Giãn đài bể thận và niệu quản là một trong những biến chứng phổ biến của sỏi tiết niệu khi sỏi gây cản trở dòng chảy nước tiểu, làm thận bị ứ nước và giãn nở bất thường. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến suy giảm chức năng thận, thậm chí gây suy thận không hồi phục. Việc loại bỏ hoàn toàn nguyên nhân – tức là sỏi tiết niệu là yếu tố then chốt giúp khắc phục triệt để tình trạng giãn đài bể thận niệu quản, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Vậy làm thế nào để điều trị dứt điểm, những phương pháp nào có thể loại bỏ tận gốc sỏi tiết niệu mà không gây tổn thương chức năng thận, hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
1. Giãn đài bể thận và niệu quản do sỏi tiết niệu: Cơ chế hình thành và mức độ nguy hiểm
1.1 Cơ chế hình thành giãn đài bể thận và niệu quản do sỏi tiết niệu
Sỏi tiết niệu là sự kết tinh của các khoáng chất và muối trong nước tiểu, hình thành ở thận và có thể di chuyển xuống niệu quản. Khi viên sỏi có kích thước lớn hoặc mắc kẹt tại các vị trí hẹp trong đường tiết niệu, nó sẽ làm tắc nghẽn dòng nước tiểu, khiến nước tiểu bị ứ đọng trong thận. Điều này dẫn đến tình trạng giãn đài bể thận và niệu quản, do áp lực bên trong hệ thống tiết niệu tăng cao. Tình trạng này tiếp tục kéo dài, thận có thể bị tổn thương vĩnh viễn.
Khi dòng chảy nước tiểu từ thận đổ xuống bàng quang bị tắc nghẽn tại niệu quản, người bệnh dễ đối mặt với tình trạng giãn đài bể thận, niệu quản bên có sỏi
1.2 Mức độ nguy hiểm của giãn hệ thống đài bể thận và niệu quản
Tình trạng giãn nhu mô thận và niệu quản do sỏi tiết niệu có thể diễn tiến âm thầm nhưng gây hậu quả nghiêm trọng. Ở giai đoạn đầu, bệnh nhân thường không có triệu chứng rõ rệt, chỉ khi thận bị giãn nặng, các dấu hiệu như đau lưng, tiểu buốt, tiểu rắt hoặc tiểu ra máu mới xuất hiện. Nếu không được can thiệp kịp thời, sỏi có thể gây viêm nhiễm, làm tăng nguy cơ suy thận. Trong nhiều trường hợp, giãn đài bể thận kéo dài có thể khiến thận mất hoàn toàn chức năng, buộc bệnh nhân phải lọc máu hoặc ghép thận.
2. Phương pháp điều trị giãn nhu mô thận và niệu quản: Loại bỏ nguyên nhân từ gốc
2.1 Điều trị nội khoa đối với giãn đài bể thận mức độ nhẹ
Trong những trường hợp giãn đài bể thận và niệu quản nhẹ do sỏi kích thước nhỏ, việc điều trị nội khoa có thể giúp làm tan sỏi và hỗ trợ đào thải sỏi ra ngoài qua đường nước tiểu. Bác sĩ thường chỉ định thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ trơn niệu quản để giúp sỏi dễ dàng di chuyển và ra ngoài theo dòng nước tiểu. Đồng thời, bệnh nhân được khuyến khích uống nhiều nước để tăng khả năng đào thải sỏi tự nhiên. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ hiệu quả khi sỏi có kích thước nhỏ (dưới 5mm) và chưa gây tắc nghẽn nghiêm trọng.
2.2 Tán sỏi công nghệ cao – giải pháp tối ưu giúp loại bỏ sỏi tiết niệu tận gốc
Với những trường hợp sỏi kích thước lớn hoặc gây tắc nghẽn nghiêm trọng, các phương pháp tán sỏi hiện đại sẽ giúp loại bỏ sỏi nhanh chóng mà không cần mổ hở. Các công nghệ tán sỏi tiên tiến hiện nay bao gồm:
Tán sỏi ngoài cơ thể
Sử dụng sóng xung kích để phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ, giúp sỏi dễ dàng đào thải ra ngoài theo đường tiểu. Phương pháp này ít xâm lấn, không cần gây mê nhưng chỉ phù hợp với sỏi nhỏ, chưa gây tắc nghẽn hoàn toàn.
