Bỏ túi 8 cách chữa thoái hóa khớp gối khoa học
Thoái hóa khớp gối là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến nhất ở người trưởng thành, đặc biệt là sau tuổi 40. Căn bệnh này không chỉ gây đau nhức, cứng khớp mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, người bệnh hoàn toàn có thể chủ động kiểm soát và điều trị bệnh nếu hiểu rõ về nó. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn 8 cách chữa thoái hóa khớp gối khoa học, giúp lấy lại sự linh hoạt và thoải mái trong cuộc sống hàng ngày.
1. Hiều về tình trạng và các giai đoạn thoái hóa khớp gối
1.1. Tình trạng thoái hóa khớp gối có nguy hiểm không?
Thoái hóa khớp gối là một bệnh lý mạn tính xảy ra khi lớp sụn khớp ở đầu gối bị bào mòn và tổn thương theo thời gian. Khi lớp sụn này mất đi, các đầu xương sẽ cọ xát trực tiếp vào nhau, gây ra cảm giác đau nhức, sưng tấy và cứng khớp. Đây là một bệnh lý thoái hóa do quá trình “mài mòn” tự nhiên, rất phổ biến, đặc biệt ở khớp gối vì đây là khớp phải chịu nhiều áp lực và hoạt động nhất trên cơ thể.
Mặc dù không đe dọa trực tiếp đến tính mạng, nếu không được kiểm soát, thoái hóa khớp gối có thể dẫn đến biến dạng khớp, hạn chế nghiêm trọng khả năng đi lại và thậm chí tàn phế. Hiện chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn, nhưng nhiều giải pháp điều trị có thể làm chậm tiến triển, giảm triệu chứng bệnh thoái hóa khớp gối.
1.2. Giai đoạn tiến triển của thoái hóa khớp gối
Thoái hóa khớp gối thường được chia thành 4 giai đoạn chính, dựa trên mức độ tổn thương của sụn và xương khớp:
– Giai đoạn 1 (Nhẹ): Sụn khớp chỉ bị mòn một chút. Ở giai đoạn này, bạn gần như không cảm thấy đau hoặc có bất kỳ triệu chứng rõ rệt nào.
– Giai đoạn 2 (Trung bình): Sụn khớp bắt đầu mỏng dần và có thể xuất hiện các gai xương nhỏ. Bạn có thể bắt đầu cảm thấy đau nhẹ và cứng khớp, đặc biệt là khi đứng lên sau một thời gian dài ngồi.
– Giai đoạn 3 (Nghiêm trọng): Sụn khớp bị tổn thương đáng kể, khoảng cách giữa các đầu xương thu hẹp lại. Cơn đau trở nên thường xuyên và dữ dội hơn, nhất là khi di chuyển nhiều, đi lại, leo cầu thang hay cúi gập. Khớp gối cũng có thể bị sưng và cứng nhiều hơn.
– Giai đoạn 4 (Nặng nhất): Sụn khớp gần như biến mất hoàn toàn, xương cọ xát trực tiếp vào nhau. Khớp gối bị biến dạng, gây đau đớn dữ dội và có thể dẫn đến mất khả năng vận động. Phẫu thuật thay khớp là một lựa chọn phổ biến ở giai đoạn này.
2. Các phương pháp chữa thoái hóa khớp gối cần biết
2.1. Tiêm điều trị khớp
Tiêm vào khớp là một phương pháp điều trị hiệu quả giúp giảm đau và cải thiện chức năng khớp.
– Tiêm corticosteroid: Loại thuốc này giúp giảm viêm và giảm đau nhanh chóng. Tuy nhiên, tác dụng thường chỉ kéo dài vài tuần và số lần tiêm mỗi năm thường bị giới hạn (thường là 3-4 lần) vì việc lạm dụng có thể làm tổn thương khớp.
– Tiêm axit hyaluronic: Axit hyaluronic là một thành phần tự nhiên trong dịch khớp, có tác dụng bôi trơn và giảm ma sát. Tiêm axit hyaluronic có thể giúp giảm đau và cải thiện khả năng vận động, mặc dù một số nghiên cứu cho thấy hiệu quả có thể không cao hơn giả dược.
