Niệu quản là 1 đường ống dài khoảng 25cm dẫn nước tiểu từ thận xuống bàng quang, càng xuống cuối niệu quản càng hẹp lại. Sỏi niệu quản là sỏi thường di chuyển từ thận xuống niệu quản, đây là dạng nguy hiểm nhất trong các bệnh về sỏi tiết niệu. Sỏi nằm trong lòng niệu quản và gây cản trở dòng nước tiểu từ thận xuống bàng quang. Dưới đây là những nguyên nhân gây sỏi niệu quản:
ỏi niệu quản là sỏi thường di chuyển từ thận xuống niệu quản, đây là dạng nguy hiểm nhất trong các bệnh về sỏi tiết niệu.
Menu xem nhanh:
Do bị sỏi thận
80% sỏi niệu quản là do sỏi từ thận rơi xuống. Lý thuyết hình thành loại sỏi này tương tự như sỏi thận, cần lưu ý câu nói trong y văn kinh điển: “Sỏi niệu quản là con đẻ của sỏi thận. Nhưng từ lúc vừa sinh ra, nó đã tìm mọi cách để giết mẹ nó”.
Hậu quả của các bệnh khác
Sỏi niệu quản cũng có thể hình thành do hậu quả của các bệnh khác như bệnh Gout, bệnh tuyến giáp, viêm lao, giang mai, thương tổn niệu quản do các phẫu thuật khác gây nên.
Dị dạng niệu quản bẩm sinh
Sỏi niệu quản khiến người bệnh đau quặn thắt vùng lưng, tiểu buốt, tiểu rắt,…
Một số sỏi niệu quản sinh ra tại chỗ do những dị dạng niệu quản chẳng hạn: niệu quản phình to, niệu quản tách đôi, niệu quản sau tĩnh mạch chủ… Những yếu tố này dễ khiến ứ đọng nước tiểu dẫn đến sự lắng đọng các tinh thể để kết tụ thành sỏi.
Tăng bất thường canxi trong máu
Do canxi huyết tăng cao kéo theo canxi niệu cũng tăng; hoặc u bướu ở tuyến giáp làm rối loạn tuyến chuyển hóa canxi; hoặc cũng có thể do viêm nhiễm mãn tính…
Nước tiểu bị quá bão hòa về muối canxi
Tình trạng nước tiểu bị quá bão hòa về muối canxi do tăng hấp thu canxi ở ruột hoặc tăng tái hấp thu canxi ở ống thận. Xét nghiệm nước tiểu cho thấy canxi niệu tăng cao. Bình thường thận đào thải khoảng 300mg canxi qua nước tiểu/ngày. Tuy nhiên nếu nước tiểu bị quá bão hòa về muối canxi, lượng canxi đào thải qua nước tiểu có thể tăng lên từ 800-1.000mg/24 giờ với chế độ ăn bình thường.
Giảm citrat niệu
Nếu sỏi niệu quản bé có thể điều trị nội khoa, nếu sỏi to cần can thiệp ngoại khoa
Citrat niệu đóng vai trò ức chế kết tinh các muối canxi. Khi có toan máu, nhiễm khuẩn tiết niệu, hạ kali máu thì thường citrat niệu giảm. Khi thiếu citrat nước tiểu sẽ bão hòa muối canxi tạo điều kiện kết tinh thành sỏi niệu quản.
Nước tiểu bị quá bão hòa về oxalat
Thức ăn chứa nhiều oxalat như quả hạnh, quả thông, quả việt quất,… hoặc trong trường hợp ngộ độc vitamin C sẽ dẫn đến tình trạng này. Ở người bị viêm ruột, cắt một phần ruột non cũng thường thấy tăng oxalat niệu và có sỏi oxalat, những người có rối loạn hệ thống men chuyển hóa ở gan do di truyền gây tăng bài xuất axit oxalic để tạo thành oxalat cũng dễ có sỏi oxalat.
Chế độ ăn uống: Thông thường các thành phần của sỏi sẽ hòa tan trong nước tiểu, nhưng do những yếu tố kết tinh, các tinh thể ngưng kết lại tạo thành khối. Tình trạng đường tiểu bị tắc cũng là nguyên nhân gây ra sỏi niệu quản. Thói quen uống ít nước, cộng với môi trường sống nóng bức cũng là nguy cơ gây sỏi niệu; những người làm nghề thợ hồ có nguy cơ cao mắc sỏi niệu.
