Ợ hơi kéo dài: Dấu hiệu không nên xem thường

Ợ hơi là một hiện tượng sinh lý bình thường xảy ra sau khi ăn uống, giúp cơ thể thoát khí thừa trong dạ dày. Tuy nhiên, nếu tình trạng ợ hơi kéo dài, xảy ra liên tục trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần, thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề nghiêm trọng liên quan đến hệ tiêu hóa hoặc các cơ quan liên quan. Việc chủ quan trước triệu chứng này có thể khiến bạn bỏ lỡ giai đoạn vàng trong chẩn đoán và điều trị sớm các bệnh lý nguy hiểm.

1. Ợ hơi kéo dài là gì?

Ợ hơi là hành động đẩy khí từ dạ dày qua thực quản ra ngoài miệng. Tình trạng này xảy ra khi bạn nuốt phải không khí trong khi ăn hoặc uống, hoặc do thức ăn lên men trong dạ dày tạo ra khí gas.

Ợ hơi kéo dài là tình trạng ợ hơi xảy ra thường xuyên trong một thời gian dài (từ vài tuần trở lên), có thể kèm theo cảm giác đầy bụng, buồn nôn, ợ chua hoặc nóng rát thượng vị. Khi đó, đây không còn là triệu chứng sinh lý thông thường mà có thể là biểu hiện của nhiều vấn đề bệnh lý cần được can thiệp y tế.

2. Nguyên nhân gây ra ợ hơi kéo dài

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ợ hơi kéo dài, từ thói quen ăn uống đến các bệnh lý nghiêm trọng:

2.1. Rối loạn chức năng tiêu hóa

Một số người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, dễ bị đầy hơi, ợ hơi, đặc biệt sau khi ăn nhanh, ăn nhiều chất béo hoặc đồ uống có gas. Tuy không nguy hiểm nhưng tình trạng này ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

2.2. Trào ngược dạ dày – thực quản (GERD)

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến ợ hơi kéo dài. Dịch vị axit từ dạ dày bị trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát, ợ chua, ợ hơi và đôi khi đau tức ngực. Bệnh GERD nếu không điều trị có thể dẫn đến viêm thực quản, loét thực quản hoặc ung thư thực quản.

2.3. Viêm loét dạ dày – tá tràng

Các vết loét trong niêm mạc dạ dày khiến quá trình tiêu hóa bị rối loạn, tạo điều kiện cho khí tích tụ và gây ra hiện tượng ợ hơi kéo dài. Người bệnh thường kèm theo đau vùng thượng vị, buồn nôn hoặc chán ăn.

2.4. Rối loạn vi khuẩn đường ruột

Hệ vi sinh trong ruột đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa. Khi mất cân bằng (do kháng sinh, stress, ăn uống không hợp lý…), khí gas sản sinh quá mức, dẫn đến đầy hơi, ợ hơi và thay đổi phân.

2.5. Nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter pylori)

Vi khuẩn HP là tác nhân gây viêm, loét dạ dày phổ biến. Khi nhiễm HP, người bệnh thường có biểu hiện đau bụng âm ỉ, ợ hơi, đầy bụng, ăn nhanh no. Việc phát hiện sớm vi khuẩn HP giúp phòng ngừa loét dạ dày hoặc ung thư dạ dày.

2.6. Bệnh lý gan mật, tuyến tụy

Một số bệnh về gan (như viêm gan, xơ gan), túi mật (sỏi mật, viêm túi mật) hoặc tuyến tụy (viêm tụy) có thể ảnh hưởng đến tiêu hóa chất béo và gây ra tình trạng đầy bụng, ợ hơi kéo dài.

2.7. Thói quen ăn uống không khoa học

Nhiều người có thói quen ăn quá nhanh, không nhai kỹ, vừa ăn vừa nói chuyện. Hoặc ăn nhiều thực phẩm sinh khí như: đậu, bắp cải, hành tây, đồ chiên rán. Ngoài ra, việc sử dụng đồ uống có gas, rượu bia cũng là một thói quen xấu. Tất cả những yếu tố này khiến bạn nuốt nhiều không khí vào dạ dày và tăng nguy cơ bị ợ hơi kéo dài.

