Sỏi niệu quản là sỏi nằm tại đường ống dẫn nước tiểu từ thận xuống bàng quang. Trong hệ tiết niệu của cơ thể, niệu quản bao gồm hai đường ống và sỏi có thể nằm tại bất kỳ vị trí nào mà không thể tự bài xuất ra ngoài. Chính bởi sỏi kẹt tại niệu quản không đi ra bên ngoài nên người bệnh sẽ gặp nhiều triệu chứng gây phiền toái, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Từ đó nhiều câu hỏi thắc mắc được hình thành, trong đó nổi bật là sỏi niệu quản có phải mổ không.
Menu xem nhanh:
1. Giải đáp: Bệnh nhân mắc sỏi niệu quản có phải mổ để loại bỏ sỏi không?
1.1 Sỏi niệu quản có phải mổ không dựa vào tình trạng bệnh nhân
Để giải đáp chính xác người bệnh có cần phải thực hiện phẫu thuật mổ mở hay không phải dựa vào tình trạng bệnh cụ thể. Hiện nay, phẫu thuật là phương pháp cuối cùng được lựa chọn để điều trị nếu bệnh nhân không đáp ứng được những phương pháp điều trị sỏi tiết niệu như điều trị nội khoa hoặc tán sỏi công nghệ cao ít xâm lấn. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật nếu nằm trong các trường hợp sau:
– Sỏi đã gây ra biến chứng nặng nề như suy thận, nhiễm khuẩn niệu, thận ứ nước ứ mủ…
– Sỏi có kèm dị dạng hệ tiết niệu như: túi thừa niệu quản, túi thừa bàng quang, hẹp khúc nối bể thận, hẹp niệu quản dưới sỏi, u niệu quản, niệu quản nằm sau động mạch chậu, hoặc nằm sau tĩnh mạch…
– Khó khăn trong việc tiếp cận bằng các phương pháp tán sỏi hoặc điều trị ít xâm lấn thất bại.
– Phẫu thuật mở còn cần thiết để xử lý trường hợp bị tai biến do sỏi hoặc biến chứng của các phương pháp điều trị ngoại khoa ít xâm lấn gây ra.
1.3 Sỏi niệu quản có phải mổ không – Vì sao bệnh nhân cần mổ kịp thời
Khi sỏi đã gây nhiều tổn thương nghiêm trọng đến hệ tiết niệu, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng quát, người bệnh không nên chần chừ điều trị. Tiếp tục kéo dài tình trạng bệnh sẽ khiến bạn sẽ gặp các vấn đề như:
– Nhiễm trùng thận: Khi sỏi niệu quản gây tắc nghẽn sinh ra hiện tượng nước tiểu đẩy ngược dòng lên thận, dẫn đến giãn đài bể thận, suy giảm chức năng. Lúc này tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công gây nhiễm trùng hệ tiết niệu và xa hơn có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết.
– Suy thận mạn tính khiến chức năng thận giảm mạnh lúc này người bệnh phải chạy thận, hoặc cắt bỏ thận, ghép thận tốn rất nhiều chi phí.
Thận suy giảm chức năng có thể khiến người bệnh phải chạy thận suốt đời
Do vậy lời khuyên cho người bệnh là ngay khi phát hiện sỏi sớm, nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để điều trị. Sỏi khi còn nhỏ và chưa gây biến chứng sẽ giúp người bệnh tăng cơ hội tiếp cận các phương pháp tán sỏi công nghệ cao, ít xâm lấn nhưng vẫn đạt hiệu quả sạch sỏi triệt để: Tán sỏi ngoài cơ thể, tán sỏi nội soi ngược dòng, tán sỏi qua da đường hầm nhỏ.
2. Điều trị sỏi niệu quản bằng phương pháp nào an toàn, hiệu quả?
Có thể nói rằng hiện nay phương pháp mổ mở đã không còn phổ biến mà thay thế vào đó là những phương pháp tán sỏi công nghệ cao hiện đại hơn, với nhiều ưu thế vượt trội hơn rất nhiều, giúp người bệnh nhận rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Cùng lý giải tại sao mổ mở trở nên ít phổ biến hơn và tìm hiểu những điểm mạnh của các kỹ thuật tán sỏi niệu quản này nhé.
2.1 Lý giải tại sao mổ mở trở nên ít phổ biến hơn so với trước đây
Mổ mở lấy sỏi là phương pháp truyền thống và đến nay phương pháp này ít được sử dụng là do quá trình trong và sau phẫu thuật bệnh nhân có thể gặp phải các biến chứng như:
– Có thể chảy nhiều máu do tổn thương thận, nhu mô thận hoặc có thể bị rách phúc mạc
– Với vết thương lớn, tăng khả năng nhiễm trùng, có thể phải mổ lại nếu chảy nhiều máu và nhiễm trùng
– Có thể gặp tình trạng tụ dịch, áp xe…
Trái lại, các phương pháp tán sỏi công nghệ cao hiện nay đã mang đến nhiều ưu việt, loại bỏ gần như toàn bộ những nhược điểm của mổ mở như: Đau, chảy máu, vết thương lớn, khả năng nhiễm trùng cao, giảm chức năng thận, nằm viện và khả năng phục hồi dài ngày.
