Cảm giác ợ hơi nuốt vướng: Nguyên nhân và cách điều trị

Rất nhiều người từng gặp phải cảm giác ợ hơi nuốt vướng mà không hiểu rõ nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của nó. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về triệu chứng này. Từ nguyên nhân, triệu chứng đi kèm, cách chẩn đoán và hướng điều trị hiệu quả.

1. Cảm giác ợ hơi nuốt vướng là gì?

Cảm giác ợ hơi nuốt vướng là hiện tượng khi người bệnh thường xuyên cảm thấy khó nuốt, kèm theo cảm giác ợ hơi hoặc đầy hơi, dù ăn ít hoặc không ăn gì. Một số người mô tả cảm giác này như có vật gì đó mắc trong cổ họng, phải nuốt nước bọt nhiều lần mới dễ chịu hơn, hoặc có khi nuốt lại gây đau và khó chịu.

Cảm giác này thường xuất hiện sau khi ăn, khi nằm hoặc trong trạng thái căng thẳng kéo dài. Nó có thể diễn ra thoáng qua hoặc kéo dài nhiều ngày, nhiều tuần. Trong một số trường hợp, nó trở thành triệu chứng mạn tính ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Đây có thể là biểu hiện tạm thời do rối loạn tiêu hóa thông thường, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của những bệnh lý nguy hiểm liên quan đến dạ dày, thực quản hoặc họng.

2. Nguyên nhân phổ biến gây cảm giác ợ hơi nuốt vướng

Hiện tượng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:

2.1. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, nó sẽ gây kích ứng niêm mạc thực quản và họng, dẫn đến cảm giác nóng rát, ợ chua, và đặc biệt là nuốt vướng do viêm nhẹ vùng họng thực quản. Axit còn khiến cơ vòng thực quản dưới yếu đi, làm triệu chứng ợ hơi càng trầm trọng hơn.

2.2. Viêm họng, viêm amidan hoặc nhiễm trùng vùng hầu họng

Các bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp trên cũng có thể gây ra tình trạng sưng viêm vùng họng, gây ra cảm giác nuốt vướng và ợ hơi do nuốt khó, tạo hơi trong quá trình tiêu hóa.

2.3. Rối loạn vận động thực quản

Khi các cơ ở thực quản không co bóp đều và đúng cách, thức ăn di chuyển chậm hoặc bị kẹt lại, gây ra cảm giác mắc nghẹn, khó nuốt. Đây là tình trạng thường gặp ở người lớn tuổi hoặc người mắc bệnh lý thần kinh.

2.4. Loét hoặc viêm dạ dày

Viêm loét dạ dày có thể gây đầy hơi, ợ hơi, và tạo cảm giác nặng vùng thượng vị. Khi kết hợp với trào ngược, người bệnh sẽ có cảm giác nuốt khó và đau khi ăn uống.

2.5. U lành hoặc ác tính vùng thực quản, thanh quản

Đây là nguyên nhân nghiêm trọng hơn. Các khối u có thể chèn ép hoặc làm hẹp lòng thực quản, gây ra nuốt vướng, nuốt nghẹn, và đôi khi gây ợ hơi do thức ăn không tiêu hóa trôi chảy.

2.6. Nguyên nhân tâm lý (lo âu, stress)

Rất nhiều người bị stress, rối loạn lo âu kéo dài mô tả có cảm giác mắc nghẹn hoặc nuốt không trôi, kèm theo ợ hơi liên tục dù không ăn uống gì. Đây là biểu hiện của rối loạn thần kinh thực vật.

3. Triệu chứng đi kèm cần chú ý

Khi có cảm giác ợ hơi nuốt vướng, người bệnh cần theo dõi các triệu chứng khác đi kèm để xác định khả năng nguyên nhân:

Đau vùng thượng vị hoặc nóng rát sau xương ức

Ợ chua, ợ nóng kéo dài

Nuốt đau hoặc nuốt nghẹn (nuốt khó khi ăn đồ đặc, sau đó đến cả khi uống nước)

Buồn nôn, chướng bụng, đầy hơi

Khàn tiếng, ho kéo dài không rõ nguyên nhân

Giảm cân không rõ lý do

Mệt mỏi kéo dài, biếng ăn

Nếu có các triệu chứng này, người bệnh nên đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.

4. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn không nên chủ quan với cảm giác ợ hơi nuốt vướng, đặc biệt khi:

Triệu chứng kéo dài trên 2 tuần không cải thiện

Có tiền sử trào ngược, viêm dạ dày, hoặc loét dạ dày tá tràng

Cảm giác nuốt nghẹn tăng dần, giảm khả năng ăn uống

Đau tức vùng ngực hoặc cổ họng khi nuốt

Có triệu chứng ho khan, khàn tiếng, buồn nôn hoặc nôn ra máu

Giảm cân bất thường

Bác sĩ có thể chỉ định nội soi dạ dày, đo pH thực quản, xét nghiệm HP (Helicobacter pylori), hoặc chụp CT nếu nghi ngờ khối u, nhằm xác định rõ nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp.

5. Các biện pháp điều trị hiệu quả

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra cảm giác ợ hơi và nuốt vướng, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp:

5.1. Điều trị nội khoa

Thuốc ức chế axit dạ dày, thuốc trung hòa axit, thuốc điều hòa nhu động tiêu hóa thường được chỉ định. Bên cạnh đó, thuốc điều trị viêm họng hoặc kháng sinh có thể cần thiết nếu có nhiễm trùng. Ngoài ra, bệnh nhân có thể được kê đơn thuốc an thần nhẹ nếu nguyên nhân do stress, lo âu

5.2. Điều trị nguyên nhân cụ thể

Loét dạ dày: kết hợp thuốc kháng HP nếu có nhiễm vi khuẩn

Trào ngược thực quản: thay đổi chế độ ăn, tư thế ngủ, dùng thuốc lâu dài

U thực quản: cần phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị tùy giai đoạn

Rối loạn vận động thực quản: điều trị bằng thuốc hoặc can thiệp qua nội soi

5.3. Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống

Ăn uống điều độ, chia nhỏ bữa, không ăn quá no

Tránh các thực phẩm cay nóng, chua, nhiều dầu mỡ

Hạn chế đồ uống có ga, rượu bia, cà phê

Không nằm ngay sau khi ăn, kê cao đầu khi ngủ

Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài

Tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ, yoga để hỗ trợ tiêu hóa

6. Phòng ngừa cảm giác ợ hơi nuốt vướng

Để hạn chế tình trạng này tái phát hoặc chuyển biến xấu, bạn nên:

Duy trì cân nặng lý tưởng, tránh béo phì

Kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có tiền sử bệnh lý dạ dày

Ngưng hút thuốc và hạn chế rượu bia

Điều trị triệt để các bệnh tai-mũi-họng mãn tính nếu có

Giữ chế độ ăn uống khoa học, hợp lý

Cảm giác ợ hơi nuốt vướng tuy có thể xuất phát từ những nguyên nhân lành tính như trào ngược dạ dày hay stress, nhưng cũng có thể là dấu hiệu ban đầu của các bệnh lý nghiêm trọng hơn như loét dạ dày, ung thư thực quản. Việc lắng nghe cơ thể, đi khám sớm khi có dấu hiệu bất thường và thực hiện lối sống lành mạnh chính là chìa khóa giúp phòng ngừa và điều trị hiệu quả triệu chứng này. Đừng để cảm giác khó chịu nhỏ ban đầu trở thành nỗi lo lớn trong tương lai.