Cách nào giảm nghẹt mũi do viêm xoang?

Nghẹt mũi là một trong những triệu chứng dai dẳng và gây ám ảnh nhất đối với người bệnh viêm xoang. Tình trạng này không chỉ gây khó thở mà còn dẫn đến mất ngủ, mệt mỏi và đau nhức vùng mặt. Vậy có cách nào giảm nghẹt mũi do viêm xoang nhanh chóng để người bệnh tìm lại sự thoải mái? Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp các phương pháp khoa học đã được kiểm chứng để giúp bạn giải quyết vấn đề này.

1. Tại sao viêm xoang gây nghẹt mũi dai dẳng?

Để điều trị hiệu quả, trước hết cần hiểu rõ cơ chế gây bệnh. Nghẹt mũi là hệ quả tất yếu khi các hốc xoang bị xâm nhập bởi vi khuẩn, virus hoặc các dị nguyên. Lúc này, lớp niêm mạc lót trong xoang sẽ phản ứng bằng cách sưng viêm, phù nề và tăng tiết dịch nhầy ồ ạt.

Lượng dịch nhầy này thay vì được đào thải tự nhiên thì lại bị ứ đọng, làm tắc nghẽn các lỗ thông xoang và cản trở luồng không khí lưu thông. Đáng chú ý, tình trạng nghẹt mũi thường có xu hướng trầm trọng hơn về đêm. Theo phân tích từ WebMD (2024), khi chúng ta nằm xuống, lưu lượng máu dồn về vùng đầu gia tăng khiến các mạch máu nhỏ trong mũi giãn nở mạnh, làm niêm mạc sưng to hơn. Đồng thời, trọng lực khiến dịch nhầy ứ đọng sâu trong hốc mũi thay vì chảy xuống họng, buộc người bệnh phải thở bằng miệng. Do đó, việc áp dụng đúng các biện pháp giảm nghẹt mũi do viêm xoang là vô cùng cấp thiết để bảo vệ giấc ngủ và sức khỏe.

2. 4 cách làm giảm nghẹt mũi do viêm xoang hiệu quả tại nhà

Nếu các triệu chứng đang ở mức độ nhẹ hoặc trung bình, bạn hoàn toàn có thể chủ động kiểm soát chúng bằng các biện pháp chăm sóc tại nhà. Dưới đây là những cách làm giảm nghẹt mũi do viêm xoang an toàn được giới chuyên môn khuyến nghị:

2.1. Sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch khoang mũi

Rửa mũi được xem là bước quan trọng nhất trong việc làm sạch đường hô hấp trên. Việc rửa mũi hàng ngày là phương pháp đơn giản, chi phí thấp nhưng mang lại hiệu quả cao trong việc loại bỏ dịch nhầy dư thừa, vi khuẩn và các tác nhân gây dị ứng.

Bạn có thể sử dụng nước muối sinh lý 0,9% bán sẵn hoặc tự pha dung dịch theo công thức chuẩn được chuyên gia khuyên: pha 1/2 thìa cà phê muối không i-ốt với 1/2 thìa baking soda vào khoảng 500ml nước đun sôi để nguội (hoặc nước cất). Thao tác này giúp làm loãng dịch nhầy, giảm sưng nề và phục hồi độ ẩm tự nhiên cho niêm mạc mũi.

2.2. Liệu pháp xông hơi và chườm ấm

Hơi ấm có tác dụng tuyệt vời trong việc làm giãn mạch và đánh tan dịch nhầy đặc quánh. Người bệnh có thể chườm khăn ấm lên vùng mũi, trán hoặc thực hiện xông hơi với các loại tinh dầu thảo dược có tính kháng khuẩn như sả, bưởi, bạc hà….

Phương pháp này giúp làm loãng dịch nhầy, kích thích lưu thông máu và hỗ trợ quá trình dẫn lưu xoang diễn ra trơn tru hơn. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý giữ khoảng cách an toàn khi xông hơi để tránh nguy cơ bị bỏng niêm mạc mũi vốn đang rất nhạy cảm.