Ít xâm lấn, không rạch mổ, không can thiệp dao kéo là những ưu điểm của tán sỏi nội soi niệu quản ngược dòng, tán sỏi ngoài cơ thể
2.2 Tán sỏi ngoài cơ thể cho sỏi niệu quản ⅓ trên
Phương pháp này được chỉ định cho bệnh nhân mắc sỏi niệu quản ⅓ trên kích thước <1cm và nằm sát bể thận mà không cần mổ, hoàn toàn không chảy máu. Bằng việc sử dụng máy tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng điện từ bệnh nhân đơn giản chỉ cần nằm trên bàn máy theo hướng dẫn của bác sĩ, và sóng điện từ phát ra từ máy sẽ được bác sĩ điều chỉnh sao cho hội tụ chính xác tại viên sỏi. Bằng một áp lực lớn sỏi sẽ vỡ vụn thành các mảnh nhỏ sao cho có thể tự di chuyển ra bên ngoài theo dòng nước tiểu trong khoảng thời gian từ 7-15 ngày.
Chống chỉ định của phương pháp này là phụ nữ có thai, thận còn khả năng bài tiết đẩy sỏi, bệnh nhân không có tình trạng hẹp, dị dạng đoạn sau sỏi.
Với nguyên tắc sử dụng sóng tác động bên ngoài cơ thể nên người bệnh có thể ngồi dậy đi lại nhẹ nhàng sau tán sỏi và xuất viện ngay trong ngày. Việc không mổ mở, không chảy máu sẽ giúp người bệnh hạn chế tối đa khả năng nhiễm trùng, tình trạng hẹp niệu quản sau mổ và đồng thời cũng không làm ảnh hưởng đến chức năng thận, niệu quản.
2.3 Tán sỏi nội soi ngược dòng cho sỏi niệu quản
Với kỹ thuật này toàn bộ sỏi niệu quản nằm tại các vị trí ⅓ giữa, ⅓ dưới đều có thể được loại bỏ thông qua quá trình nội soi niệu quản ngược dòng. Thông qua quá trình đưa ống nội soi từ niệu đạo đến niệu quản tiếp cận sỏi, tiếp đó đưa dây dẫn năng lượng laser bắn phá sỏi, sau đó đưa rọ vào gắp sỏi và cuối cùng đặt sonde JJ cho bệnh nhân.
Chống chỉ định của tán sỏi nội soi niệu quản ngược dòng là bệnh nhân không có dị dạng niệu quản, hẹp niệu quản đoạn dưới sỏi, không có tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu, không có rối loạn đông máu…
Với tán sỏi nội soi niệu quản ngược dòng người bệnh cũng hoàn toàn không có can thiệp dao kéo. Toàn bộ quá trình được thao tác thông qua đường ống dẫn nước tiểu tự nhiên của cơ thể. Chính vì vậy người bệnh nhanh chóng hồi phục sức khỏe chỉ sau khoảng 24-48 giờ là có thể xuất viện. Và người bệnh cũng sẽ ít đau, ít chảy máu, ít biến chứng, không ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan trong hệ tiết niệu.
Nội soi niệu quản ngược dòng để tán sỏi là một trong những kỹ thuật tán sỏi công nghệ cao tân tiến
2.4 Tán sỏi niệu quản qua da đường hầm nhỏ bằng laser
Đây là kỹ thuật được xem là phương pháp thay thế mổ mở truyền thống để xử lý sỏi thận, sỏi niệu quản trên kích thước lớn. Khi sỏi niệu quản ⅓ trên kích thước >1.5cm sẽ được xử lý thông qua quá trình tạo một vết rạch trên da rất nhỏ chỉ khoảng 5mm để tạo một đường hầm nhỏ từ bên ngoài da vào trong thận. Khác với quá trình nội soi niệu quản ngược dòng để tán sỏi, với phương pháp này sỏi sẽ được xử lý thông qua đường hầm nhỏ. Qua con đường này máy nội soi, dây dẫn năng lượng laser, rọ gắp sỏi được đưa vào để bắn phá và lấy sỏi ra bên ngoài.
Chống chỉ định áp dụng đối với các trường hợp bệnh nhân có rối loạn đông máu, phình động mạch thận, có nguy cơ chảy máu nặng khó cầm máu…
Ưu điểm của tán sỏi niệu quản qua da là xử lý được sỏi lớn, hiệu quả sạch sỏi cao, ít xâm lấn nên bệnh nhân cũng có thể trở về nhà sau khoảng 3 ngày. Rút ngắn thời gian hơn rất nhiều so với mổ mở truyền thống, bệnh nhân có thể phải nằm viện 1 tuần thậm chí còn lâu hơn.
3. Kết luận
Như vậy có thể thấy mổ mở sỏi niệu quản cần phụ thuộc vào nhiều yếu tố để đánh giá. Khác với trước đây phẫu thuật mở là phương pháp chính để xử lý sỏi tiết niệu, tuy nhiên với nền y học ngày càng phát triển cùng sự ra đời của các phương pháp tán sỏi ít xâm lấn, đã mở ra nhiều cơ hội chữa trị an toàn, hiệu quả, thẩm mỹ hơn cho người bệnh và dần thay thế cho mổ mở. Do vậy khi mắc sỏi niệu quản, sỏi tiết niệu bạn đừng quá lo lắng sợ đau mà giữ sỏi trong người mà nên nhanh chóng đến cơ sở y tế uy tín để điều trị ngay nhé.
