Cấp cứu:0901793122
English
Bệnh viện đa khoa Quốc Tế Thucuc | Hệ thống y tế TCI Hospital
Chăm sóc sức khoẻ trọn đời cho bạn
Tổng đài1900558892
1900558892
zaloChat
Cách trị tiêu chảy cho trẻ – Ba mẹ cần chú ý

Cách trị tiêu chảy cho trẻ – Ba mẹ cần chú ý

Chia sẻ:

Tiêu chảy ở trẻ em là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất khiến nhiều gia đình lo lắng. Khi trẻ bất ngờ có dấu hiệu đi ngoài nhiều lần trong ngày với phân lỏng, phụ huynh thường cảm thấy bối rối và không biết xử lý ra sao. Việc nắm vững cách trị tiêu chảy cho trẻ một cách khoa học và an toàn sẽ giúp ba mẹ ứng phó hiệu quả với tình trạng này, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

1. Tiêu chảy ở trẻ nhỏ: Những điều cần hiểu rõ

1.1. Tiêu chảy là gì?

Tiêu chảy được định nghĩa là tình trạng đi ngoài phân lỏng hoặc nước từ ba lần trở lên trong vòng 24 giờ. Ở trẻ sơ sinh, tiêu chuẩn này cần đánh giá linh hoạt vì nhiều trẻ đi ngoài phân lỏng tự nhiên 3–5 lần mỗi ngày là bình thường.

Cách trị tiêu chảy cho trẻ hiệu quả
Tiêu chảy ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt của trẻ

1.2. Nguyên nhân trẻ bị tiêu chảy

Tiêu chảy ở trẻ có thể khởi phát từ nhiều tác nhân. Việc xác định nguyên nhân giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, tránh lạm dụng thuốc.

Các nguyên nhân gây tiêu chảy ở trẻ khá phổ biến trong Nhi khoa bao gồm:

– Nhiễm virus: Như Rotavirus, Norovirus – thường là nguyên nhân hàng đầu ở trẻ dưới 2 tuổi.
– Nhiễm khuẩn: Từ thực phẩm, nước uống bị ô nhiễm hoặc do vệ sinh kém.
– Nhiễm ký sinh trùng: Giardia lamblia hay Entamoeba histolytica.
– Không dung nạp thực phẩm: Đặc biệt là lactose hoặc đạm sữa bò.
– Tác dụng phụ của thuốc: Một số kháng sinh có thể gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột, dẫn đến tiêu chảy.

1.3. Phân loại tiêu chảy theo 4 cấp độ ba mẹ cần biết

Bệnh tiêu chảy ở trẻ có thể được chia thành 4 cấp độ dựa trên thời gian diễn tiến, cơ chế bệnh sinh, mức độ nghiêm trọng và đặc điểm của phân, cụ thể như sau:

1.3.1. Tiêu chảy cấp tính

Tiêu chảy cấp tính là dạng phổ biến nhất ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong độ tuổi mầm non và tiểu học. Bệnh khởi phát đột ngột với biểu hiện đi phân lỏng, nhiều nước, số lần tiêu chảy thường trên 3 lần trong 24 giờ và kéo dài khoảng 5–7 ngày.

Nguyên nhân thường gặp:
– Thực phẩm không vệ sinh
– Nhiễm khuẩn, đặc biệt là virus rota – tác nhân chính gây tiêu chảy nặng ở trẻ dưới 2 tuổi

Trẻ mắc tiêu chảy cấp nếu không được xử trí đúng cách có thể mất nước nghiêm trọng và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

1.3.2. Tiêu chảy mãn tính

Tiêu chảy được xem là mãn tính khi kéo dài trên 2–4 tuần. Tình trạng này không chỉ gây phiền toái mà còn tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng, đặc biệt ở những trẻ có hệ miễn dịch yếu hoặc đang điều trị bệnh nền.

Nguyên nhân có thể bao gồm:

– Viêm ruột mạn tính (IBD)
– Sự kém dung nạp với thành phần dinh dưỡng nhất định diễn ra lâu dài
– Hội chứng ruột kích thích

Tiêu chảy mãn tính cần được đánh giá kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa để tìm nguyên nhân gốc và có hướng điều trị phù hợp.