3. Triệu chứng đi kèm cần lưu ý

Ngoài biểu hiện ợ hơi kéo dài, nếu bạn gặp thêm các dấu hiệu sau, cần nhanh chóng đi khám:

Ợ chua, nóng rát sau xương ức

Buồn nôn, nôn mửa

Đau vùng thượng vị

Sụt cân không rõ nguyên nhân

Chán ăn, mệt mỏi kéo dài

Đại tiện phân đen hoặc có máu

Những triệu chứng này cho thấy nguy cơ cao mắc các bệnh lý nghiêm trọng về đường tiêu hóa, cần được chẩn đoán bằng nội soi, xét nghiệm máu hoặc test HP.

4. Biến chứng có thể xảy ra nếu không điều trị

Nếu tình trạng ợ hơi kéo dài không được điều trị đúng cách, bạn có thể gặp các biến chứng nguy hiểm:

Viêm thực quản, loét thực quản do axit trào ngược

Loét hoặc xuất huyết dạ dày – tá tràng

Hẹp môn vị hoặc thủng dạ dày

Ung thư thực quản hoặc ung thư dạ dày

Suy nhược cơ thể do kém hấp thu, ăn uống khó khăn

5. Phương pháp chẩn đoán tình trạng ợ hơi kéo dài

Để xác định nguyên nhân cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm sau:

Nội soi dạ dày – thực quản: Kiểm tra các tổn thương thực thể

Test hơi thở tìm vi khuẩn HP

Siêu âm bụng tổng quát: Phát hiện bệnh lý gan, mật

Xét nghiệm máu: Đánh giá tình trạng viêm, nhiễm trùng

Đo pH thực quản 24h hoặc đo áp lực thực quản (nếu nghi ngờ trào ngược kéo dài)

6. Cách điều trị ợ hơi kéo dài hiệu quả

Tùy vào nguyên nhân, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Một số biện pháp phổ biến gồm:

6.1. Dùng thuốc

Các loại thuốc thường được sử dụng để trị chứng ợ hơi do trào ngược bao gồm: Thuốc ức chế tiết axit dạ dày, thuốc trung hòa axit. Bên cạnh đó còn có các thuốc diệt vi khuẩn HP nếu test dương tính, thuốc điều hòa nhu động tiêu hóa. Lưu ý người bệnh cần tuân thủ chỉ định y khoa, chỉ sử dụng thuốc theo đúng chỉ dẫn từ bác sĩ.

6.2. Điều chỉnh chế độ ăn uống

Ăn chậm, nhai kỹ, chia nhỏ bữa ăn

Hạn chế thực phẩm sinh hơi (bắp cải, đậu, nước ngọt có gas…)

Tránh đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia

Không nằm ngay sau khi ăn, nên chờ ít nhất 2 giờ

6.3. Thay đổi lối sống

Việc thay đổi lối sống, cụ thể là áp dụng lối sinh hoạt tích cực, khoa học sẽ giúp cải thiện tình trạng trào ngược gây ợ hơi. Mỗi người cần chú ý điều chỉnh công việc, sinh hoạt để giảm stress, ngủ đủ giấc. Tăng cường vận động nhẹ nhàng sau bữa ăn (đi bộ, yoga). Đặc biệt cần  bỏ thuốc lá. Nếu thừa cân, nên giảm cân để giảm áp lực lên ổ bụng.

6.4. Can thiệp y tế (trong trường hợp nặng)

Với những bệnh lý nặng như trào ngược nặng, loét thủng dạ dày hoặc khối u, có thể cần đến phẫu thuật hoặc điều trị chuyên sâu tại bệnh viện.

7. Phòng ngừa ợ hơi kéo dài

Bạn có thể chủ động phòng tránh tình trạng ợ hơi kéo dài bằng những biện pháp đơn giản:

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh

Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có tiền sử bệnh dạ dày

Không sử dụng thuốc giảm đau NSAID tùy tiện vì có thể gây loét dạ dày

Uống nước đúng cách, tránh uống nhiều khi đang ăn

Tránh ăn quá no hoặc ăn khuya

Tóm lại, ợ hơi kéo dài không đơn thuần là rối loạn tiêu hóa nhẹ mà có thể là biểu hiện cảnh báo nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Việc chủ quan, tự điều trị tại nhà mà không xác định rõ nguyên nhân có thể khiến tình trạng ngày càng trầm trọng. Nếu bạn đang gặp tình trạng ợ hơi thường xuyên, kéo dài trên 2 tuần, đừng ngần ngại đến cơ sở y tế uy tín để được khám và điều trị sớm. Phát hiện và can thiệp đúng lúc là chìa khóa giúp bảo vệ hệ tiêu hóa và sức khỏe tổng thể của bạn.