Tình trạng nuốt bị nghẹn có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề về sức khỏe, từ những bệnh lý đơn giản như viêm họng, cho đến các bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến hệ tiêu hóa và thần kinh. Việc phát hiện và điều trị kịp thời tình trạng này là rất quan trọng để tránh các biến chứng có thể xảy ra. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng nuốt bị nghẹn là bệnh gì, cùng với những nguyên nhân phổ biến gây ra khó khăn khi nuốt.
Menu xem nhanh:
1. Nuốt bị nghẹn là gì?
Nuốt bị nghẹn, hay còn gọi là khó nuốt, là tình trạng người bệnh cảm thấy có vật cản trong cổ họng hoặc ngực khi ăn uống, làm cho quá trình nuốt trở nên khó khăn và đôi khi rất đau đớn. Triệu chứng này có thể xảy ra thường xuyên hoặc không thường xuyên, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra.
Nuốt bị nghẹn không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh mà còn là dấu hiệu của nhiều bệnh lý tiềm ẩn nguy hiểm cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Biểu hiện nuốt nghẹn
2. Các dấu hiệu và triệu chứng khi nuốt bị nghẹn
Khi gặp phải tình trạng nuốt bị nghẹn, người bệnh có thể trải qua những triệu chứng sau:
– Cảm giác đau, hoặc rát khi nuốt ở cổ họng hoặc ngực
– Cảm giác có thứ gì đó mắc kẹt trong cổ họng hoặc ngực
– Khó khăn khi nuốt thức ăn rắn, và đôi khi cả chất lỏng
– Ho, sặc hoặc nghẹn khi ăn uống
– Sụt cân không giải thích được do ăn uống khó khăn
– Khó thở hoặc nghẹt thở khi thức ăn hoặc chất lỏng đi nhầm vào đường thở
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng này trong thời gian dài hoặc chúng trở nên nghiêm trọng hơn, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và chẩn đoán chính xác.
3. Những nguyên nhân phổ biến gây nuốt bị nghẹn, nuốt khó
Tình trạng nuốt bị nghẹn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các vấn đề về cơ học trong quá trình nuốt cho đến những bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến thực quản hoặc hệ thần kinh.
3.1 Viêm họng hoặc viêm amidan
Viêm họng hoặc viêm amidan là nguyên nhân phổ biến gây ra cảm giác khó chịu và nuốt bị nghẹn. Khi vùng họng bị viêm, các mô trở nên sưng tấy và đau đớn, khiến cho quá trình nuốt trở nên khó khăn. Bệnh lý này thường đi kèm với các triệu chứng khác như sốt, đau đầu, mệt mỏi và khàn giọng.
3.2 Bệnh trào ngược gây ra tình trạng nuốt bị nghẹn
Trào ngược dạ dày – thực quản là tình trạng axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát ở ngực và khó nuốt. Lâu dài, axit dạ dày có thể gây viêm và làm hẹp thực quản, gây nuốt bị nghẹn. Bệnh GERD là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng này, đặc biệt là ở người lớn tuổi.
GERD gây nuốt khó, đau rát ngực
3.3 Hẹp thực quản
Hẹp thực quản là tình trạng lòng thực quản bị thu hẹp, gây khó khăn cho việc di chuyển thức ăn từ miệng xuống dạ dày. Nguyên nhân hẹp thực quản có thể do viêm thực quản mạn tính, sẹo do phẫu thuật hoặc do sự phát triển của khối u trong thực quản. Khi thực quản bị hẹp, người bệnh sẽ cảm thấy nuốt nghẹn vướng, không trôi ngay cả khi ăn những loại thức ăn mềm hoặc uống nước.
3.4 Ung thư thực quản
Ung thư thực quản là bệnh lý nguy hiểm có thể gây ra nuốt khó, nuốt vướng nghẹn. Khi khối u phát triển trong lòng thực quản, nó sẽ cản trở quá trình di chuyển của thức ăn, gây cảm giác nghẹn. Ban đầu, người bệnh chỉ gặp khó khăn khi nuốt thức ăn cứng, nhưng khi bệnh tiến triển, việc nuốt cả thức ăn mềm và chất lỏng cũng trở nên khó khăn.
Ngoài ra, người bệnh ung thư thực quản thường có thêm các triệu chứng khác như sụt cân nhanh chóng, đau ngực và ho ra máu.
3.5 Rối loạn về cơ thực quản gây nuốt bị nghẹn, vướng
Các rối loạn liên quan đến cơ thực quản cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng nuốt bị nghẹn, nuốt khó. Một số bệnh lý như achalasia (rối loạn co thắt cơ thực quản dưới) khiến thực quản không co thắt đúng cách, dẫn đến khó khăn trong việc đẩy thức ăn xuống dạ dày.
Bệnh nhân mắc các rối loạn cơ thực quản thường cảm thấy đau hoặc áp lực ở ngực sau khi ăn uống, cùng với cảm giác nghẹn khi nuốt.
3.6 Các bệnh lý thần kinh
Một số bệnh lý thần kinh như bệnh Parkinson, đột quỵ hoặc bệnh xơ cứng teo cơ bên (ALS) có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh kiểm soát cơ họng và thực quản, dẫn đến nuốt bị nghẹn. Bệnh nhân mắc các bệnh lý thần kinh thường gặp khó khăn trong việc phối hợp các cơ tham gia vào quá trình nuốt, gây ra tình trạng nghẹn hoặc ho sặc khi ăn uống.
Như vậy, có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng nuốt nghẹn, nuốt vướng, nuốt khó, nên nếu bạn hoặc người thân gặp phải tình trạng này hoặc đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng khác như sụt cân, đau ngực, hoặc ho ra máu, hãy nhanh chóng đi khám bác sĩ. Việc chẩn đoán sớm các bệnh lý liên quan đến khó nuốt sẽ giúp tránh các biến chứng nguy hiểm và tăng cơ hội điều trị thành công.
4. Các phương pháp chẩn đoán tình trạng nuốt nghẹn
Để xác định nguyên nhân gây ra nuốt bị nghẹn, bác sĩ có thể tiến hành một số phương pháp chẩn đoán như sau:
4.1 Nội soi thực quản
Nội soi thực quản là phương pháp chẩn đoán phổ biến giúp bác sĩ quan sát trực tiếp bên trong thực quản và dạ dày để phát hiện các vấn đề như viêm, loét, hoặc khối u.
4.2 Đo áp lực thực quản
Phương pháp này giúp đo lường áp lực và chuyển động của cơ thực quản, giúp phát hiện các rối loạn về cơ hoặc thần kinh liên quan đến quá trình nuốt.
Đo áp lực thực quản HRM tại TCI
4.3 Chụp X-quang thực quản
Chụp X-quang có thể được sử dụng để kiểm tra hẹp thực quản, phát hiện các khối u hoặc các bất thường khác trong cấu trúc thực quản.
4.4 Kiểm tra trào ngược axit
Nếu bác sĩ nghi ngờ nuốt bị vướng, khó do trào ngược dạ dày – thực quản, họ có thể yêu cầu đo pH thực quản 24 giờ để kiểm tra mức độ axit trào ngược lên thực quản.
Tình trạng nuốt bị nghẹn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, từ viêm họng, trào ngược dạ dày đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn như ung thư thực quản. Việc nhận biết các triệu chứng và đi khám sớm là rất quan trọng để tránh những biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn gặp phải tình trạng nuốt bị nghẹn, đừng chủ quan mà hãy liên hệ với các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và điều trị đúng nguyên nhân kịp thời.
