7 Cách điều trị suy hô hấp mà không phải ai cũng biết
Cách điều trị suy hô hấp là gì? Để giải đáp cho vấn đề này, chúng ta cần hiểu suy hô hấp là gì. Suy hô hấp là tình trạng đường hô hấp không đáp ứng đủ nhu cầu trao đổi khí của cơ thể, gây ra thiếu oxy hoặc tăng CO₂ trong máu. Đây là bệnh lý nguy hiểm, có thể xảy ra ở cả dạng cấp tính lẫn mạn tính. Để bảo vệ sức khỏe, người bệnh cần được điều trị đúng phương pháp và theo dõi sát sao. Vậy có những cách điều trị bệnh suy hô hấp nào hiệu quả mà không phải ai cũng biết?
1. Những triệu chứng điển hình của suy hô hấp cấp tính
Suy hô hấp cấp tính thường khởi phát đột ngột, diễn tiến nhanh chóng và bộc lộ qua nhiều dấu hiệu rõ rệt. Các triệu chứng thường gồm:
1.1. Khó thở
Do chức năng trao đổi khí tại phổi bị rối loạn, người bệnh thường cảm thấy khó thở dữ dội. Tình trạng này dẫn đến thiếu oxy trong máu, kèm theo tăng hoặc không tăng CO₂ tùy từng trường hợp.

1.2. Biên độ hô hấp tăng
Để bù đắp lượng oxy bị thiếu hụt, bệnh nhân phải tăng cường biên độ hô hấp, khiến nhịp thở trở nên gấp gáp và nặng nề hơn bình thường.
1.3. Nhịp thở rối loạn
Khi có viêm phế quản – phổi, nhịp thở có thể tăng nhanh.
Nếu cơ hô hấp không còn hoạt động hiệu quả, nhịp thở có xu hướng giảm, khi đó cần hỗ trợ bằng thở máy để duy trì chức năng hô hấp.
1.4. Da và niêm mạc tím tái
Thiếu oxy máu dẫn đến tím tái ở môi, đầu chi hoặc toàn thân. Trong trường hợp tăng CO₂ máu, bệnh nhân có thể đỏ tía da, kèm theo vã mồ hôi nhiều.
1.5. Biến chứng tim mạch
Người bệnh có thể xuất hiện rối loạn nhịp, rung thất, huyết áp dao động bất thường hoặc thậm chí ngừng tim. Đặc biệt, nếu ngừng tim do thiếu oxy nặng, cần cấp cứu trong vòng 5 phút để tránh tổn thương não không hồi phục.
1.6. Rối loạn ý thức
Tình trạng thiếu oxy lên não khiến bệnh nhân có biểu hiện lơ mơ, phản ứng chậm, li bì và có thể tiến triển thành hôn mê.
1.7. Biểu hiện thần kinh
Não bộ là cơ quan nhạy cảm nhất khi cơ thể rơi vào tình trạng thiếu oxy. Do đó, rối loạn thần kinh thường xuất hiện sớm ở bệnh nhân suy hô hấp cấp, với các dấu hiệu như kích thích, vật vã hoặc giảm khả năng kiểm soát vận động.
2. 7 cách điều trị suy hô hấp mà bạn cần biết
Suy hô hấp cấp là tình trạng y tế khẩn cấp, có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Nếu không được xử trí nhanh chóng, tỷ lệ tử vong rất cao. Việc cấp cứu và điều trị càng sớm sẽ càng gia tăng cơ hội sống sót cho bệnh nhân. Dưới đây là những biện pháp thường áp dụng:
2.1. Cách điều trị suy hô hấp bằng phương pháp khai thông đường thở
Mục tiêu là loại bỏ những vật cản và đảm bảo đường hô hấp thông suốt:
– Làm sạch khoang miệng, họng và mũi, hút bỏ dị vật, bùn đất, máu hay thức ăn còn mắc kẹt.
– Khi người bệnh bị tụt lưỡi do chấn thương vùng mặt, có thể kéo lưỡi hoặc ngửa đầu, nâng hàm để giữ thông khí.
– Với trường hợp nhiều đờm dãi khó hút, bác sĩ có thể kích thích phản xạ ho bằng cách đưa ống polyten vào khí quản. Sau đó, kết hợp thuốc kháng sinh, thuốc long đờm nhằm hạn chế nhiễm trùng và hỗ trợ làm sạch đường thở.
– Hút dịch, mủ, máu trong khí quản và phế quản khi cần thiết.
– Thực hiện đặt nội khí quản hoặc mở khí quản trong trường hợp tắc nghẽn nặng.
2.2. Hỗ trợ hô hấp và hô hấp nhân tạo
Áp dụng cho bệnh nhân suy giảm thông khí:
– Thổi ngạt: Thường tiến hành tại hiện trường tai nạn hoặc khi sơ cứu. Dù là kỹ thuật đơn giản nhưng có thể cứu sống người bệnh trong trường hợp ngừng thở, ngừng tim khi kết hợp với ép tim ngoài lồng ngực.
– Thở máy: Chỉ định khi bệnh nhân không đáp ứng với các biện pháp hỗ trợ hô hấp thông thường, giúp duy trì lượng oxy cần thiết cho cơ thể.
2.3. Dẫn lưu màng phổi
Thường chỉ định khi có tràn dịch, tràn máu hoặc tràn khí màng phổi. Nếu tình trạng nặng (như vỡ phế quản, tràn khí không kiểm soát) thì cần tiến hành phẫu thuật kết hợp đặt ống nội phế quản hoặc ống Carlens.
2.4. Cách điều trị suy hô hấp bằng phương pháp mở khí quản
Thủ thuật này cần thiết khi:
– Người bệnh phải thở máy dài ngày.
– Đường thở bị cản trở do phù nề, co thắt thanh quản, tổn thương hoặc viêm loét thanh khí quản.

