Tiểu ra máu có thể là triệu chứng của nhiều bệnh, xảy ra ở mọi lứa tuổi, bệnh tỏ ra nguy hiểm hơn ở người cao tuổi
Menu xem nhanh:
Tiểu ra máu do nguyên nhân nào?
Tiểu ra máu hay gặp nhất là do sỏi thận, sau đó là sỏi niệu quản, sỏi bàng quang, thậm chí có sỏi niệu đạo.
Tiểu ra máu có nguy hiểm không?
Tiểu ra máu thường gặp là do lao (vi khuẩn lao), lao thận (một hoặc hai bên) hoặc lao bàng quang thậm chí có thể cả hai (vừa lao thận vừa lao bàng quang). Đối với người cao tuổi cần cẩn trọng chứng ung thư thận hoặc ung thư bàng quang.
Tiểu ra máu cũng có thể gặp trong trường hợp bệnh lý của tiền liệt tuyến (nam giới) như: viêm, u xơ hoặc ung thư tiền liệt tuyến. Bệnh bạch cầu cấp và mạn, bệnh máu chảy kéo dài, bệnh máu chậm đông cũng có thể gây tiểu ra máu. Tiểu ra máu cũng có thể gặp ở người bị suy tim do cục máu trong tim vỡ ra theo dòng máu đến thận rồi bị tắc nghẽn ở đó, máu chảy ra từ từ. Ngoài ra, tiểu ra máu có thể gặp do dùng một số thuốc (aspirin, penicillin, heparin, cyclophosphamid, và Phenazopyridine), nếu dùng với thời gian lâu. Trong một số trường hợp, người cao tuổi có thể gặp tiểu ra máu do tổn thương bởi tai nạn do chơi thể thao, va đập, ngã.
Làm thế nào để phát hiện tiểu ra máu?
Có thể là tiểu ra máu vi thể hoặc đái máu đại thể. Tiểu máu vi thể chỉ quan sát được khi soi cặn nước tiểu bằng kính hiển vi, thấy có hồng cầu, trong khi tiểu máu đại thể thì mắt thường nhìn thấy nước tiểu có màu đỏ (màu hồng cầu) hoặc có một số ít bệnh nhân tiểu ra cục máu.
Trước tiên cần xác định có phải tiểu ra máu hay không, nhất là trong các trường hợp nghi ngờ tiểu ra máu vi thể. Bởi vì, bình thường trong nước tiểu cũng có một lượng hầu cầu nhất định. Muốn vậy, cần phải xác định cặn Addis, tức là tính số lượng các thành phần hữu hình bài tiết trong 24 giờ trong nước tiểu (hồng cầu, bạch cầu, trụ niệu…). \ Cần chụp đường tiết niệu có cản quang qua tĩnh mạch hay chụp thận ngược dòng hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT). Siêu âm cũng đóng một vai trò đáng kể trong việc xác định tiểu ra máu, nhất là do viêm nhiễm, thận đa nang, sỏi hay do khối u (lao, ung thư…). Cần xét nghiệm công thức máu để biết tốc độ máu lắng máu; xét nghiệm máu chảy, máu đông và các xét nghiệm cận lâm sàng khác mỗi khi có nghi ngờ căn nguyên gây bệnh tiểu ra máu.
Tiểu ra máu cần phân biệt với bệnh gì?
Tiểu ra máu cần phân biệt đái ra huyết sắc tố trong trường hợp bị bệnh sốt rét ác tính. Tiểu ra huyết sắc tố thì nước tiểu sẫm như màu nước vối, nếu để nước tiểu lâu có thể trở thành màu nâu đen, tuy vậy nước tiểu vẫn trong, không có cặn, đặc biệt là soi cặn nước tiểu sau khi đã ly tâm không thấy hồng cầu.
Hay ở những người bị viêm gan virút thì trong giai đoạn đầu của bệnh, nước tiểu có màu nâu sẫm, bởi vì, có rối loạn chuyển hóa mật kèm theo. Đối với những trường hợp này, nếu xét nghiệm sắc tố mật trong máu (bilirubin) sẽ tăng cao cả 3 loại (toàn phần, trực tiếp và gián tiếp) và nước tiểu cũng có bilirubin nên màu vàng. Tiểu ra máu không chỉ có từ thận mà còn do dưới thận (niệu quản, bàng quang, niệu đạo), vì vậy, khi có tiểu máu cần đi khám bệnh ở cơ sở y tế có đủ điều kiện để được xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị sớm.