Nhận biết đau ruột thừa khi mang thai và cách xử trí đúng
Đau ruột thừa khi mang thai là tình trạng cần được chú ý đặc biệt, bởi các triệu chứng dễ bị nhầm lẫn với những thay đổi sinh lý của thai kỳ. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời, viêm ruột thừa có thể dẫn đến vỡ ruột thừa, viêm phúc mạc hoặc thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng của cả mẹ và thai nhi. Việc nắm rõ dấu hiệu cảnh báo giúp mẹ bầu chủ động hơn trong việc thăm khám và điều trị sớm.
1. Các dấu hiệu nhận biết đau ruột thừa ở phụ nữ mang thai
Trong thời gian mang thai, cơ thể người mẹ có nhiều thay đổi khiến các biểu hiện của viêm ruột thừa trở nên mơ hồ hơn. Mẹ cần quan sát kỹ để nhận ra những dấu hiệu bất thường và đến bệnh viện kịp thời.
1.1. Đau bụng
Cơn đau thường bắt đầu ở vùng quanh rốn hoặc bụng giữa, sau đó dịch chuyển dần xuống bụng dưới bên phải. Tuy nhiên, vị trí đau có thể thay đổi tùy vào độ lớn của thai:
– 3 tháng đầu: đau rõ vùng hố chậu phải.
– 3 tháng giữa: cảm giác đau dịch lên gần ngang rốn.
– 3 tháng cuối: đau xuất hiện cao hơn, có thể ở vùng sườn phải.
Đau có thể âm ỉ, kéo dài hoặc tăng mạnh khi mẹ thay đổi tư thế, đi lại hay ho. Nhiều mẹ mô tả cảm giác “đau sâu bên trong bụng”, khó chỉ rõ vị trí chính xác.
1.2. Các triệu chứng đi kèm
Ngoài đau bụng, mẹ bầu bị viêm ruột thừa có thể gặp thêm các biểu hiện sau:
– Sốt nhẹ (thường dưới 38,5°C).
– Buồn nôn, nôn, chán ăn.
– Đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón.
– Mệt mỏi, tim đập nhanh, khó chịu toàn thân.
– Các dấu hiệu này rất dễ bị nhầm với ốm nghén, khiến nhiều mẹ chậm trễ trong việc đi khám, làm tăng nguy cơ biến chứng.
2. Vì sao khó chẩn đoán đau ruột thừa khi mang thai?
Ở thai phụ, viêm ruột thừa có nhiều đặc điểm khác biệt so với người bình thường. Điều này khiến bác sĩ cần kết hợp lâm sàng và hình ảnh học để đưa ra chẩn đoán chính xác.
2.1. Sự thay đổi vị trí ruột thừa
Tử cung to dần theo sự phát triển của thai nhi, đẩy ruột thừa lên cao hơn bình thường. Do đó, vị trí đau có thể nằm gần rốn hoặc vùng sườn phải, dễ gây nhầm với các bệnh lý gan hoặc dạ dày.
2.2. Triệu chứng không rõ ràng
Một số thai phụ không sốt cao, ít buồn nôn hoặc chỉ thấy mệt mỏi nhẹ. Chính vì vậy, triệu chứng thường không nổi bật, khiến việc chẩn đoán lâm sàng trở nên khó khăn.
2.3. Nhầm lẫn với dấu hiệu thai kỳ
Đầy hơi, táo bón, buồn nôn hay khó chịu vùng bụng đều là biểu hiện phổ biến trong thai kỳ. Chính sự trùng lặp này khiến mẹ bầu dễ chủ quan, không nghĩ tới khả năng viêm ruột thừa.
3. Vì sao cần thăm khám ngay khi nghi ngờ?
Đau ruột thừa khi mang thai là tình trạng cấp cứu. Nếu không được xử lý sớm, viêm có thể lan rộng hoặc vỡ ruột thừa, gây viêm phúc mạc nguy hiểm.
3.1. Nguy cơ vỡ ruột thừa
Khi ruột thừa bị viêm, áp lực trong lòng ruột tăng lên nhanh chóng. Nếu không phẫu thuật kịp thời, ruột thừa có thể vỡ, làm mủ và vi khuẩn tràn ra ổ bụng, gây nhiễm trùng nặng. Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới sảy thai, sinh non hoặc nhiễm trùng huyết ở mẹ.
3.2. Các biến chứng nghiêm trọng khác
– Viêm phúc mạc toàn thể: ổ bụng nhiễm trùng lan rộng.
– Áp xe ruột thừa: hình thành túi mủ quanh vùng viêm.
– Tắc ruột hoặc dính ruột sau viêm.
– Nguy cơ thai lưu, sinh non, đặc biệt ở 3 tháng giữa và cuối thai kỳ.
Nếu mẹ thấy đau bụng tăng dần, sốt, buồn nôn hoặc chán ăn, cần đi khám ngay để được xử trí an toàn.
4. Điều trị đau ruột thừa khi mang thai
Khi được chẩn đoán viêm ruột thừa, bác sĩ sẽ căn cứ vào tuổi thai, mức độ viêm và tình trạng sức khỏe mẹ để chọn phương pháp điều trị phù hợp.
4.1. Phẫu thuật cắt ruột thừa
Phẫu thuật là lựa chọn bắt buộc khi ruột thừa đã viêm cấp.
– Với các trường hợp nhẹ và thai còn nhỏ, mổ nội soi là ưu tiên vì ít xâm lấn, giảm đau và hồi phục nhanh.
– Nếu thai lớn hoặc ruột thừa đã vỡ, bác sĩ có thể chỉ định mổ mở để làm sạch ổ viêm và đảm bảo an toàn cho mẹ con.
Quá trình phẫu thuật được tiến hành cẩn trọng, có sự phối hợp giữa bác sĩ ngoại khoa và sản khoa để hạn chế tối đa ảnh hưởng tới thai nhi.
4.2. Chăm sóc sau phẫu thuật
Sau mổ, thai phụ được theo dõi sát trong 1–2 ngày đầu để kiểm soát tình trạng nhiễm trùng và cơn co tử cung. Mẹ nên ăn nhẹ, chia nhỏ bữa, uống đủ nước và nghỉ ngơi hợp lý.
Bác sĩ sẽ kê thuốc giảm đau, kháng sinh an toàn cho thai, đồng thời hướng dẫn theo dõi thai định kỳ để đảm bảo sức khỏe ổn định.
5. Lời khuyên cho mẹ bầu
Mặc dù không thể phòng tránh hoàn toàn viêm ruột thừa, mẹ bầu vẫn có thể giảm nguy cơ bằng việc duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh:
– Không xem nhẹ các cơn đau bụng bất thường hoặc đau tăng dần.
– Khi thấy đau vùng bụng phải kèm sốt, buồn nôn, hãy đi khám ngay.
– Ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống đủ nước để ngừa táo bón.
– Giữ tinh thần thoải mái, tránh tự ý uống thuốc khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ.
– Khám thai định kỳ giúp phát hiện sớm bất thường ở mẹ và bé.
Đau ruột thừa khi mang thai là tình trạng nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể điều trị an toàn nếu phát hiện sớm. Lắng nghe cơ thể, chú ý những thay đổi nhỏ và đi khám ngay khi nghi ngờ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và con yêu.a