1.3.3. Tiêu chảy thẩm thấu

Tiêu chảy thẩm thấu xảy ra khi ruột non không hấp thu được một số chất hòa tan, kéo nước vào lòng ruột gây tiêu chảy. Trẻ có thể đi ngoài từ 250 ml đến 1 lít phân/ngày, mức độ từ nhẹ đến vừa.

Một số đặc điểm:
– Thường gặp trong các trường hợp không dung nạp lactose hoặc các rối loạn hấp thu carbohydrate.
– Có thể kèm triệu chứng đầy hơi, chướng bụng
– Giảm rõ khi ngưng ăn các thực phẩm gây ra tình trạng này

Tiêu chảy thẩm thấu có thể kiểm soát hiệu quả thông qua điều chỉnh chế độ ăn.

1.3.4. Tiêu chảy xuất tiết

Đây là tình trạng tiêu chảy do sự rối loạn vận chuyển ion tại biểu mô ruột, dẫn đến gia tăng bài tiết nước và muối vào lòng ruột, đồng thời giảm hấp thu. Điều này xảy ra độc lập với chế độ ăn, do đó việc ngừng ăn không làm giảm triệu chứng.

Nguyên nhân có thể bao gồm:
– Độc tố từ vi khuẩn (như vi khuẩn tả, E.coli độc lực cao)
– Bệnh lý đường ruột khác

Tiêu chảy xuất tiết thường khiến trẻ đi phân rất nhiều nước, có nguy cơ mất nước nặng và cần được xử trí y tế khẩn trương.

2. Phân loại mức độ và triệu chứng cần theo dõi

2.1. Nhận biết mức độ mất nước

Mất nước là biến chứng rất cần cảnh giác khi trẻ bị tiêu chảy. Tùy theo mức độ, trẻ có thể xuất hiện các dấu hiệu:

– Mất nước nhẹ: Cảm giác khát nước, khô vùng môi, đi tiểu ít.
– Mất nước vừa: Mắt trũng, da nhăn, trẻ vật vã.
– Mất nước nặng: Trẻ lừ đừ, mạch yếu, chân tay lạnh.

Phát hiện sớm các dấu hiệu mất nước là điều kiện tiên quyết để xử trí kịp thời.

Cách trị tiêu chảy cho trẻ con
Dựa theo một số biểu hiện của trẻ để phân loại mức độ tiêu chảy cho trẻ trong điều trị

2.2. Dấu hiệu cần khám ngay

Bất kỳ tình trạng nào dưới đây cũng là lý do cần thăm khám ngay tại cơ sở y tế uy tín:

– Trẻ sốt cao không hạ
– Phân lẫn máu hoặc chất nhầy
– Trẻ nôn nhiều
– Trẻ không ăn uống được
– Đi ngoài liên tục trên 6 lần/ngày kéo dài trên 2 ngày
– Biểu hiện mất nước rõ rệt

3. Cách trị tiêu chảy cho trẻ theo từng nguyên tắc khoa học

3.1. Cách trị tiêu chảy cho trẻ: Ưu tiên bù nước và điện giải

Dù nguyên nhân là gì, bước đầu tiên trong điều trị tiêu chảy luôn là bù nước đúng cách. Cơ thể trẻ nhỏ rất dễ mất nước, dẫn đến rối loạn điện giải và ảnh hưởng hoạt động nội tạng.

Phụ huynh nên lưu ý:

– Dung dịch Oresol: Pha đúng tỷ lệ như hướng dẫn, không tự điều chỉnh lượng nước.
– Nước cháo loãng có muối: Giải pháp tạm thời nếu chưa có Oresol.
– Tránh cho uống nước ngọt, nước có gas, nước trái cây quá ngọt vì có thể làm tiêu chảy nặng hơn.

Việc bù nước cần diễn ra từng ít một, theo nguyên tắc: uống từ từ, chia thành nhiều lần.

3.2. Cách trị tiêu chảy cho trẻ: Duy trì chế độ dinh dưỡng phù hợp

Trẻ bị tiêu chảy cần được ăn uống hợp lý để giúp ruột phục hồi nhanh hơn và hạn chế nguy cơ suy dinh dưỡng.

Cha mẹ lưu ý:

– Duy trì sữa mẹ hoặc sữa công thức như thường lệ nếu trẻ còn bú.
– Chọn thức ăn dễ tiêu hóa như cháo thịt nạc, cháo cà rốt, khoai tây.
– Tránh thực phẩm gây kích ứng ruột như sữa nguyên kem, đồ ăn chiên rán, đồ ngọt, thực phẩm nhiều dầu mỡ.
– Bổ sung men vi sinh (nếu cần) để cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, dùng theo chỉ dẫn của bác sĩ.