2.3. Điều chỉnh tư thế khi ngủ

Tư thế nằm đóng vai trò quyết định đến mức độ thông thoáng của đường thở vào ban đêm. Theo Cleveland Clinic, người bệnh nên kê cao đầu bằng gối khi ngủ để hỗ trợ quá trình thoát dịch. Tư thế nằm ngửa và kê cao đầu sẽ giúp tận dụng trọng lực để dịch nhầy chảy xuống họng một cách tự nhiên thay vì ứ đọng gây tắc nghẽn tại các hốc xoang.

2.4. Duy trì độ ẩm không khí lý tưởng

Môi trường khô hanh, đặc biệt là trong phòng điều hòa, là nguyên nhân khiến niêm mạc mũi bị kích ứng và tăng tiết dịch phản ứng. Theo WebMD, việc sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ hoặc nơi làm việc là rất cần thiết. Độ ẩm lý tưởng sẽ ngăn ngừa tình trạng khô rát niêm mạc, giúp quá trình giảm nghẹt mũi do viêm xoang diễn ra thuận lợi hơn.

3. Lưu ý quan trọng khi dùng thuốc trị nghẹt mũi do viêm xoang

Trong nhiều trường hợp, việc sử dụng thuốc là cần thiết để kiểm soát triệu chứng nhanh chóng. Tuy nhiên, để trị nghẹt mũi do viêm xoang an toàn và tránh tác dụng phụ, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định y khoa:

• Thuốc co mạch (Thuốc xịt thông mũi): Các hoạt chất như Naphazolin hay Oxymetazolin giúp giảm nghẹt tức thì nhờ cơ chế co mạch máu. Tuy nhiên, tuyệt đối không được lạm dụng loại thuốc này quá 3 ngày. Việc sử dụng kéo dài có thể gây ra hiện tượng “nhờn thuốc” hoặc phản ứng dội ngược (rebound congestion), khiến tình trạng nghẹt mũi trở nên trầm trọng và khó chữa hơn bao giờ hết.
• Thuốc xịt chứa Corticoid: Nhóm thuốc này có tác dụng kháng viêm tại chỗ rất tốt, giúp giảm phù nề niêm mạc lâu dài nhưng cần thời gian để phát huy tác dụng.
• Thuốc kháng Histamin: Nếu nguyên nhân kích khởi viêm xoang là do dị ứng, thuốc kháng histamin sẽ được chỉ định để kiểm soát phản ứng dị ứng, giảm hắt hơi và sổ mũi.

4. Khi nào cần gặp bác sĩ để chữa nghẹt mũi do viêm xoang?

Mặc dù phần lớn các trường hợp viêm xoang cấp tính do virus có thể tự thuyên giảm, nhưng sự chủ quan có thể dẫn đến biến chứng. Cleveland Clinic khuyến cáo bạn cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và có phác đồ chữa nghẹt mũi do viêm xoang dứt điểm nếu gặp các dấu hiệu cảnh báo sau:

• Tình trạng nghẹt mũi và áp lực xoang kéo dài hơn 10 ngày mà không có dấu hiệu thuyên giảm.
• Sốt cao trên 39,4 độ C (ở người lớn).
• Dịch mũi thay đổi tính chất: chuyển sang màu xanh hoặc vàng đặc, kèm theo đau đầu dữ dội hoặc đau nhức vùng mặt.

Việc kết hợp linh hoạt giữa các biện pháp chăm sóc tại nhà và tuân thủ phác đồ điều trị y tế chính là giải pháp tối ưu giúp bạn sớm giảm nghẹt mũi do viêm xoang, khôi phục sự thông thoáng cho đường thở và nâng cao chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Nguồn tham khảo: Cleveland Clinic, WebMD, NHS