Trào ngược dạ dày thực quản – GERD là tình trạng khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát ở ngực và khó chịu ở cổ họng. Thói quen ăn uống là yếu tố quan trọng giúp ích trong quá trình điều trị để kiểm soát các triệu chứng này. Một chế độ ăn phù hợp không chỉ giảm bớt sự khó chịu mà còn hỗ trợ hiệu quả trong việc điều trị lâu dài. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách ăn uống khi bị trào ngược dạ dày, từ việc chọn thực phẩm, cách ăn uống, đến các thói quen hàng ngày để bảo vệ hệ tiêu hóa.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên tắc và mục đích điều trị trào ngược dạ dày
Trào ngược dạ dày thực quản cần có kế hoạch điều trị dài hạn và phù hợp. Việc điều trị không chỉ nhằm giảm các triệu chứng mà còn ngăn ngừa các biến chứng về lâu dài. Dưới đây là những nguyên tắc và mục đích điều trị trào ngược dạ dày, giúp bạn hiểu rõ hơn về cách tiếp cận đúng đắn để kiểm soát căn bệnh này.
1.1 Nguyên tắc điều trị trào ngược dạ dày
Điều trị trào ngược dạ dày thường bao gồm ba nguyên tắc cơ bản:
– Kiểm soát sản xuất axit dạ dày: Mục tiêu đầu tiên là giảm lượng axit sản sinh trong dạ dày, từ đó hạn chế tác động lên thực quản. Việc này có thể được thực hiện thông qua thuốc ức chế axit hoặc các biện pháp ăn uống hợp lý.
– Bảo vệ niêm mạc thực quản: Bằng cách ngăn chặn sự tiếp xúc của axit với niêm mạc, quá trình viêm nhiễm sẽ giảm thiểu. Các thuốc bảo vệ niêm mạc hoặc các thực phẩm ít kích thích sẽ góp phần bảo vệ niêm mạc thực quản.
– Thay đổi thói quen sinh hoạt: Một số thói quen có thể làm trầm trọng hơn triệu chứng trào ngược, ví dụ như ăn quá no, nằm ngay sau khi ăn, hoặc mặc quần áo bó chặt. Thay đổi lối sống lành mạnh, xây dựng chế độ ăn uống khi bị trào ngược dạ dày hợp lý là các yếu tố quan trọng để hỗ trợ điều trị.
Tuân thủ phác đồ điều trị trào ngược giúp gia tăng hiệu quả điều trị, tránh bệnh tái phát
1.2 Mục đích điều trị trào ngược dạ dày
Điều trị trào ngược dạ dày nhắm tới các mục tiêu chính:
– Giảm thiểu triệu chứng: Làm giảm các cảm giác khó chịu như đau rát vùng ngực, ợ hơi, ợ nóng, và khó nuốt. Khi triệu chứng được kiểm soát, chất lượng cuộc sống của người bệnh sẽ được cải thiện rõ rệt.
– Ngăn ngừa biến chứng: Nếu không điều trị, trào ngược dạ dày có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm thực quản, loét thực quản, và thậm chí là ung thư thực quản.
– Tăng cường chất lượng cuộc sống: Một khi kiểm soát tốt triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng, người bệnh sẽ có thể duy trì được cuộc sống thoải mái và không còn cảm giác lo lắng về căn bệnh.
Sau khi hiểu được nguyên tắc và mục đích điều trị trào ngược, bạn sẽ thấy rằng chế độ ăn uống khi bị trào ngược dạ dày thực quản đóng vai trò không thể thiếu trong quá trình này. Bởi thực phẩm bạn chọn và cách ăn uống có thể ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ triệu chứng. Do đó, để hỗ trợ quá trình điều trị đạt hiệu quả tối đa, việc tuân thủ chế độ ăn uống phù hợp là rất cần thiết.
2. Nguyên tắc ăn, uống khi bị trào ngược dạ dày
Khi xây dựng chế độ ăn uống cho người bị trào ngược dạ dày, hãy tuân theo những nguyên tắc sau:
– Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn ba bữa lớn, bạn nên chia thành nhiều bữa nhỏ để tránh làm dạ dày căng thẳng.
– Ăn chậm, nhai kỹ: Ăn chậm và nhai kỹ giúp tiêu hóa tốt hơn, giảm áp lực lên dạ dày.
– Tránh ăn no quá mức: Ăn no sẽ làm tăng áp lực trong dạ dày, tăng nguy cơ trào ngược.
– Không nằm ngay sau ăn: Đợi ít nhất 2-3 giờ sau khi ăn mới nằm để hạn chế axit trào ngược lên thực quản.
– Không nên ăn quá no vào buổi tối: Để giảm thiểu trào ngược ban đêm, hãy ăn tối nhẹ và tránh ăn quá no.
