Giải đáp: Khi nào nên nội soi dạ dày đại tràng?
Nội soi dạ dày là một trong những phương pháp hiện đại, chính xác giúp phát hiện sớm các bệnh lý đường tiêu hóa trên như viêm loét, nhiễm khuẩn HP, trào ngược, thậm chí là ung thư. Tuy nhiên, khi nào nên nội soi dạ dày đại tràng và đâu là dấu hiệu cảnh báo đáng lưu tâm lại là điều không phải ai cũng hiểu rõ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện các thời điểm nên nội soi, cùng những kiến thức liên quan đến kỹ thuật này để chủ động bảo vệ sức khỏe đường ruột.
1. Tổng quan: Bạn đã biết về nội soi dạ dày và đại tràng?
Trước khi đi sâu vào việc khi nào nên nội soi dạ dày, hãy cùng hiểu khái quát về hai phương pháp nội soi thường được chỉ định trong thăm khám hệ tiêu hóa: nội soi dạ dày và nội soi đại tràng.
1.1. Nội soi dạ dày là gì?
Nội soi dạ dày là thủ thuật đưa một ống mềm nhỏ, đầu gắn camera và đèn chiếu sáng qua đường miệng hoặc mũi để khảo sát toàn bộ thực quản, dạ dày và tá tràng. Nhờ thiết bị này, bác sĩ có thể quan sát trực tiếp lớp niêm mạc đường tiêu hóa trên, phát hiện các tổn thương viêm loét, polyp, dị vật hoặc ổ loét đang chảy máu. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ lấy mẫu mô sinh thiết để xét nghiệm vi khuẩn HP hoặc tầm soát ung thư.
Ngoài việc chẩn đoán, nội soi còn có thể kết hợp với điều trị như cắt polyp, nong thực quản hoặc cầm máu tiêu hóa trên.
1.2. Nội soi đại tràng là gì?
Trong khi đó, nội soi đại tràng là phương pháp thăm khám toàn bộ đại tràng – phần cuối của hệ tiêu hóa. Ống nội soi được đưa vào từ hậu môn và đi ngược lên manh tràng, đại tràng, đôi khi lên cả đoạn cuối của ruột non. Kỹ thuật này giúp phát hiện các bệnh lý như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn, polyp đại tràng và ung thư đại trực tràng. Tương tự nội soi dạ dày, bác sĩ cũng có thể can thiệp điều trị khi phát hiện tổn thương nghi ngờ.
2. Các phương pháp nội soi phổ biến hiện nay
2.1. Nội soi tiêu chuẩn (nội soi không gây mê)
Phương pháp nội soi tiêu chuẩn được thực hiện khi người bệnh tỉnh táo, có thể gây tê tại chỗ để giảm cảm giác khó chịu. Tuy nhiên, nhiều người vẫn cảm thấy buồn nôn, đau họng hoặc tức bụng khi ống soi đi qua thực quản hoặc di chuyển trong lòng đại tràng.
Vì vậy, người bệnh nên chuẩn bị tâm lý trước khi tiến hành, đồng thời thực hiện tại những cơ sở có đội ngũ bác sĩ lành nghề để đảm bảo thủ thuật diễn ra nhẹ nhàng, chính xác.
2.2. Nội soi không đau, không khó chịu
Nhằm cải thiện trải nghiệm của người bệnh, nhiều cơ sở y tế hiện nay đã áp dụng kỹ thuật nội soi gây mê hoặc nội soi qua đường mũi. Khi nội soi gây mê, người bệnh sẽ ngủ sâu trong thời gian ngắn và hoàn toàn không cảm nhận được quá trình đưa ống nội soi vào cơ thể. Còn với nội soi đường mũi, do ống mềm nhỏ không chạm vào đáy lưỡi hay vòm họng nên người bệnh không có cảm giác buồn nôn.
3. Giải đáp: Có thể nội soi dạ dày và đại tràng cùng lúc không?
Một câu hỏi phổ biến khác là liệu có thể thực hiện nội soi dạ dày và đại tràng trong một lần không – Câu trả lời là hoàn toàn có thể. Ngày càng nhiều người lựa chọn thực hiện cả hai thủ thuật này đồng thời nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm áp lực tâm lý khi phải đi nội soi nhiều lần.