2.5. Đặt nội khí quản
Được chỉ định tương tự mở khí quản và có hai cách thực hiện:
– Qua miệng: dễ thực hiện nhưng khó vệ sinh răng miệng, bệnh nhân có thể cắn ống, cần hỗ trợ đèn soi thanh quản.
– Qua mũi: đặt được lâu hơn, không cần đèn soi nhưng dễ gây chảy máu, loét niêm mạc, tắc ống và việc chăm sóc phức tạp hơn.
2.6. Liệu pháp oxy
– Dành cho người bệnh bị thiếu oxy máu. Trường hợp vừa thiếu oxy vừa ứ đọng CO₂ thì trước tiên phải khôi phục nhịp thở hiệu quả để đào thải CO₂, sau đó mới cho thở oxy.
– Các hình thức cung cấp oxy bao gồm: dùng mặt nạ, ống thông mũi, oxy cao áp hoặc oxy trong lồng ấp.
2.7. Sử dụng thuốc hỗ trợ
– Thuốc kích thích hô hấp: dùng sau khi đã làm thông đường thở và bệnh nhân được cho thở oxy, đặc biệt hiệu quả trong suy hô hấp cấp hoặc mạn tính.
– Thuốc kháng sinh: chỉ định khi có dấu hiệu nhiễm trùng như viêm phổi hoặc COPD đợt cấp có bội nhiễm.
3. Phác đồ điều trị
Suy hô hấp cấp tính là một tình trạng khẩn cấp, nếu được can thiệp kịp thời và đúng phương pháp thì cơ hội hồi phục của người bệnh sẽ cao hơn. Ngược lại, nếu chậm trễ trong xử trí, bệnh nhân có thể phải đối mặt với những tổn thương vĩnh viễn hoặc thậm chí tử vong. Phác đồ cấp cứu và điều trị thường bao gồm các bước chính sau:
3.1. Xác định và xử lý nguyên nhân
Trước hết, bác sĩ cần tìm ra yếu tố gây suy hô hấp cấp để có hướng điều trị đặc hiệu, ví dụ như nhiễm trùng phổi, tràn dịch – tràn khí màng phổi, tổn thương thần kinh – cơ hay các bệnh lý tim mạch đi kèm.
3.2. Hỗ trợ thông khí cơ học
Dùng thở máy để duy trì lượng oxy trong máu, đảm bảo quá trình trao đổi khí và đồng thời bảo vệ phổi khỏi tình trạng tổn thương nặng hơn.
3.3. Cân bằng dịch – điện giải
Theo dõi chặt chẽ và điều chỉnh lượng dịch truyền vào cơ thể để tránh quá tải tuần hoàn hoặc gây phù phổi.
3.4. Giảm thiểu biến chứng
Trong thời gian hồi sức, các thủ thuật can thiệp có thể gây nhiều biến chứng. Bác sĩ cần kiểm soát tốt để hạn chế tối đa các rủi ro này.
3.5. Dự phòng các nguy cơ kèm theo
Bao gồm phòng ngừa hình thành huyết khối tĩnh mạch, nhiễm trùng bệnh viện, hít sặc, xuất huyết tiêu hóa hoặc tình trạng lạm dụng thuốc an thần.

Như vậy, có nhiều cách điều trị suy hô hấp, từ biện pháp y tế như cung cấp oxy, thở máy, dùng thuốc cho đến thay đổi lối sống, phục hồi chức năng hô hấp hay ghép phổi trong trường hợp nặng. Việc áp dụng phương pháp nào phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh cũng như tình trạng cụ thể của từng người. Chính vì thế, bệnh nhân không nên tự ý điều trị tại nhà mà cần đến ngay các cơ sở y tế để được bác sĩ đưa ra phác đồ phù hợp, giúp cải thiện hô hấp và nâng cao chất lượng cuộc sống.