Ợ chua liên tục gây ra cảm giác nóng rát ở ngực, có thể lan đến cổ họng và miệng. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Bài viết cùng bạn tìm hiểu nguyên nhân và các phương pháp chẩn đoán hiệu quả bệnh lý gây ra triệu chứng này.
Menu xem nhanh:
1. Các nguyên nhân gây ra chứng ợ chua liên tục
– Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ợ chua liên tục. Khi cơ vòng ở đáy dạ dày (cơ môn) yếu hoặc bị giãn, axit trong dạ dày có thể dễ dàng trào ngược lên thực quản.
– Viêm loét dạ dày: Viêm loét dạ dày là những vết loét hình thành trên lớp niêm mạc dạ dày. Viêm loét dạ dày có thể do nhiễm vi khuẩn H. pylori, sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn (NSAIDs) quá nhiều hoặc do căng thẳng.
– Thoát vị hiatal: Thoát vị hiatal là tình trạng một phần dạ dày lồi qua cơ hoành lên ngực.
– Béo phì: Béo phì có thể làm tăng áp lực lên dạ dày, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.
– Mang thai: Khi mang thai, progesterone làm giãn cơ vòng ở đáy dạ dày, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.
– Một số loại thuốc như loại giảm đau không kê đơn (NSAIDs), loại chống co thắt và một số thuốc an thần, có thể làm tăng nguy cơ ợ chua.
– Thói quen ăn uống: Ăn nhiều thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, socola, cà phê, rượu bia, nước ngọt có ga có thể làm tăng nguy cơ ợ chua.
– Căng thẳng: Căng thẳng có thể làm tăng tiết axit trong dạ dày và làm suy yếu cơ vòng ở đáy dạ dày.
Ợ chua liên tục gây ra cảm giác nóng rát ở ngực, có thể lan đến cổ họng và miệng
2. Chẩn đoán nguyên nhân gây ợ chua liên tục bằng cách nào?
2.1. Các phương pháp chẩn đoán ợ chua liên tục phổ biến hiện nay
Bác sĩ có thể áp dụng một số phương pháp phổ biến như
– Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, các triệu chứng và thói quen sinh hoạt của bạn.
– Nội soi dạ dày, thực quản: Nội soi giúp bác sĩ quan sát bên trong dạ dày và thực quản để tìm kiếm các dấu hiệu của tổn thương, chẳng hạn như viêm loét hoặc thoát vị hiatal.
– Đo áp lực và nhu động thực quản : Xét nghiệm giúp nhận biết và loại trừ các nguyên nhân gây ợ chua, ợ nóng liên tục. Điều này cũng giúp khẳng định ợ chua liên tục có phải do trào ngược dạ dày thực quản (GERD) hay các nguyên nhân khác.
– Đo pH thực quản 24h giúp xác định xem bệnh nhân mắc GERD hay không, nguyên nhân ra sao, tính chất thế nào. Từ đó việc điều trị các triệu chứng ợ chua liên tục sẽ hiệu quả hơn.
2.2. Kỹ thuật đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao HRM
Đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao (HRM) là một xét nghiệm y tế được sử dụng để đánh giá chức năng của thực quản. Thực quản là cơ dạng ống rắn vận chuyển thức ăn từ miệng đến dạ dày. HRM đo áp lực và chuyển động của thực quản khi nuốt.
Quy trình thực hiện đơn giản: Một ống mỏng, linh hoạt có cảm biến áp lực được đưa qua mũi của bạn và vào thực quản. Bạn sẽ được yêu cầu nuốt nhiều lần nước hoặc thức ăn lỏng trong khi ống thông đang ở vị trí, sau đó, ống thông sẽ được lấy ra. Kết quả HRM sẽ được ghi lại dưới dạng bản đồ màu hiển thị áp lực và chuyển động của thực quản. Bác sĩ sẽ sử dụng thông tin này để chẩn đoán, loại trừ các bất thường trong rối loạn vận động thự quản.
Ngoài ra, HRM còn giúp bác sĩ phân biệt được bệnh nhân có mắc bệnh lý với triệu chứng tương tự trào ngược, góp phần xác định bệnh nhân thực sự mắc trào ngược hay còn nguyên nhân nào khác dẫn đến ợ chua liên tục.
