Ho kéo dài, ho liên tục không chỉ gây khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Nếu bạn cảm thấy ho kéo dài mà không rõ nguyên nhân, có thể bạn đang gặp phải tình trạng ho do trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Tình trạng này rất phổ biến, nhưng thường bị bỏ qua vì triệu chứng ho không liên quan trực tiếp đến các vấn đề tiêu hóa.
Menu xem nhanh:
1. Tại sao trào ngược dạ dày lại khiến bạn ho?
Khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, nó không chỉ gây ra cảm giác ợ nóng, đau ngực mà còn kích thích niêm mạc cổ họng và gây ho. Phản xạ ho là cách cơ thể phản ứng với sự kích thích, nhưng nếu tình trạng này diễn ra lâu dài, nó sẽ khiến ho trở thành vấn đề mãn tính. Axit trào ngược thường xuyên sẽ làm tổn thương mô mềm của thực quản và họng, làm cho bạn dễ bị kích ứng và ho nhiều hơn.
Khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, nó không chỉ gây ra cảm giác ợ nóng, đau ngực mà còn kích thích niêm mạc cổ họng và gây ho.
2. Những dấu hiệu cho thấy bạn đang bị ho do trào ngược
Ho do trào ngược có một số dấu hiệu đi kèm khác biệt so với ho do cảm cúm hoặc các bệnh về hô hấp khác:
– Ho khan kéo dài: Bạn ho nhiều nhưng không có đờm.
– Khàn tiếng, khó thở: Cảm giác khó chịu ở cổ họng, nhất là vào buổi sáng.
– Ợ chua, ợ nóng: Axit trào ngược lên miệng tạo cảm giác chua, nóng rát.
– Ho nhiều vào ban đêm hoặc sau khi ăn: Triệu chứng ho thường rõ ràng hơn khi bạn nằm xuống sau khi ăn hoặc vào ban đêm.
3. Ho do trào ngược có thể nguy hiểm hơn bạn nghĩ!
Ho do trào ngược không chỉ gây phiền toái mà nếu không điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm hơn. Axit trào ngược thường xuyên có thể gây viêm phổi, viêm phế quản, và thậm chí tổn thương thực quản có thể dẫn đến ung thư thực quản. Nếu bạn gặp tình trạng ho kéo dài mà không tìm được nguyên nhân rõ ràng, hãy cẩn thận vì nó có thể là dấu hiệu cảnh báo của một bệnh lý tiêu hóa nghiêm trọng.
Ho do trào ngược không chỉ gây phiền toái mà nếu không điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm hơn.
4. Nguyên nhân nào dẫn đến ho do trào ngược? Điều gì đang gây hại cho bạn?
Ho do trào ngược là hệ quả của việc axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản và cổ họng, gây kích thích niêm mạc, dẫn đến phản xạ ho. Tình trạng này thường xảy ra do nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có cả thói quen sinh hoạt và các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này:
4.1. Thói quen ăn uống không lành mạnh dẫn đến ho do trào ngược
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược dạ dày. Một số thói quen xấu có thể khiến axit trong dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản hơn: Ăn quá no hoặc ăn nhanh, ăn trước khi đi ngủ, sử dụng thực phẩm gây kích thích,…
4.2. Béo phì và thừa cân
Người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ cao bị trào ngược dạ dày do áp lực tăng lên vùng bụng, đặc biệt là sau khi ăn. Lượng mỡ tích tụ quanh vùng bụng tạo ra áp lực trực tiếp lên dạ dày, đẩy axit trào ngược lên thực quản dễ dàng hơn. Béo phì cũng liên quan đến việc giảm chức năng cơ vòng thực quản dưới (LES), cơ chế quan trọng giúp ngăn axit từ dạ dày trào ngược lên.
4.3. Căng thẳng và stress kéo dài
Căng thẳng, lo lắng và stress không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn gây tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa. Stress làm rối loạn chức năng dạ dày, gây ra tình trạng tiết axit nhiều hơn và làm suy yếu khả năng kiểm soát của cơ vòng thực quản dưới. Điều này khiến axit dễ dàng trào ngược, gây kích thích niêm mạc thực quản và cổ họng.
4.4. Mang thai
Phụ nữ mang thai thường gặp tình trạng trào ngược dạ dày, đặc biệt trong những tháng cuối thai kỳ. Sự phát triển của thai nhi tạo ra áp lực lớn lên dạ dày và vùng bụng, đẩy axit trào ngược lên thực quản. Ngoài ra, sự thay đổi hormone trong cơ thể phụ nữ mang thai cũng làm giãn cơ vòng thực quản dưới, làm tăng nguy cơ trào ngược và ho kéo dài.