3.3. Cách trị tiêu chảy cho trẻ theo nguyên nhân

Việc xác định nguyên nhân là cơ sở để bác sĩ chỉ định điều trị đặc hiệu:

– Do virus: Chủ yếu điều trị triệu chứng, không dùng kháng sinh. Chăm sóc tại nhà với bù nước, ăn uống hợp lý.
– Do vi khuẩn: Có thể bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh theo từng trường hợp trẻ. Cha mẹ nhớ không được tự ý mua thuốc cho trẻ dùng.
– Do không dung nạp thức ăn: Cần thay đổi chế độ ăn, loại bỏ thực phẩm gây kích ứng, đặc biệt là lactose.

Trong mọi trường hợp, việc dùng thuốc cần theo đơn và giám sát của chuyên gia y tế, không nên áp dụng mẹo dân gian thiếu kiểm chứng.

Cách trị tiêu chảy cho trẻ mức độ nhẹ
Cho trẻ thăm khám phù hợp để sử dụng thuốc và có hình thức điều trị tương ứng

4. Vai trò thăm khám y tế trong điều trị tiêu chảy

4.1. Tại sao nên thăm khám sớm?

Dù đã có kiến thức cơ bản, nhưng cha mẹ không nên chủ quan tự điều trị kéo dài tại nhà. Thăm khám giúp:

– Xác định chính xác nguyên nhân (vi khuẩn, virus hay nguyên nhân khác)
– Đánh giá mức độ mất nước và nhu cầu truyền dịch
– Hạn chế các biến chứng do tiêu chảy gây ra và rút ngắn thời gian điều trị

Việc thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín giúp đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị, đặc biệt với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi.

4.2. Khi nào cần xét nghiệm?

Trong một số trường hợp nghi ngờ tiêu chảy do vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc tiêu chảy kéo dài không rõ nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định:

– Xét nghiệm phân
– Cấy phân tìm vi khuẩn
– Test không dung nạp đường (như lactose)

Các xét nghiệm này không nên thực hiện tùy tiện hoặc theo quảng cáo, mà cần sự chỉ định chuyên môn.

5. Phòng ngừa tiêu chảy ở trẻ hiệu quả

Phòng bệnh vẫn là cách hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ khỏi các đợt tiêu chảy kéo dài:

– Rửa tay thường xuyên cho trẻ và người chăm sóc, đặc biệt sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn.
– Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ theo đúng lịch và đúng loại, đặc biệt là vaccine Rotavirus.
– Duy trì nguồn nước và thực phẩm an toàn: Đảm bảo nước uống đã đun sôi, thức ăn được nấu chín kỹ.
– Vệ sinh đồ chơi, núm ti, bình sữa đúng cách.

Phụ huynh nên xây dựng thói quen vệ sinh khoa học cho trẻ từ nhỏ để giảm nguy cơ mắc bệnh tiêu hóa.

Tình trạng tiêu chảy ở trẻ nhỏ tuy phổ biến nhưng không nên chủ quan. Việc nắm vững cách trị tiêu chảy cho trẻ giúp cha mẹ chủ động trong xử trí tại nhà cũng như biết khi nào cần đưa trẻ đi khám. Tuy nhiên, mọi quyết định liên quan đến điều trị, sử dụng thuốc hay thay đổi chế độ ăn nên có sự tham vấn từ các chuyên gia y tế. Việc chăm sóc đúng cách, kết hợp phòng ngừa từ sớm sẽ giúp trẻ mau hồi phục và duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Liên hệ ngay: 0936388288 để được tư vấn chi tiết!

Slider – Banner Nhi
Bài viết liên quan
Cách trị tiêu chảy cho bé, khuyến cáo của chuyên gia

Cách trị tiêu chảy cho bé, khuyến cáo của chuyên gia

Tiêu chảy là một tình trạng y tế phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là ở trẻ dưới 5 tuổi. Tình trạng y tế này có thể gây mất nước trầm trọng, dẫn đến tử vong, nếu không được điều trị kịp thời. Trong bài viết sau, Thu Cúc TCI xin chia sẻ cách […]