Tại TCI, khi thực hiện đồng thời, người bệnh chỉ cần làm thủ tục một lần, được gây mê một lần duy nhất và có thể kiểm tra toàn diện hệ tiêu hóa trên – dưới. Điều này giúp phát hiện sớm các tổn thương cả hai vùng, đặc biệt có ý nghĩa với những người có nguy cơ cao mắc bệnh lý đường tiêu hóa.
4. Khi nào nên nội soi dạ dày đại tràng: Dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua
Việc hiểu rõ khi nào nên nội soi dạ dày giúp bạn chủ động đi thăm khám, tránh để bệnh âm thầm phát triển và gây biến chứng nặng nề.
4.1. Các triệu chứng báo hiệu khi nào nên nội soi dạ dày
Nếu bạn gặp một hoặc nhiều biểu hiện dưới đây, nội soi dạ dày là điều cần thiết:
– Cảm giác đau âm ỉ hoặc tức vùng thượng vị (trên rốn), đặc biệt sau khi ăn. Tình trạng này kéo dài, tái diễn nhiều lần mà không rõ nguyên nhân.
– Triệu chứng ợ nóng, ợ chua, buồn nôn, trào ngược thức ăn lên miệng thường xuyên, nhất là về đêm.
– Khó nuốt, nuốt nghẹn hoặc cảm thấy có vật cản ở cổ họng khi ăn.
– Buồn nôn hoặc nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc lẫn máu, gợi ý xuất huyết tiêu hóa.
– Giảm cân nhanh, cơ thể suy nhược dù vẫn ăn uống đầy đủ, gợi ý rối loạn hấp thu hoặc tổn thương đường tiêu hóa.
– Người có tiền sử nhiễm vi khuẩn HP, từng bị viêm loét dạ dày hoặc có người thân bị ung thư dạ dày cũng nên thực hiện nội soi định kỳ để tầm soát bệnh sớm.
4.2. Các dấu hiệu khi nào nên nội soi đại tràng
Bên cạnh nội soi dạ dày, những người có dấu hiệu như đau bụng dưới không rõ nguyên nhân, rối loạn đại tiện (đi nhiều lần, táo bón, tiêu chảy xen kẽ), phân bất thường (có máu, nhầy) cũng nên nội soi đại tràng để kiểm tra toàn diện.
Đặc biệt, người trên 40 tuổi, có tiền sử polyp đại tràng, viêm loét đại trực tràng, hoặc có người thân từng mắc ung thư đại tràng được khuyến cáo nên nội soi định kỳ để tầm soát ung thư.
5. Chủ động nội soi – chìa khóa phát hiện sớm ung thư tiêu hóa
Không ít trường hợp phát hiện bệnh lý tiêu hóa muộn vì người bệnh không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Do đó, bên cạnh việc nhận biết khi nào nên nội soi dạ dày, bạn có thể chủ động ngay cả khi không có dấu hiệu bất thường.
Việc nội soi định kỳ giúp phát hiện sớm polyp, tổn thương tiền ung thư, viêm loét mạn tính… từ đó can thiệp điều trị kịp thời, tăng cơ hội chữa khỏi hoàn toàn. Nhất là trong thời đại hiện nay, các công nghệ nội soi tiên tiến như nội soi NBI, nội soi cao cấp MCU tại Thu Cúc TCI có thể phát hiện các tổn thương nhỏ nhất cũng như giúp bác sĩ đánh giá tình trạng và đưa ra phương án hiệu quả nhất.
Tóm lại, khi nào nên nội soi dạ dày đại tràng phụ thuộc vào triệu chứng lâm sàng, yếu tố nguy cơ và nhu cầu tầm soát sức khỏe cá nhân. Nếu bạn gặp các dấu hiệu như đau bụng kéo dài, buồn nôn, ợ chua, khó nuốt, tiêu hóa kém hoặc có yếu tố gia đình mắc bệnh tiêu hóa, nội soi dạ dày là bước kiểm tra cần thiết không nên trì hoãn.
