Sỏi đường tiết niệu uống thuốc gì: Những lưu ý quan trọng
Sỏi đường tiết niệu là một trong những bệnh lý phổ biến, có thể gặp ở nhiều độ tuổi khác nhau. Tình trạng này không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng thận nếu không được điều trị đúng cách. Khi phát hiện sỏi ở giai đoạn nhẹ, nhiều người thường quan tâm đến giải pháp nội khoa và đặt ra câu hỏi: “Sỏi đường tiết niệu uống thuốc gì để tan sỏi mà không cần can thiệp?” Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng có thể điều trị bằng thuốc, và việc tự ý dùng thuốc đôi khi còn khiến tình trạng trở nên phức tạp hơn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về các loại thuốc được sử dụng trong điều trị sỏi đường tiết niệu, nguyên tắc dùng thuốc và những lưu ý quan trọng cần biết.
1. Khi nào sỏi đường tiết niệu có thể điều trị bằng thuốc?
1.1 Phụ thuộc vào kích thước và vị trí sỏi
Để biết sỏi đường tiết niệu uống thuốc gì, trước tiên cần xác định rõ đặc điểm của viên sỏi. Sỏi tiết niệu có thể hình thành ở nhiều vị trí khác nhau như thận, niệu quản, bàng quang hoặc niệu đạo. Trong đó, chỉ những viên sỏi có kích thước nhỏ (dưới 5–6mm), chưa gây tắc nghẽn, viêm nhiễm hoặc tổn thương mô xung quanh mới có khả năng đào thải ra ngoài nhờ uống thuốc và kết hợp tăng cường bài tiết nước tiểu.
Với các viên sỏi lớn hơn hoặc có hình dạng gai góc, việc điều trị nội khoa thường không hiệu quả. Trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ chỉ định can thiệp bằng tán sỏi hoặc phẫu thuật tùy mức độ nghiêm trọng. Vì vậy, người bệnh không nên tự ý mua thuốc uống tan sỏi khi chưa có chẩn đoán chính xác.
1.2 Cần có đánh giá chuyên khoa trước khi dùng thuốc
Một số người khi thấy triệu chứng tiểu buốt, đau lưng, tiểu ra máu nhẹ liền tìm đến thuốc nam, thuốc bào chế sẵn hoặc truyền miệng từ người quen. Tuy nhiên, điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro vì không phải loại sỏi nào cũng đáp ứng tốt với thuốc, và việc dùng sai thuốc có thể làm sỏi di chuyển, gây tắc nghẽn niệu quản, thậm chí dẫn đến suy thận cấp tính.
Do đó, để biết sỏi đường tiết niệu uống thuốc gì cho đúng, người bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa tiết niệu thăm khám, chỉ định chụp X-quang hoặc CT, xét nghiệm nước tiểu, máu… để xác định loại sỏi (oxalat, urat, cystin, struvit…) và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất.
2. Các loại thuốc thường dùng trong điều trị sỏi tiết niệu
2.1 Sỏi đường tiết niệu uống thuốc gì – Thuốc giúp bào mòn hoặc làm tan sỏi
Một trong những vấn đề được người bệnh quan tâm nhiều nhất là: sỏi hệ tiết niệu uống thuốc gì để tan sỏi? Thực tế, việc tan sỏi không diễn ra theo nghĩa đen là viên sỏi biến mất hoàn toàn, mà là quá trình làm giảm kích thước, thay đổi độ kết tinh hoặc hòa tan dần (đối với một số loại sỏi có thể hòa tan trong môi trường kiềm hoặc acid).
Chẳng hạn, với sỏi urat loại sỏi có thể hòa tan được, bác sĩ thường kê thuốc kiềm hóa nước tiểu (như natri bicarbonat) để tạo điều kiện cho sỏi tan ra theo thời gian. Trong khi đó, với sỏi oxalat hoặc canxi, việc dùng thuốc chủ yếu giúp kiểm soát quá trình kết tinh, tránh sỏi lớn thêm, đồng thời hỗ trợ làm trơn đường tiết niệu giúp sỏi dễ dàng di chuyển ra ngoài.