2.2. Chỉnh hình xương
Phương pháp này thường được chỉ định khi thoái hóa khớp gối chỉ ảnh hưởng một bên khớp và gây ra tình trạng cong vẹo chân (chân chữ O hoặc chữ X). Bác sĩ sẽ thực hiện một phẫu thuật cắt bỏ hoặc thêm một miếng xương nhỏ ở phần trên hoặc dưới khớp gối. Mục đích là để điều chỉnh lại trục xương chân, chuyển trọng lượng cơ thể sang phần khớp gối chưa bị tổn thương, từ đó giảm áp lực và làm chậm quá trình thoái hóa
2.3. Phẫu thuật thay khớp nhân tạo
Khi khớp gối đã bị tổn thương nghiêm trọng ở giai đoạn cuối, phẫu thuật thay khớp là giải pháp cuối cùng để giúp người bệnh lấy lại khả năng đi lại. Trong ca phẫu thuật, bác sĩ sẽ loại bỏ phần sụn và xương bị hư hỏng, sau đó thay thế bằng các bộ phận nhân tạo làm từ kim loại và nhựa. Dù mang lại hiệu quả cao, phương pháp này cũng tiềm ẩn một số rủi ro như nhiễm trùng, cục máu đông và khớp nhân tạo có thể bị lỏng hoặc mòn sau một thời gian dài sử dụng.
2.4. Các bài tập hỗ trợ phục hồi và trị liệu vật lý
Đây là một phần quan trọng của quá trình điều trị thoái hóa khớp gối. Các bài tập vật lý trị liệu giúp tăng cường cơ bắp quanh khớp, cải thiện sự linh hoạt và giảm đau. Bệnh nhân có thể được hướng dẫn thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như bơi lội hoặc đi bộ hàng ngày để duy trì sự dẻo dai.
Bên cạnh đó, liệu pháp TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) sử dụng dòng điện nhẹ để kích thích dây thần kinh, cũng có thể giúp giảm đau trong thời gian ngắn cho một số trường hợp.
2.5. Thuốc giảm đau và kháng viêm
Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc sau để kiểm soát cơn đau khi gặp thoái hóa khớp gối
– Thuốc giảm đau không kê đơn: Như Paracetamol hoặc các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như Ibuprofen, Naproxen… các tác dụng hỗ trợ giảm đau và viêm hiệu quả.
– Thuốc giảm đau theo toa: Nếu các loại thuốc trên không hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn các thuốc NSAID chọn lọc COX-2, có tác dụng tương tự nhưng ít gây hại cho dạ dày và thận hơn.
Ngoài ra, các loại kem hoặc gel bôi ngoài da có chứa NSAID cũng là lựa chọn ban đầu để giảm đau tại chỗ.
2.6. Nẹp đệm đầu gối giúp chữa thoái hóa khớp gối
Nẹp gối y tế giúp giảm áp lực lên vùng khớp bị tổn thương, đồng thời hỗ trợ dáng đi và cải thiện khả năng vận động. Tùy mức độ bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định loại nẹp phù hợp như nẹp giảm áp, nẹp phục hồi chức năng hay nẹp bảo vệ trong vận động thể thao.
2.7. Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt
Chế độ ăn và sinh hoạt hợp lý đóng vai trò quan trọng trong chữa thoái hóa khớp gối:
– Tăng cường thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, cá thu, hạt lanh), vitamin C (cam, ổi, kiwi) và beta-carotene (cà rốt, bí đỏ) để chống viêm và bảo vệ sụn.
– Hạn chế thực phẩm giàu chất béo bão hòa, đường tinh luyện và đồ chế biến sẵn vì dễ làm tăng viêm.
– Tập thể dục đều đặn: Lựa chọn các bài tập tác động thấp như bơi lội, đạp xe, hoặc yoga để tăng cường cơ bắp mà không gây tổn thương cho khớp.
3. Lưu ý một số triệu chứng khi thoái hóa khớp gối
Thoái hóa khớp gối thường ảnh hưởng đến cả hai bên gối, biểu hiện qua các dấu hiệu:
– Đau khớp: Cơn đau thường xuất hiện ở bên trong và xung quanh khớp gối. Cơn đau tăng lên khi bạn vận động và thường giảm khi nghỉ ngơi.
– Sưng khớp: Khớp gối có thể bị sưng tấy, cảm giác nóng khi chạm vào.
– Cứng khớp: Khớp gối có thể bị cứng sau một thời gian dài không hoạt động, đặc biệt là vào buổi sáng và thường kéo dài dưới 30 phút.
– Tiếng kêu lạo xạo: Khi di chuyển, khớp gối có thể phát ra tiếng kêu lục khục hoặc lạo xạo, được gọi là tiếng lốp bốp.
– Giảm phạm vi vận động: Do đau, sưng và cứng khớp, bạn có thể gặp khó khăn trong việc gập hoặc duỗi thẳng chân.
Thoái hóa khớp gối là một bệnh lý mạn tính, tiến triển âm thầm nhưng có thể kiểm soát tốt nếu được phát hiện sớm và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp. Việc kết hợp giữa chữa thoái hóa khớp gối khoa học và lối sống lành mạnh chính là yếu tố giúp bảo vệ đôi chân khỏe mạnh lâu dài.
