Cách ăn uống cho người bị trào ngược dạ dày hỗ trợ điều trị

Cách ăn uống cho người bị trào ngược dạ dày thế nào cho hợp lý, có tác dụng hỗ trợ điều trị? Đó là thắc mắc chung của nhiều người đang mắc căn bệnh phổ biến này. Theo các chuyên gia Tiêu hoá, chế độ ăn uống vô cùng quan trọng với người bị trào ngược dạ dày. Nó có tác động trực tiếp và rất lớn đối với dạ dày và sức khoẻ hệ tiêu hoá nói chung.

1. Vì sao chế độ ăn uống lại quan trọng với người bị trào ngược dạ dày?

Trào ngược dạ dày – thực quản là tình trạng axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ hơi, ợ chua, nóng rát ngực, buồn nôn, đau thượng vị. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến tiêu hóa mà còn gây mất ngủ, mệt mỏi, giảm chất lượng cuộc sống.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp kiểm soát bệnh chính là chế độ ăn uống hợp lý. Cách ăn và loại thực phẩm nạp vào có thể tác động trực tiếp đến lượng axit dạ dày và áp lực ổ bụng, từ đó ảnh hưởng đến mức độ trào ngược.
Do đó, việc xây dựng cách ăn uống đúng cho người bị trào ngược dạ dày là bước quan trọng giúp giảm triệu chứng và ngăn bệnh tái phát.

2. Nguyên tắc chung trong cách ăn uống cho người bị trào ngược dạ dày

Để kiểm soát bệnh hiệu quả, người bị trào ngược cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

Ăn chậm, nhai kỹ: Giúp giảm áp lực tiêu hóa và tiết ít axit hơn.

Chia nhỏ bữa ăn: Nên ăn 5–6 bữa/ngày, mỗi bữa ít một để tránh dạ dày bị căng.

Không nằm ngay sau khi ăn: Nên đứng hoặc ngồi thẳng 2–3 giờ sau bữa ăn để ngăn axit trào ngược.

Tránh ăn khuya: Bữa tối nên ăn trước khi ngủ ít nhất 3 tiếng.

Giữ cân nặng ổn định: Người thừa cân dễ bị tăng áp lực ổ bụng, khiến trào ngược nặng hơn.

Uống đủ nước: Nhưng không nên uống quá nhiều trong bữa ăn để tránh làm loãng dịch tiêu hóa.

3. Người bị trào ngược dạ dày nên ăn gì?

Chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp làm dịu niêm mạc thực quản, giảm axit và cải thiện tiêu hóa. Dưới đây là những nhóm thực phẩm nên ưu tiên:

3.1. Thực phẩm giàu chất xơ, dễ tiêu hóa

Rau xanh: Bông cải xanh, bí đỏ, cà rốt, rau cải, mồng tơi… giúp giảm axit và cung cấp vitamin.

Trái cây ít chua: Chuối, táo ngọt, đu đủ chín, lê, dưa hấu… giúp trung hòa axit dạ dày.

Ngũ cốc nguyên hạt: Cháo yến mạch, bánh mì đen, gạo lứt giúp hấp thụ bớt axit thừa.

3.2. Thực phẩm chứa protein dễ tiêu

Thịt nạc, cá nạc, ức gà: Nên hấp, luộc hoặc nướng nhẹ.

Đậu phụ, sữa đậu nành: Giúp cung cấp đạm thực vật, ít béo, giảm kích ứng dạ dày.

Trứng gà luộc hoặc hấp: Cung cấp protein dễ hấp thu, không gây đầy hơi.

3.3. Thực phẩm có khả năng làm dịu dạ dày

Gừng: Có tác dụng chống viêm, giảm buồn nôn và giảm trào ngược.

Mật ong: Giúp làm dịu niêm mạc thực quản, giảm cảm giác nóng rát.

Nghệ vàng: Curcumin trong nghệ có tác dụng làm lành tổn thương niêm mạc và trung hòa axit.

3.4. Nước uống tốt cho người bị trào ngược

Nước ấm: Uống từng ngụm nhỏ giúp làm dịu dạ dày.

Nước nha đam, trà hoa cúc, nước ép táo: Có tính kiềm nhẹ, giảm viêm, an thần, hỗ trợ giấc ngủ.