4.5. Các bệnh lý khác dẫn đến ho do trào ngược
Ngoài những nguyên nhân trên, trào ngược dạ dày và tình trạng ho kéo dài còn liên quan đến một số bệnh lý nền như:
– Thoát vị hoành: Đây là tình trạng một phần dạ dày trồi lên qua cơ hoành, làm giảm chức năng của cơ vòng thực quản dưới và dẫn đến trào ngược axit.
– Bệnh phổi mãn tính (COPD): Bệnh nhân mắc các bệnh phổi mãn tính thường bị ho liên tục, và trào ngược dạ dày cũng là một nguyên nhân làm triệu chứng này trở nên nặng hơn.
– Suy giảm chức năng cơ vòng thực quản dưới (LES): Cơ vòng thực quản dưới suy yếu hoặc không hoạt động đúng cách khiến cho axit dễ dàng trào ngược.
4.6. Thói quen sinh hoạt không khoa học
Các thói quen sinh hoạt không khoa học cũng góp phần lớn vào tình trạng ho do trào ngược, bao gồm:
– Nằm ngay sau khi ăn: Tư thế nằm ngay sau khi ăn tạo điều kiện cho axit dễ trào ngược lên thực quản.
– Hút thuốc lá: Nicotin trong thuốc lá làm giãn cơ vòng thực quản dưới, đồng thời kích thích tiết axit dạ dày, làm tăng nguy cơ trào ngược.
Ho do trào ngược là hệ quả của việc axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản và cổ họng, gây kích thích niêm mạc, dẫn đến phản xạ ho.
5. Làm sao để chẩn đoán đúng nguyên nhân ho do trào ngược?
Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân ho do trào ngược, các bác sĩ thường sử dụng các phương pháp hiện đại nhằm đánh giá mức độ và tần suất trào ngược, cũng như tình trạng hoạt động của thực quản, bao gồm:
– Nội soi tiêu hóa: Đây là kỹ thuật cơ bản giúp quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản, phát hiện những tổn thương hoặc viêm nhiễm do axit gây ra.
– Đo pH thực quản 24 giờ: Phương pháp này giúp ghi lại mức độ axit trào ngược từ dạ dày lên thực quản suốt 24 giờ, từ đó xác định mức độ nghiêm trọng của trào ngược.
– Đo áp lực nhu động thực quản (HRM): Phương pháp này đánh giá khả năng co bóp và chức năng của cơ vòng thực quản dưới, giúp xác định xem trào ngược có liên quan đến sự suy yếu của cơ vòng này hay không.
Tại Thu Cúc, hai phương pháp đo pH thực quản 24 giờ và đo áp lực nhu động thực quản (HRM) đang được áp dụng thành công trong việc chẩn đoán chính xác tình trạng trào ngược, hỗ trợ điều trị hiệu quả các triệu chứng ho mãn tính do trào ngược.
6. Bạn có thể làm gì để ngăn ngừa ho do trào ngược?
Ngăn ngừa ho do trào ngược không khó, nếu bạn duy trì một lối sống lành mạnh và hợp lý:
– Chế độ ăn uống khoa học: Ăn nhiều rau xanh, thực phẩm giàu chất xơ, yến mạch, táo, và gừng.
– Kiểm soát cân nặng và giảm stress: Duy trì cân nặng ổn định, tập thể dục đều đặn và áp dụng các phương pháp giảm căng thẳng như yoga, thiền.
– Nâng cao đầu khi ngủ: Nếu bạn bị trào ngược vào ban đêm, hãy thử kê cao đầu giường hoặc nằm gối cao để ngăn axit trào ngược lên thực quản.
7. Khi nào bạn cần gặp bác sĩ? Đừng chờ đợi quá lâu!
Nếu tình trạng ho kéo dài không giảm sau khi đã thay đổi lối sống hoặc sử dụng thuốc, bạn cần đi khám ngay để được kiểm tra kỹ lưỡng. Một số dấu hiệu cảnh báo khác bao gồm: khó thở, đau ngực, khàn tiếng, sụt cân không rõ nguyên nhân. Đừng chủ quan vì những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng.
Ho do trào ngược không chỉ là vấn đề nhỏ mà còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được điều trị sớm. Việc nhận biết các triệu chứng và điều trị đúng cách sẽ giúp bạn giảm bớt khó chịu và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu bạn nghi ngờ mình bị trào ngược dạ dày, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
