Suy thận và sỏi thận khác nhau như thế nào?

Suy thận và sỏi thận khác nhau như thế nào là thắc mắc của nhiều người khi cả hai đều liên quan trực tiếp đến thận và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Dù có một số điểm giống nhau, nhưng hai bệnh này khác biệt rõ rệt về nguyên nhân, mức độ nguy hiểm và cách điều trị, bạn cần hiểu đúng để phòng.

1. Sỏi thận là gì? Suy thận là gì?

Để biết suy thận và sỏi thận khác nhau như thế nào, trước tiên bạn cần nắm được đặc điểm, nguyên nhân và cách ảnh hưởng của từng bệnh đến chức năng thận.

1.1. Giải thích sỏi thận là gì?

Sỏi thận là những cặn cứng nhỏ hình thành bên trong thận, được tạo ra từ các khoáng chất và muối như canxi, oxalat hay axit uric. Chúng hình thành khi các chất này kết tụ trong nước tiểu và tạo thành tinh thể, sau đó phát triển thành sỏi theo thời gian. Kích thước sỏi có thể từ nhỏ như hạt cát đến lớn như quả bóng golf. Sỏi có thể nằm yên trong thận hoặc đài bể thận, nhưng thường di chuyển qua đường tiết niệu từ thận xuống bàng quang, gây ra những cơn đau dữ dội khi di chuyển.

suy thận và sỏi thận khác nhau như thế nào — Sỏi thận phát triển theo thời gian

1.2. Suy thận là bệnh gì?

Suy thận là tình trạng thận dần mất khả năng lọc chất thải và dịch dư thừa từ máu, khiến chức năng thận suy giảm theo thời gian. Bệnh có thể xảy ra đột ngột (suy thận cấp) hoặc tiến triển từ từ (bệnh thận mãn tính dẫn đến suy thận giai đoạn cuối), trong đó suy thận giai đoạn cuối nguy hiểm hơn nhiều. Khi thận không hoạt động hiệu quả, chất thải và dịch tích tụ trong cơ thể, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

2. Suy thận và sỏi thận khác nhau như thế nào?

Sỏi thận và suy thận đều có thể phát hiện sớm qua xét nghiệm máu và nước tiểu. Chúng cũng gây tốn kém và ảnh hưởng chất lượng cuộc sống: sỏi thận gây đau, gián đoạn sinh hoạt; suy thận cần điều trị liên tục, chế độ ăn kiêng và lọc máu định kỳ, ảnh hưởng tinh thần và tài chính. Tuy nhiên, để hiểu rõ suy thận và sỏi thận khác nhau như thế nào, bạn cần xem xét những điểm khác biệt cụ thể dưới đây:

Nguyên nhân gây ra:

Sỏi thận thường hình thành do mất nước, chế độ ăn nhiều muối, protein hoặc đường; béo phì; yếu tố di truyền; hoặc do một số thuốc và thực phẩm chức năng.
Suy thận thường liên quan đến các bệnh mãn tính như tiểu đường, huyết áp cao; nhiễm trùng thận tái phát; bệnh tự miễn; hoặc các rối loạn di truyền như bệnh thận đa nang.

Bản chất của bệnh:

Sỏi thận là những chất rắn hình thành bên trong thận và có thể thải ra ngoài qua nước tiểu.
Suy thận là sự suy giảm chức năng thận diễn ra từ từ và kéo dài liên tục.

Mức độ đau:

Sỏi thận gây cơn đau dữ dội, nhói đột ngột.
Suy thận thường không đau ở giai đoạn đầu nhưng sẽ trở nên nghiêm trọng theo thời gian.

Suy thận và sỏi thận khác nhau như thế nào thông qua chẩn đoán bệnh:

Sỏi thận được xác định qua các kỹ thuật hình ảnh như siêu âm hoặc chụp CT.
Suy thận thường được chẩn đoán bằng xét nghiệm nồng độ creatinine và tốc độ lọc cầu thận (GFR).

Thời gian điều trị:

Sỏi thận là bệnh ngắn hạn và có thể điều trị nhanh chóng.
Suy thận là bệnh mãn tính kéo dài.

Mức độ nghiêm trọng:

Sỏi thận rất đau nhưng hiếm khi đe dọa tính mạng nếu được điều trị kịp thời.
Suy thận có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu không được chăm sóc đúng cách.

Điều trị:

Sỏi thận có thể tự đào thải hoặc cần thủ thuật như tán sỏi bằng sóng xung kích hoặc phẫu thuật.
Suy thận cần chăm sóc lâu dài, bao gồm kiểm soát chế độ ăn uống, dùng thuốc và đôi khi phải lọc máu hoặc ghép thận.

3. Cách phòng ngừa sỏi thận và suy thận

Chủ động kiểm soát lối sống có thể giúp bạn giảm nguy cơ cả sỏi thận lẫn suy thận.

Để phòng ngừa sỏi thận: Uống đủ nước mỗi ngày; giảm muối và đường trong chế độ ăn; ăn nhiều trái cây và rau củ; hạn chế protein động vật, đặc biệt là thịt đỏ; tránh thực phẩm giàu oxalate như rau bina, các loại hạt (nếu dễ bị sỏi thận).
Để phòng ngừa suy thận: Kiểm soát huyết áp và lượng đường trong máu; duy trì cân nặng hợp lý; tránh hút thuốc và hạn chế rượu; hạn chế lạm dụng thuốc giảm đau và các loại thuốc có hại khác; khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có tiểu đường, huyết áp cao hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh thận.

Có thể thấy suy thận và sỏi thận khác nhau như thế nào thể hiện rõ ở nguyên nhân, mức độ nguy hiểm và hướng điều trị. Sỏi thận thường gây đau nhưng có thể điều trị dứt điểm nếu phát hiện sớm, trong khi suy thận là bệnh mạn tính, tiến triển âm thầm và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Hiểu đúng tình trạng sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa, theo dõi sức khỏe thận và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Nguồn tài liệu tham khảo: Kidneycentremumbai, Maxhealthcare