Kỹ thuật đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao HRM
2.3. Kỹ thuật đo pH trở kháng thực quản 24h
Đo pH thực quản trở kháng 24 giờ là một phương pháp chẩn đoán để đánh giá mức độ trào ngược axit từ dạ dày lên thực quản. Quá trình này được thực hiện bằng cách đặt một ống mỏng có cảm biến vào thực quản và ghi lại lượng axit trào ngược trong 24 giờ.
Ống thông mỏng, linh hoạt với cảm biến áp lực và pH được đưa qua mũi và vào thực quản của bệnh nhân. Ống này được kết nối với một máy ghi nhỏ mà bệnh nhân sẽ mang theo trong suốt 24 giờ.
Trong quá trình xét nghiệm, bệnh nhân được yêu cầu ghi lại nhật ký các hoạt động hàng ngày như ăn uống, thời gian kéo dài của các triệu chứng ợ nóng, trào ngược, ho, đau họng, v.v.
Sau 24 giờ, bệnh nhân quay trở lại phòng khám. Bác sĩ sẽ tháo ống thông và tải dữ liệu từ máy ghi để phân tích sự thay đổi nồng độ axit trong khoảng thời gian này, từ đó đánh giá tình trạng trào ngược.
Những trường hợp nên đo pH thực quản trở kháng bao gồm:
– Bệnh nhân nghi ngờ mắc bệnh trào ngược thực quản với các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua liên tục, đau ngực, ho khan kéo dài.
– Đánh giá hiệu quả điều trị trào ngược dạ dày thực quản.
– Bệnh nhân mắc GERD không đáp ứng hoặc đáp ứng không hoàn toàn với thuốc ức chế bơm proton (PPI).
– Xét nghiệm trước khi phẫu thuật chống trào ngược.
– Đánh giá bệnh nhân có các triệu chứng GERD không điển hình như đau ngực không rõ nguyên nhân, ho mãn tính, khàn tiếng, v.v.
3. Điều trị ợ chua liên tục như thế nào?
3.1. Thay đổi thói quen
– Ăn uống chậm rãi và nhai kỹ: Việc này giúp giảm lượng khí nuốt vào, từ đó giảm ợ chua.
– Tránh ăn quá no: Ăn quá no có thể khiến dạ dày căng ra, đẩy axit trào ngược lên thực quản.
– Tránh các loại thực phẩm và đồ uống có thể làm tăng tiết axit dạ dày và gây ợ chua, bao gồm: đồ ăn cay, đồ ăn nhiều dầu mỡ, socola, cà phê, nước ngọt có ga, rượu bia
– Bỏ thuốc lá: Hút thuốc lá có thể làm yếu cơ vòng thực quản, khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược.
– Giảm cân: Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, việc giảm cân có thể giúp giảm áp lực lên dạ dày và giảm ợ chua.
– Ngủ kê cao đầu: Khi bạn ngủ, đầu của bạn nên cao hơn dạ dày một chút, giúp ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
– Tránh nằm sau khi ăn: Nằm sau khi ăn có thể khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản. Hãy đợi ít nhất 3 tiếng sau khi ăn trước khi nằm xuống.
Ăn uống chậm rãi và nhai kỹ giúp giảm lượng khí nuốt vào, từ đó giảm ợ chua
3.2. Điều trị thuốc theo chỉ định của bác sĩ
Sau thăm khám và xác định nguyên nhân, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc:
– Thuốc kháng axit: Thuốc kháng axit có thể giúp trung hòa axit dạ dày và giảm ợ chua. Tuy nhiên, bạn không nên sử dụng thuốc kháng axit trong thời gian dài mà không có ý kiến của bác sĩ.
– Thuốc giảm tiết axit dạ dày: Thuốc này có thể giúp giảm lượng axit dạ dày tiết ra, từ đó giảm ợ chua. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ, chẳng hạn như tiêu chảy và táo bón.
– Thuốc thúc đẩy nhu động thực quản: Thuốc này có thể giúp đẩy thức ăn và axit xuống dạ dày nhanh hơn, từ đó giảm ợ chua.
Trên đây là thông tin giúp bạn hiểu rõ hơn về chứng ợ chua liên tục, nguyên nhân đằng sau cũng như cách chẩn đoán bệnh trạng cụ thể. Từ đó gợi ý hướng điều trị hiệu quả từ việc thay đổi lối sống và điều trị chuyên khoa.
