Ung thư cổ tử cung, ung thư tử cung là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ trên toàn thế giới, nhưng tin vui là nó có thể phòng ngừa hiệu quả thông qua tiêm vắc xin. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vắc xin ung thư tử cung, cách nó hoạt động, ai nên tiêm và những lưu ý quan trọng liên quan.
Menu xem nhanh:
1. Vắc xin ung thư tử cung là gì?
Vắc xin ung thư tử cung, hay còn được gọi là vắc xin phòng ngừa virus HPV (Human Papillomavirus), là một loại vắc xin giúp ngăn chặn sự lây lan của virus HPV – nguyên nhân chính gây ra ung thư cổ tử cung. Có hai loại virus HPV chủ yếu (HPV 16 và HPV 18) gây ra khoảng 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung, và vắc xin này được thiết kế để chống lại các loại virus này.
1.1. Tại sao virus HPV lại nguy hiểm?
Vắc xin HPV giúp ngăn chặn sự lây lan của virus HPV.
Virus HPV lây truyền qua đường tình dục và rất phổ biến. Phần lớn mọi người sẽ bị nhiễm ít nhất một loại HPV trong cuộc đời, nhưng không phải ai cũng phát triển các triệu chứng hoặc bệnh lý nghiêm trọng. Tuy nhiên, đối với một số phụ nữ, virus này có thể gây ra các biến đổi tế bào trong cổ tử cung, dẫn đến sự hình thành ung thư.
1.2. Đối tượng nào nên tiêm vắc xin ung thư tử cung?
Vắc xin ung thư cổ tử cung được khuyến cáo tiêm cho cả nữ giới và nam giới để phòng ngừa lây nhiễm HPV trong độ tuổi từ 9 đến 45 tuổi, với sự ưu tiên cho trẻ em ở độ tuổi từ 9-14. Điều này là do vắc xin có hiệu quả cao nhất khi được tiêm trước khi bắt đầu hoạt động tình dục và trước khi tiếp xúc với virus HPV.
1.3. Tại sao cần tiêm vắc xin ung thư tử cung?
Vắc xin HPV không chỉ bảo vệ sức khỏe của cá nhân mà còn có vai trò quan trọng trong việc giảm tỷ lệ ung thư tử cung toàn cầu. Dưới đây là một số lý do chính giải thích tại sao tiêm vắc xin là điều cần thiết:
1.3.1. Phòng ngừa ung thư cổ tử cung
Mục đích chính của vắc xin HPV là ngăn ngừa ung thư cổ tử cung, tử cung – một bệnh ung thư có khả năng tử vong khá cao nếu như việc điều trị không được đáp ứng kịp thời. Ung thư cổ tử cung thường không có triệu chứng trong giai đoạn đầu, điều này làm cho nó trở nên nguy hiểm hơn. Tiêm vắc xin giúp bảo vệ phụ nữ khỏi các loại virus HPV gây ra các biến đổi tiền ung thư và ung thư cổ tử cung.
1.3.2. Phòng những ung thư sinh dục khác
Không chỉ ung thư cổ tử cung, virus HPV còn liên quan đến một số loại ung thư khác như ung thư hậu môn, ung thư họng, và ung thư dương vật. Việc tiêm vắc xin giúp giảm nguy cơ mắc các loại ung thư này, đặc biệt là đối với nam giới và những người có hoạt động tình dục đồng giới.
Không chỉ phòng ngừa ung thư tử cung, vắc xin còn phòng các loại ung thư sinh dục khác.
1.3.3. Ngăn chặn nguy cơ bị mụn cóc sinh dục
Virus HPV cũng là nguyên nhân chính gây ra mụn cóc sinh dục, một tình trạng gây đau đớn và khó chịu cho người mắc phải. Tiêm vắc xin giúp phòng ngừa tình trạng này, mang lại lợi ích sức khỏe tổng thể cho người tiêm.
1.4. Lý do tiêm vắc xin HPV ở độ tuổi sớm
Việc tiêm vắc xin HPV ở độ tuổi trẻ giúp cơ thể phát triển khả năng miễn dịch trước khi có nguy cơ phơi nhiễm với virus HPV. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng vắc xin hiệu quả hơn ở những người chưa tiếp xúc với HPV so với những người đã từng bị nhiễm virus này.