4. Người bị trào ngược dạ dày nên kiêng gì?

Một số thực phẩm và đồ uống có thể làm tăng tiết axit, giãn cơ thắt thực quản dưới, khiến tình trạng trào ngược nghiêm trọng hơn:

4.1. Đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ

Ớt, tiêu, tỏi, hành, đồ chiên rán, thịt nướng… làm tăng axit và kích thích niêm mạc dạ dày.
Thay vào đó, nên chọn món hấp, luộc, nướng nhẹ, ít dầu mỡ.

4.2. Thực phẩm chua và lên men

Cam, chanh, cà chua, dưa muối, giấm, đồ chua… dễ làm axit dạ dày tăng cao, gây ợ chua, nóng rát ngực.

4.3. Đồ uống có gas, caffeine và cồn

Cà phê, trà đặc, nước ngọt có gas, bia, rượu làm giãn cơ thắt thực quản và kích thích tiết axit mạnh.

4.4. Thực phẩm chứa nhiều chocolate hoặc bạc hà

Hai nhóm này có thể làm giảm trương lực cơ vòng thực quản, khiến axit dễ trào ngược hơn.

4.5. Thực phẩm quá ngọt hoặc quá mặn

Đường và muối cao làm tăng áp lực thẩm thấu, khiến hệ tiêu hóa hoạt động kém, dạ dày tiết nhiều axit hơn.

5. Gợi ý thực đơn 3 bữa/ngày cho người bị trào ngược dạ dày

Bữa sáng:

Cháo yến mạch + trứng luộc + 1 quả chuối chín

Hoặc bánh mì đen + ức gà hấp + ly sữa đậu nành ấm

Bữa trưa:

Cơm gạo lứt + cá hấp gừng + bí đỏ hầm + đu đủ chín

Tránh món chiên, xào nhiều dầu.

Bữa tối:

Cháo rau củ + đậu phụ sốt cà rốt + 1 ly nước ấm pha mật ong

Nên ăn nhẹ, không quá no và ăn trước khi ngủ 3 tiếng.

Ngoài ra, có thể thêm các bữa phụ bằng trái cây ngọt, sữa chua không đường hoặc hạt điều, hạnh nhân để giảm đói và ổn định dạ dày.

6. Những thói quen hỗ trợ cải thiện trào ngược dạ dày

Bên cạnh chế độ ăn, lối sống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh:

Tránh nằm ngay sau khi ăn: Hãy đứng hoặc ngồi thẳng để dạ dày tiêu hóa tốt hơn.

Kê cao đầu giường khi ngủ: Giúp ngăn axit trào ngược về đêm.

Giảm căng thẳng: Tập yoga, thiền hoặc đi bộ nhẹ để tinh thần thư giãn.

Không mặc quần áo bó sát: Gây áp lực lên bụng, làm trào ngược dễ xảy ra.

Bỏ thuốc lá: Nicotin làm giảm trương lực cơ thắt thực quản và tăng tiết axit.

Lưu ý quan trọng: Nếu bạn gặp các triệu chứng ợ chua, đau rát ngực, buồn nôn, khàn tiếng, ho kéo dài, hoặc tình trạng trào ngược không cải thiện sau khi thay đổi chế độ ăn, hãy đến cơ sở y tế để nội soi dạ dày.

Tại các bệnh viện uy tín như Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI, bệnh nhân được nội soi tích hợp AI với các công nghệ hiện đại như NBI 5P, MCU, nội soi ánh sáng trắng cho hình ảnh rõ nét, giúp phát hiện sớm viêm loét, tổn thương niêm mạc hoặc trào ngược nặng để có hướng điều trị chính xác.

Tóm lại, việc hiểu rõ cách ăn uống cho người bị trào ngược dạ dày không chỉ giúp giảm nhanh các triệu chứng ợ chua, nóng rát, buồn nôn, mà còn ngăn bệnh tiến triển thành viêm loét hoặc Barrett thực quản.
Hãy duy trì chế độ ăn lành mạnh, ăn đúng giờ, tránh thức khuya và căng thẳng, kết hợp khám sức khỏe định kỳ để bảo vệ hệ tiêu hóa luôn khỏe mạnh.