Tán sỏi laser nội soi ngược dòng
Sử dụng năng lượng laser công suất cao kết hợp với ống nội soi bán cứng đi ngược dòng theo đường tiểu từ niệu đạo vào bàng quang, niệu quản đến tán vỡ sỏi thành vụn nhỏ. Từ đó giải quyết nhanh chóng được tắc nghẽn xảy ra phổ biến tại đường ống niệu quản.
Tán sỏi niệu quản gây tắc nghẽn bằng thiết bị tán sỏi ống bán cứng
Tán sỏi laser nội soi ống mềm
Một ống nội soi mềm được đưa qua niệu đạo lên đến vị trí sỏi trong các đài bể thận, sau đó tia laser sẽ bắn phá sỏi thành mảnh nhỏ để đào thải ra ngoài. Đây là phương pháp được áp dụng phổ biến đối với sỏi niệu quản, giúp giải quyết nhanh chóng tình trạng giãn đài bể thận.
Tán sỏi qua da đường hầm nhỏ
Được sử dụng trong trường hợp sỏi kích thước lớn hoặc sỏi san hô, phương pháp này cho phép bác sĩ tạo một đường hầm nhỏ từ ngoài da vào thận để lấy sỏi ra ngoài. Phương pháp này mang lại hiệu quả cao nhưng đòi hỏi kỹ thuật chuyên sâu.
Màn hình tán vỡ viên sỏi bằng laser công suất cao
Nhờ sự phát triển của các phương pháp tán sỏi công nghệ cao, bệnh nhân bị giãn hệ thống đài bể thận và niệu quản do sỏi tiết niệu có thể điều trị dứt điểm mà không cần phải chịu đựng đau đớn như khi phẫu thuật truyền thống.
3. Chăm sóc và phòng ngừa giãn đài bể thận, niệu quản sau điều trị
3.1 Theo dõi và chăm sóc sau điều trị
Sau khi loại bỏ sỏi tiết niệu, bệnh nhân vẫn cần theo dõi định kỳ để đảm bảo sỏi không tái phát và chức năng thận hồi phục tốt. Các bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm nước tiểu, siêu âm hoặc chụp CT để kiểm tra tình trạng của thận và niệu quản. Ngoài ra, việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và thay đổi lối sống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ thận sau điều trị.
3.2 Biện pháp phòng ngừa sỏi tiết niệu tái phát
Ngăn ngừa sỏi tiết niệu tái phát là yếu tố quan trọng giúp tránh nguy cơ giãn hệ thống đài bể thận và niệu quản trong tương lai. Bệnh nhân nên duy trì lượng nước uống đủ mỗi ngày để giảm nồng độ khoáng chất trong nước tiểu, hạn chế các thực phẩm giàu oxalate như rau bina, trà đặc và chocolate. Bên cạnh đó, giảm tiêu thụ muối và thực phẩm giàu đạm động vật cũng giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi. Việc tập thể dục thường xuyên và duy trì cân nặng ổn định cũng giúp giảm nguy cơ sỏi tiết niệu, đồng thời bảo vệ chức năng thận lâu dài.
Giãn đài bể thận và niệu quản do sỏi tiết niệu là một tình trạng nghiêm trọng nhưng có thể điều trị triệt để nếu phát hiện sớm và áp dụng phương pháp phù hợp. Việc loại bỏ tận gốc sỏi tiết niệu bằng các phương pháp tán sỏi công nghệ cao không chỉ giúp bảo vệ chức năng thận mà còn ngăn ngừa nguy cơ suy thận trong tương lai. Điều quan trọng nữa là bệnh nhân cần có ý thức trong việc duy trì lối sống lành mạnh, tuân thủ chế độ ăn uống và theo dõi sức khỏe định kỳ để phòng ngừa sỏi tái phát. Nếu bạn đang gặp vấn đề về sỏi tiết niệu hoặc có triệu chứng nghi ngờ giãn nhu mô thận niệu quản, hãy đi khám ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.