Mặc dù hiệu quả của vắc xin giảm dần sau tuổi 26, tuy nhiên, theo Bộ Y tế, phụ nữ từ 26 đến 45 tuổi vẫn có thể tiêm vắc xin như bình thường. Điều này đặc biệt hữu ích nếu họ chưa từng bị nhiễm HPV trước đây hoặc có nguy cơ nhiễm cao.
2. Lịch tiêm vắc xin
Để đạt hiệu quả phòng ngừa tốt nhất, người tiêm cần tuân thủ lịch tiêm đủ liều. Thông thường phác đồ tiêm Gardasil sẽ có 3 mũi là:
– Mũi 1: bắt đầu tiêm lần đầu tiên
– Mũi 2: tiêm sau đó 2 tháng
– Mũi 3 tiêm sau mũi 2 6 tháng
Còn với vắc xin 9 giá Gardasil-9 sẽ được tính theo lứa tuổi khi tiêm mũi đầu. Ví dụ, trước sinh nhật 15 tuổi mà tiêm Gardasil 9 thì tiêm 2 mũi, nhưng nếu mũi thứ 2 cách mũi 1 ít hơn 5 tháng thì lại cần tiêm 3 mũi (mũi 3 cách mũi 2 3 tháng). Nếu từ 15 tuổi mới bắt đầu tiêm, thì tiêm phác đồ 3 mũi giống vắc xin Gadasil như trên.
3. Tác dụng phụ
Mặc dù vắc xin HPV được coi là an toàn, nhưng như bất kỳ loại vắc xin nào, nó cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ nhẹ. Cụ thể những biểu hiện thường thấy sau tiêm là:
– Đau, đỏ, sưng chỗ tiêm
– Đau đầu
– Sốt nhẹ
– Buồn nôn hoặc mệt mỏi
Các tác dụng phụ này thường không nghiêm trọng và sẽ tự hết trong vòng vài ngày. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, có thể xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng, do đó cần theo dõi cẩn thận sau khi tiêm.
4. Những điều cần lưu ý trước và sau khi tiêm vắc xin
Trước khi tiêm vắc xin HPV, phụ huynh và người được tiêm cần lưu ý một số điều để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
4.1. Trước khi tiêm
Tư vấn với bác sĩ: Trước khi tiêm, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo rằng tiêm vắc xin là lựa chọn tốt nhất, đặc biệt nếu bạn có tiền sử dị ứng hoặc bệnh lý liên quan.
Kiểm tra sức khỏe kỹ càng trước khi tiêm chủng.
Kiểm tra sức khỏe tổng quát: Đảm bảo rằng cơ thể bạn đang trong tình trạng tốt để tiếp nhận vắc xin, tránh các trường hợp tiêm khi bị ốm hoặc sốt cao.
4.2. Sau khi tiêm
Theo dõi phản ứng sau tiêm: Sau khi tiêm vắc xin, nên theo dõi tình trạng sức khỏe trong vòng 30 phút tại điểm tiêm phòng để phòng ngừa các phản ứng bất ngờ như dị ứng. Tiếp tục theo dõi trong vòng 24 giờ đầu tiên để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Tránh hoạt động nặng: Sau khi tiêm, cơ thể có thể cần thời gian để thích nghi với vắc xin, do đó nên tránh vận động nặng và nghỉ ngơi đầy đủ.
Tiêm vắc xin ung thư tử cung là một biện pháp quan trọng và hiệu quả để phòng ngừa ung thư cũng như nhiều bệnh lý liên quan đến virus HPV. Việc tuân thủ đúng lịch tiêm và hiểu rõ các thông tin liên quan đến vắc xin sẽ giúp phụ nữ bảo vệ sức khỏe của mình tốt hơn trong tương lai. Ngay từ hôm nay, hãy lên kế hoạch tiêm phòng và tìm hiểu thêm về những lợi ích mà vắc xin mang lại!
