn thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, hạt chia hỗ trợ cải thiện màng phim nước mắt, giảm nguy cơ khô mắt.

– Vệ sinh mắt đúng cách

Vệ sinh mắt hàng ngày bằng nước ấm hoặc dung dịch an toàn giúp ngăn nhiễm trùng và kích ứng, giảm nguy cơ tái phát mộng mắt. Tránh dụi mắt bằng tay bẩn để không đưa vi khuẩn vào mắt. Sử dụng mỹ phẩm không gây kích ứng và tẩy trang kỹ trước khi ngủ để tránh tắc nghẽn tuyến bã mí mắt.

– Kiểm tra mắt định kỳ

Sau điều trị, tái khám định kỳ với bác sĩ mắt giúp phát hiện sớm dấu hiệu tái phát. Người có tiền sử mộng mắt hoặc làm việc trong môi trường nguy cơ cao nên kiểm tra mắt hàng năm. Nếu có triệu chứng bất thường như đỏ mắt, cộm hoặc giảm thị lực, cần đi khám ngay để ngăn mộng mắt tiến triển.

Mộng mắt là một tình trạng có thể kiểm soát được nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Trên đây là các cách chữa mộng mắt. Từ các phương pháp không xâm lấn như sử dụng nước mắt nhân tạo đến phẫu thuật cắt bỏ mộng mắt, có nhiều lựa chọn để cải thiện tình trạng này và giảm thiểu tác động đến thị lực. Tuy nhiên, việc phòng ngừa tái phát đóng vai trò quan trọng không kém, đòi hỏi người bệnh phải bảo vệ mắt khỏi tia UV, duy trì độ ẩm, vệ sinh mắt đúng cách, và theo dõi sức khỏe mắt định kỳ.