Yếu tố làm gia tăng đột quỵ ở người trẻ tuổi, cách phòng tránh

Đột quỵ ở người trẻ tuổi đang ngày càng gia tăng và trở thành mối lo trong xã hội hiện đại. Không còn là căn bệnh chỉ xảy ra ở người cao tuổi, đột quỵ hiện nay đã xuất hiện ngày càng nhiều ở nhóm dưới 45 tuổi, thậm chí có trường hợp mới chỉ ở độ tuổi đôi mươi. Những thay đổi trong lối sống, áp lực công việc và các yếu tố môi trường đã góp phần đẩy nhanh quá trình tổn thương mạch máu não ở người trẻ. Việc nhận diện sớm các yếu tố nguy cơ và xây dựng lối sống lành mạnh là giải pháp quan trọng giúp giảm thiểu tỷ lệ mắc bệnh. 

1. Đột quỵ ở người trẻ tuổi là tình trạng không còn hiếm gặp

1.1 Thực trạng gia tăng đột quỵ ở người trẻ

Theo số liệu thống kê từ các tổ chức y tế, tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ tuổi đang có xu hướng tăng mạnh trong 10 năm trở lại đây. Nếu trước đây, người dưới 45 tuổi chỉ chiếm khoảng 10% số ca đột quỵ, thì hiện nay con số này đã lên đến gần 20%. Sự thay đổi này đến từ nhiều nguyên nhân liên quan đến thói quen sinh hoạt và sự chủ quan trong chăm sóc sức khỏe. Nhiều bạn trẻ không ngờ rằng bản thân có thể là đối tượng của căn bệnh vốn bị gắn mác “người già”.

1.2 Những dấu hiệu cảnh báo thường bị bỏ qua

Ở người trẻ, đột quỵ thường xảy ra đột ngột, song các dấu hiệu ban đầu lại dễ bị bỏ qua. Một số biểu hiện như chóng mặt, nói khó, tê yếu nửa người, đau đầu dữ dội có thể xuất hiện thoáng qua và nhanh chóng bị nhầm lẫn với mệt mỏi hoặc stress thông thường. Sự chủ quan với các dấu hiệu này khiến thời gian “vàng” để can thiệp bị bỏ lỡ, làm tăng nguy cơ tổn thương não nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong.

2. Những yếu tố làm gia tăng nguy cơ đột quỵ ở người trẻ tuổi

2.1 Lối sống thiếu khoa học là nguyên nhân chủ yếu làm gia tăng đột quỵ ở người trẻ tuổi

Thức khuya kéo dài, ăn uống không điều độ, sử dụng thức ăn nhanh và đồ uống có cồn là thói quen phổ biến ở giới trẻ hiện nay. Những hành vi này làm tăng nguy cơ cao huyết áp, rối loạn chuyển hóa lipid và béo phì – các yếu tố nguy cơ quan trọng gây đột quỵ ở người trẻ.

Ngoài ra, việc lạm dụng thuốc lá và các chất kích thích như ma túy đá, cần sa cũng tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương và mạch máu, làm tăng nguy cơ co thắt, tắc nghẽn mạch máu não đột ngột.

2.2 Stress và áp lực tâm lý kéo dài

Áp lực từ công việc, học hành, gia đình… khiến nhiều người trẻ luôn sống trong tình trạng căng thẳng tinh thần. Stress kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý mà còn là yếu tố gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim và các phản ứng viêm mạch máu não. Đột quỵ ở người trẻ tuổi vì vậy có thể xảy ra bất ngờ trong hoặc sau những giai đoạn căng thẳng cao độ.

2.3 Bệnh lý nền tiềm ẩn không được kiểm soát

Không ít người trẻ mang trong mình các bệnh lý như tăng huyết áp, đái tháo đường type 2, rối loạn lipid máu mà không hề biết. Vì chủ quan, họ không kiểm tra sức khỏe định kỳ và không điều trị đúng cách, tạo điều kiện cho các tổn thương mạch máu tiến triển âm thầm. Đây là nguyên nhân tiềm ẩn gây ra đột quỵ ở người trẻ một cách bất ngờ và nguy hiểm.

