Hậu quả của giãn đài bể thận – Những biến chứng cần biết

Giãn đài bể thận là một trong những bất thường của hệ tiết niệu xảy ra khi nước tiểu không được dẫn lưu trơn tru từ thận xuống bàng quang, gây nên tình trạng ứ nước trong thận. Trong giai đoạn đầu, bệnh có thể diễn tiến âm thầm, không gây ra biểu hiện rõ ràng. Tuy nhiên, theo thời gian, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, giãn đài bể thận sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, làm suy giảm chức năng thận, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn về hậu quả của giãn đài bể thận, những diễn tiến âm thầm và nguy cơ tiềm ẩn mà căn bệnh này có thể mang lại.

1. Hiểu rõ về giãn đài bể thận trước khi quá muộn

1.1 Giãn đài bể thận là gì?

Giãn đài bể thận là tình trạng phần đài và bể thận, nơi chứa nước tiểu trước khi dẫn xuống niệu quản bị giãn rộng ra do nước tiểu ứ đọng lâu ngày. Nguyên nhân có thể đến từ các yếu tố cơ học như sỏi thận, hẹp niệu quản, u chèn ép, hoặc rối loạn chức năng vận động của đường tiết niệu. Có hai dạng giãn chính là giãn một bên và giãn hai bên, trong đó giãn hai bên thường có nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng lọc máu và cân bằng nội môi của cơ thể nặng nề hơn.

Người bệnh có thể bị giãn ở một bên hoặc cả hai bên của đài bể thận

Ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể không cảm nhận được sự thay đổi nào rõ rệt. Một số trường hợp chỉ phát hiện bệnh tình cờ qua siêu âm hoặc chụp cắt lớp trong quá trình khám sức khỏe định kỳ. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là khi các triệu chứng đã biểu hiện rõ ràng như đau vùng hông lưng, tiểu buốt, tiểu rắt, sốt hoặc phù thì rất có thể thận đã bị tổn thương.

1.2 Giãn đài bể thận và cơ chế hình thành biến chứng

Khi nước tiểu bị tắc nghẽn và ứ đọng lại ở bể thận, áp lực nội tại trong thận tăng lên. Áp lực này kéo dài sẽ làm giãn nở cấu trúc bên trong, làm mỏng vách thận, chèn ép mạch máu nuôi dưỡng mô thận, từ đó dẫn đến tình trạng hoại tử dần các tế bào thận. Đồng thời, môi trường ứ đọng là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn phát triển, gây nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát hoặc lan rộng đến mô thận (viêm thận – bể thận cấp). Càng để lâu, nguy cơ xảy ra các biến chứng càng tăng cao và có thể không thể phục hồi hoàn toàn.

2. Hậu quả của giãn đài bể thận: Những biến chứng không thể xem nhẹ

2.1 Suy giảm chức năng thận – hậu quả phổ biến và nghiêm trọng của giãn đài bể thận

Một trong những hậu quả của giãn đài bể thận thường gặp nhất là suy giảm chức năng lọc máu và bài tiết của thận. Khi áp lực ứ nước kéo dài, mô thận bị tổn thương không hồi phục, làm giảm khả năng lọc máu, điều chỉnh huyết áp, giữ cân bằng điện giải và đào thải chất độc ra khỏi cơ thể. Trong những trường hợp nặng, người bệnh có thể phải đối mặt với suy thận mạn tính – một tình trạng không thể đảo ngược, buộc phải điều trị lâu dài bằng thuốc, lọc máu định kỳ hoặc ghép thận.

Suy thận không chỉ ảnh hưởng đến hệ tiết niệu mà còn tác động toàn diện đến sức khỏe tổng thể. Người bệnh dễ bị mệt mỏi, hoa mắt, buồn nôn, thiếu máu, rối loạn nhịp tim và nhiễm độc niệu kéo dài. Nếu không được kiểm soát tốt, hậu quả có thể dẫn đến tử vong do nhiễm độc nội sinh.

Suy giảm chức năng thận là một trong những hệ lụy nghiêm trọng của tình trạng giãn đài bể thận

2.2 Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát và viêm thận mạn

Một hậu quả của giãn đài bể thận rất đáng quan tâm nữa là tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát. Môi trường nước tiểu bị ứ đọng là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn ngược dòng. Nếu không được điều trị đúng cách, vi khuẩn có thể xâm nhập sâu vào mô thận, gây ra viêm thận – bể thận cấp hoặc mạn, làm tổn thương thận nặng nề hơn.