2.2 Sỏi đường tiết niệu uống thuốc gì – Thuốc giãn cơ trơn và giảm đau
Không phải lúc nào sỏi tiết niệu uống thuốc gì cũng liên quan đến tác dụng làm tan sỏi. Trên thực tế, trong giai đoạn sỏi di chuyển hoặc gây kích thích niệu quản, bệnh nhân thường rất đau, có thể kèm theo tiểu buốt, tiểu khó, tiểu ra máu… Lúc này, thuốc giãn cơ trơn sẽ được sử dụng nhằm làm giãn nở đường tiết niệu, tạo điều kiện để viên sỏi dễ dàng di chuyển xuống bàng quang và được thải ra ngoài.
Kết hợp với đó là thuốc giảm đau, kháng viêm giúp kiểm soát triệu chứng, giảm nguy cơ viêm nhiễm đường niệu. Một số trường hợp có dấu hiệu nhiễm trùng kèm theo có thể cần dùng thêm kháng sinh để kiểm soát vi khuẩn, tránh biến chứng nhiễm trùng ngược dòng gây viêm thận – bể thận.
3. Những lưu ý quan trọng khi dùng thuốc trị sỏi tiết niệu
3.1 Không tự ý kéo dài thời gian uống thuốc nếu không có hiệu quả
Một sai lầm phổ biến ở người bệnh là tiếp tục uống thuốc nhiều tuần, nhiều tháng dù không thấy cải thiện rõ rệt. Điều này không chỉ khiến bệnh kéo dài mà còn làm tăng nguy cơ tổn thương niệu quản do sỏi di chuyển hoặc phát triển thêm. Khi uống thuốc mà sau 7–10 ngày không thấy sỏi giảm kích thước, triệu chứng không cải thiện, người bệnh nên quay lại tái khám để đánh giá lại và chuyển hướng điều trị nếu cần.
Thực tế, có rất nhiều trường hợp đến bệnh viện trong tình trạng sỏi đã gây tắc nghẽn, giãn đài bể thận độ cao, chức năng thận bị tổn thương chỉ vì trì hoãn phẫu thuật hoặc tán sỏi quá lâu, cố chấp điều trị bằng thuốc.
3.2 Uống đủ nước, thay đổi chế độ ăn kết hợp với dùng thuốc
Khi thắc mắc sỏi hệ tiết niệu uống thuốc gì, người bệnh cũng cần hiểu rằng thuốc chỉ là một phần trong phác đồ điều trị. Điều quan trọng không kém là chế độ ăn uống và sinh hoạt. Uống nhiều nước (tối thiểu 2–2,5 lít/ngày), hạn chế thực phẩm giàu oxalat (như rau muống, trà đậm, chocolate), giảm muối và đạm động vật sẽ giúp hạn chế sỏi hình thành thêm và hỗ trợ quá trình đào thải sỏi đang có.
Ngoài ra, cần theo dõi màu sắc nước tiểu, cơn đau, biểu hiện tiểu buốt… để phát hiện sớm biến chứng và đi khám lại kịp thời. Việc chỉ dựa vào thuốc mà không thay đổi lối sống sẽ khiến tình trạng sỏi dễ tái phát hoặc điều trị không triệt để.
Sỏi đường tiết niệu uống thuốc gì là câu hỏi quan trọng nhưng không nên tự tìm kiếm câu trả lời một cách chủ quan. Việc dùng thuốc để điều trị sỏi cần dựa trên đánh giá y khoa kỹ lưỡng, xác định chính xác loại sỏi, kích thước, vị trí và mức độ tổn thương mà sỏi gây ra. Không phải mọi loại sỏi đều có thể tan bằng thuốc, và không phải người bệnh nào cũng phù hợp với điều trị nội khoa. Vì vậy, cách tốt nhất là bạn nên thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín, nơi có bác sĩ chuyên khoa tiết niệu và hệ thống chẩn đoán hiện đại để được tư vấn hướng điều trị an toàn và hiệu quả.