3. Thực phẩm nên ăn, uống khi bị trào ngược dạ dày
Dưới đây là danh sách các thực phẩm tốt cho người bị trào ngược dạ dày:
3.1 Trái cây ít axit
– Chuối: Là loại trái cây ít axit, dễ tiêu hóa, giúp trung hòa axit trong dạ dày.
– Dưa lưới, dưa gang: Cung cấp nhiều nước, không làm tăng axit dạ dày.
– Táo ngọt và lê: Những loại trái cây này ít axit, giúp giảm nguy cơ kích ứng dạ dày.
3.2 Thực phẩm nên ăn uống khi bị trào ngược dạ dày – Rau củ
– Rau xanh lá: Rau cải, rau bina, bông cải xanh đều ít axit, giúp làm dịu dạ dày.
– Cà rốt, bí ngô: Những loại rau củ này giàu chất xơ và dễ tiêu hóa, không làm dạ dày kích thích quá mức.
Một chế độ ăn uống phù hợp và lành mạnh giúp hỗ cải thiện triệu chứng hiệu quả
3.3 Ngũ cốc nguyên hạt
– Yến mạch: Giàu chất xơ và ít axit, yến mạch hỗ trợ quá trình tiêu hóa và tạo cảm giác no lâu.
– Gạo lứt, bánh mì nguyên cám: Chứa nhiều chất xơ và dễ tiêu hóa, giúp kiểm soát triệu chứng trào ngược.
3.4 Protein nạc
– Thịt gà, cá: Protein nạc dễ tiêu hóa và ít gây trào ngược so với thịt đỏ.
– Đậu và các loại hạt: Cung cấp nguồn protein từ thực vật, là lựa chọn tốt cho người bị trào ngược.
3.5 Sữa ít béo hoặc không béo
– Sữa không béo: Sữa giàu canxi nhưng nên chọn loại không béo để tránh gây kích ứng.
– Sữa hạnh nhân, sữa yến mạch: Là những lựa chọn thay thế không chứa lactose và ít axit.
4. Thực phẩm nên tránh ăn, uống khi bị trào ngược dạ dày
Một số thực phẩm có thể làm tăng triệu chứng trào ngược dạ dày, bạn nên hạn chế hoặc tránh:
4.1 Thực phẩm giàu chất béo, cay nóng
– Thức ăn chiên rán: Đồ chiên nhiều dầu mỡ gây khó tiêu và làm tăng axit dạ dày.
– Thịt đỏ và thịt xông khói: Những loại thịt này nhiều chất béo, khó tiêu và có thể gây trào ngược.
– Ớt, tiêu: Các gia vị cay làm tăng axit trong dạ dày và dễ gây cảm giác nóng rát.
4.2 Thực phẩm nên tránh ăn uống khi bị trào ngược dạ dày – Thức uống có axit và chất kích thích
– Cà phê và trà đặc: Chứa caffeine kích thích dạ dày sản xuất axit.
– Nước ngọt có gas: Tạo ra nhiều khí trong dạ dày, dễ gây trào ngược.
– Nước cam, chanh: Là những loại quả có tính axit cao, dễ gây kích ứng dạ dày.
4.3 Đồ ngọt và bánh kẹo
– Chocolate: Chứa caffeine và chất béo, dễ làm tăng triệu chứng trào ngược.
– Bánh kẹo nhiều đường: Đường có thể kích thích dạ dày và làm tăng cảm giác khó chịu.
Người bị trào ngược không nên sử dụng nhóm thực phẩm nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ uống có gas…
5. Những lưu ý trong lối sống để giảm tình trạng trào ngược
5.1 Thói quen sinh hoạt hỗ trợ giảm trào ngược
Ngoài chế độ ăn uống khi bị trào ngược dạ dày, thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng rất quan trọng:
– Kê cao đầu khi ngủ: Nâng cao đầu giường hoặc sử dụng gối cao sẽ giúp ngăn axit trào ngược lên thực quản khi nằm.
– Giữ trọng lượng hợp lý: Béo phì có thể gây áp lực lên dạ dày và làm tăng nguy cơ trào ngược.
– Không mặc quần áo quá chật: Quần áo chật ép bụng, dễ gây áp lực lên dạ dày.
– Tránh căng thẳng: Stress có thể làm tăng sản xuất axit trong dạ dày, do vậy hãy thư giãn, tập yoga hoặc thiền để giảm căng thẳng.
5.2 Một số lưu ý khác
Người bị trào ngược không nên hút thuốc lá bởi hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến phổi mà còn kích thích dạ dày sản xuất axit.
Ngoài ra, nếu bạn đã thay đổi chế độ ăn uống khi bị trào ngược dạ dày và lối sống sinh hoạt, cùng việc sử dụng thuốc điều trị theo hướng dẫn nhưng các triệu chứng trào ngược vẫn kéo dài hoặc nghiêm trọng hơn, hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và có phương hướng điều trị mới.