3. Những cách phòng tránh đột quỵ hiệu quả cho người trẻ

3.1 Xây dựng lối sống lành mạnh

Việc thay đổi thói quen sinh hoạt là bước đầu tiên và quan trọng nhất để phòng ngừa đột quỵ. Người trẻ cần thiết lập giờ giấc ngủ nghỉ hợp lý, hạn chế thức khuya và ngủ đủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày. Đồng thời, nên tăng cường ăn rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu omega-3 và hạn chế chất béo bão hòa, muối, đường.

Tập thể dục đều đặn, ít nhất 30 phút mỗi ngày, sẽ giúp cải thiện lưu thông máu, kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạch máu. Những bộ môn như chạy bộ, yoga, bơi lội hay đi bộ nhanh đều mang lại lợi ích tích cực cho sức khỏe tim mạch và thần kinh.

3.2 Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp giảm nguy cơ đột quỵ ở người trẻ tuổi

Một trong những cách hiệu quả để giảm thiểu rủi ro đột quỵ ở người trẻ tuổi là chủ động đi khám sức khỏe định kỳ. Việc tầm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu và các chỉ số tim mạch giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Nếu trong gia đình có tiền sử bệnh tim mạch hoặc đột quỵ, người trẻ cần đặc biệt chú ý vì đây là nhóm có nguy cơ cao hơn. Việc xét nghiệm di truyền hoặc chụp mạch máu não theo chỉ định của bác sĩ có thể giúp phát hiện sớm bất thường và lên kế hoạch phòng ngừa phù hợp.

4. Hiểu đúng và hành động kịp thời – Chìa khóa giảm thiểu hậu quả đột quỵ

4.1 Nhận diện đột quỵ trong “thời gian vàng”

Khi có nghi ngờ đột quỵ, việc nhận diện và đưa người bệnh đến cơ sở y tế trong khoảng thời gian vàng (trong vòng 3 – 4,5 giờ đầu) là yếu tố sống còn. Những biểu hiện như méo miệng, yếu tay chân một bên, nói ngọng hoặc không rõ lời… cần được xử lý khẩn cấp. Việc chậm trễ trong can thiệp có thể dẫn đến tử vong hoặc tàn tật suốt đời.

Trong môi trường học tập, công sở, bạn bè và đồng nghiệp cũng cần được trang bị kiến thức cơ bản để hỗ trợ sơ cứu ban đầu và gọi cấp cứu đúng cách. Sự chủ động này sẽ góp phần làm giảm thiểu hậu quả nặng nề mà đột quỵ gây ra.

4.2 Vai trò của công nghệ và nhận thức cộng đồng

Ngày nay, công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng và kiểm soát đột quỵ. Các thiết bị đeo tay thông minh giúp theo dõi nhịp tim, huyết áp và các chỉ số sức khỏe theo thời gian thực. Ứng dụng y tế cũng giúp người dùng theo dõi chỉ số và nhắc nhở việc dùng thuốc, khám bệnh định kỳ.

Bên cạnh đó, việc nâng cao nhận thức cộng đồng về đột quỵ ở người trẻ tuổi thông qua truyền thông, mạng xã hội và giáo dục y tế cũng giúp thay đổi thói quen sống tích cực hơn.

Đột quỵ ở người trẻ tuổi không còn là ngoại lệ, mà là một vấn đề sức khỏe cần được nhận thức nghiêm túc. Những áp lực từ cuộc sống hiện đại, cùng lối sống thiếu lành mạnh đang khiến giới trẻ đối mặt với nguy cơ ngày càng lớn từ căn bệnh nguy hiểm này. Tuy nhiên, với sự hiểu biết, chủ động trong chăm sóc sức khỏe và thay đổi thói quen sống tích cực, bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa hiệu quả đột quỵ ngay từ khi còn trẻ.