Biểu hiện của nhiễm trùng đường tiết niệu bao gồm sốt cao, ớn lạnh, đau vùng thắt lưng, nước tiểu đục và có mùi hôi. Trong nhiều trường hợp, người bệnh còn có cảm giác buốt, tiểu rắt, khó chịu vùng bụng dưới. Nếu vi khuẩn xâm nhập vào máu, nguy cơ nhiễm trùng huyết cũng có thể xảy ra một biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng người bệnh.

Giãn đài bể thận cũng có thể gây ra biến chứng nhiễm trùng tiết niệu

3. Hậu quả của giãn đài bể thận trong từng nhóm đối tượng đặc biệt

3.1 Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Nguy cơ phát triển thận kém, ảnh hưởng cả đời

Trong một số trường hợp, giãn đài bể thận được phát hiện từ thời kỳ bào thai qua siêu âm thai định kỳ. Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hậu quả của giãn đài bể thận có thể khiến cho quá trình phát triển cấu trúc và chức năng thận bị cản trở. Nếu không được điều trị kịp thời, trẻ có nguy cơ bị thận nhỏ, suy thận sớm và các vấn đề liên quan đến tăng huyết áp trong tương lai. Đây là lý do tại sao việc theo dõi sát sao tình trạng giãn thận ngay từ khi còn nhỏ là điều cực kỳ cần thiết.

3.2 Phụ nữ mang thai: Tăng nguy cơ tiền sản giật và sinh non

Phụ nữ mang thai bị giãn đài bể thận thường do tử cung lớn chèn ép vào niệu quản cũng phải đối mặt với nhiều rủi ro. Áp lực gia tăng trong thận không chỉ gây đau tức vùng hông lưng mà còn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, rối loạn huyết áp, từ đó dễ dẫn đến các biến chứng như tiền sản giật, sinh non hoặc thai phát triển chậm. Nếu tình trạng giãn nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp tạm thời để giảm áp lực cho thận trong thai kỳ, tránh hậu quả về sau cho cả mẹ và bé.

3.3 Người trưởng thành: Hậu quả nguy hiểm của giãn đài bể thận để lại kéo dài

Ở người trưởng thành, giãn đài bể thận có thể khởi phát từ nhiều nguyên nhân như sỏi niệu quản, u chèn ép, viêm nhiễm mạn tính hay phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới trung niên. Tuy nhiên, không ít người trong nhóm này lại có xu hướng chủ quan, cho rằng các triệu chứng như đau thắt lưng, tiểu buốt hay tiểu nhiều lần chỉ là viêm nhẹ hoặc do làm việc quá sức, dẫn đến bỏ qua giai đoạn vàng trong chẩn đoán và điều trị.

Hậu quả của giãn đài bể thận ở người trưởng thành rất dễ tiến triển âm thầm đến suy thận mạn mà không có triệu chứng cảnh báo rõ ràng. Khi mô thận đã bị tổn thương không hồi phục, người bệnh mới phát hiện qua các dấu hiệu toàn thân như mệt mỏi triền miên, huyết áp tăng, phù chân hoặc thiếu máu. Đáng nói, nhiều trường hợp phải lọc máu định kỳ khi phát hiện bệnh đã quá muộn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, khả năng lao động và tinh thần.

Ngoài ra, nhóm người lớn tuổi có bệnh nền như tiểu đường, cao huyết áp hoặc gout lại càng dễ bị biến chứng nặng nếu giãn đài bể thận không được kiểm soát sớm. Khi thận bị suy yếu, khả năng đào thải độc tố giảm đi rõ rệt, làm trầm trọng thêm các bệnh mạn tính sẵn có. Việc điều trị lúc này sẽ phức tạp hơn rất nhiều, đòi hỏi sự phối hợp giữa nhiều chuyên khoa và phải theo dõi chặt chẽ.

Giãn đài bể thận tưởng chừng là một tình trạng không quá nguy hiểm trong giai đoạn đầu, nhưng nếu chủ quan và không điều trị kịp thời, những hậu quả để lại có thể kéo dài và không thể hồi phục. Hậu quả của giãn đài bể thận không chỉ dừng lại ở suy thận mà còn mở rộng đến nhiễm trùng, rối loạn huyết áp, tổn thương toàn thân và thậm chí tử vong nếu diễn tiến nghiêm trọng. Việc phát hiện sớm thông qua siêu âm, chụp CT, và đánh giá chức năng thận định kỳ là chìa khóa để can thiệp đúng lúc, bảo vệ tối đa chức năng thận.