Suy dinh dưỡng là vấn đề sức khỏe được xác định khi cơ thể trẻ thiếu hụt dinh dưỡng. Bổ sung dinh dưỡng là một trong hai nội dung cốt lõi trong điều trị suy dinh dưỡng. Vậy, người bị suy dinh dưỡng nên ăn gì? Trong bài viết sau, Thu Cúc TCI xin được làm sáng tỏ vấn đề này, đọc ngay bạn nhé!
Menu xem nhanh:
1. Cơ bản về suy dinh dưỡng
1.1. Nguyên nhân suy dinh dưỡng
Thiếu hụt dinh dưỡng là nguyên nhân gây suy dinh dưỡng. Vậy, đâu là nguyên nhân gây thiếu hụt dinh dưỡng. Theo chuyên gia, tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng có thể phát sinh do một trong hai nhóm nguyên nhân sau:
– Nghèo nàn về số lượng và chất lượng trong chế độ dinh dưỡng: Đây thường là nguyên nhân khởi phát tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng ở trẻ bú ít hoặc không bú mẹ trong 6 tháng đầu đời, trẻ nhỏ ăn dặm sớm, trẻ nhỏ ở các nước đang phát triển,…
Trẻ ít hoặc không bú mẹ có thể sẽ bị suy dinh dưỡng.
– Khả năng chuyển hóa và hấp thụ dinh dưỡng bị hạn chế do các bệnh lý thể chất và tinh thần: Ví dụ như tình trạng thiếu vi chất (chủ yếu là thiếu vitamin nhóm B, kẽm, selen,…); các bệnh lý tiêu hóa (viêm loét dạ dày, viêm loét đại tràng, Crohn,…); chứng ăn ói, chứng chán ăn tâm thần; chứng trầm cảm;…
1.2. Phân loại suy dinh dưỡng
1.2.1. Phân loại suy dinh dưỡng theo chỉ số cơ thể
Liên quan đến 3 chỉ số cơ thể: Cân nặng theo tuổi, chiều cao theo tuổi, cân nặng theo chiều cao, chúng ta có 3 thể suy dinh dưỡng lần lượt là:
– Suy dinh dưỡng thể nhẹ cân: Là thế suy dinh dưỡng được xác định khi cân nặng trẻ thấp hơn cân nặng tiêu chuẩn của trẻ cùng tuổi, cùng giới tính.
– Suy dinh dưỡng thể thấp còi: Là thể suy dinh dưỡng được xác định khi chiều cao trẻ thấp hơn chiều cao tiêu chuẩn của trẻ cùng tuổi, cùng giới tính.
– Suy dinh dưỡng thể gầy còm: Là thể suy dinh dưỡng được xác định khi cân nặng theo chiều cao của trẻ thấp hơn cân nặng theo chiều cao của trẻ cùng tuổi, cùng giới tính.
Suy dinh dưỡng thể thấp còi là một thể suy dinh dưỡng mãn tính, hình thành do trẻ thiếu hụt dinh dưỡng thời gian dài, có thể là thiếu hụt ngay từ khi trẻ còn trong bụng mẹ. Còn suy dinh dưỡng thể gầy còm là một thể suy dinh dưỡng cấp tính, hình thành do trẻ thiếu hụt dinh dưỡng thời gian ngắn.
Trẻ bị suy dinh dưỡng thể gầy còm khi cân nặng theo chiều cao thấp hơn tiêu chuẩn.
1.2.2. Phân loại suy dinh dưỡng theo hình thái
Liên quan đến hình thái, chúng ta có 3 thể suy dinh dưỡng lần lượt là:
– Suy dinh dưỡng thể teo đét: Trẻ suy dinh dưỡng thể teo đét thường gầy, da bọc xương; mặt già cỗi; thường xuyên chán ăn và rối loạn tiêu hóa; mệt mỏi, ủ rũ, uể oải, chậm chạp;…
– Suy dinh dưỡng thể phù: Trẻ suy dinh dưỡng thể phù mặt có thể đầy đặn nhưng tay chân khẳng khiu và trương lực cơ tay chân giảm; da phù và rối loạn sắc tố, biểu hiện thông qua nhiều đốm đỏ và/hoặc đen; tóc rụng, móng tay gãy; thường xuyên nôn trớ, rối loạn tiêu hóa;…
– Suy dinh dưỡng thể hỗn hợp: Trẻ suy dinh dưỡng thể hỗn hợp có biểu hiện của cả suy dinh dưỡng thể teo đét và suy dinh dưỡng thể phù.
Suy dinh dưỡng thể teo đét tương đối nguy hiểm; tuy nhiên, suy dinh dưỡng thể này không đe dọa tính mạng trẻ. Còn suy dinh dưỡng thể phù vô cùng nguy hiểm, đe dọa tính mạng trẻ và điều trị rất khó khăn.
1.3. Ảnh hưởng suy dinh dưỡng
Dù là trong ngắn hạn hay trong dài hạn, suy dinh dưỡng cũng ảnh hưởng rất tiêu cực đến trẻ. Cụ thể:
– Trong ngắn hạn: Suy dinh dưỡng làm trẻ giảm thể lực, chậm tăng trưởng thể chất.
– Trong dài hạn: Suy dinh dưỡng hạn chế sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Chính vì vậy, khi nghi ngờ trẻ bị suy dinh dưỡng, bố mẹ phải đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín gần nhất ngay để trẻ được thăm khám với chuyên gia.
2. Giải đáp thắc mắc: Người bị suy dinh dưỡng nên ăn gì?
Tại các cơ sở y tế, sau thăm khám, chuyên gia sẽ tiến hành điều trị suy dinh dưỡng với hai nội dung là điều trị nguyên nhân và điều trị triệu chứng. Trong đó, điều trị nguyên nhân chủ yếu là điều trị các bệnh lý thể chất và tinh thần có thể gây suy dinh dưỡng như: Thiếu hụt vitamin nhóm B, kẽm, selen; viêm loét dạ dày, viêm loét đại tràng, Crohn; chứng chán ăn tâm thần, chứng ăn ói, chứng trầm cảm;…. Còn điều trị triệu chứng chủ yếu là bổ sung dinh dưỡng.
Vậy, trẻ bị suy dinh dưỡng nên ăn gì? Trẻ suy dinh dưỡng nên bổ sung đầy đủ bốn nhóm dinh dưỡng: Protein, lipid, glucid, chất khoáng và vitamin. Đây là yêu cầu cốt lõi trong bổ sung dinh dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng. Ngoài yêu cầu này, việc bổ sung dinh dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng cũng cần đảm bảo những yêu cầu sau:
– Trẻ dưới 6 tháng tuổi: Trẻ dưới 6 tháng tuổi cần được bú mẹ mọi lúc có nhu cầu, kể cả ban đêm. Nếu mẹ mất sữa hoặc thiếu sữa, sữa công thức nên được sử dụng thay thế sữa mẹ.
– Trẻ trên 6 tháng tuổi, đã ăn dặm: Các bữa chính của trẻ cần được bổ sung dầu mỡ bởi năng lượng từ dầu mỡ lớn gấp đôi năng lượng từ đạm, giúp trẻ dễ dàng tăng cân, tăng hấp thụ Vitamin D, E. Ngoài bữa chính, cho trẻ ăn các bữa phụ là hoa quả, sữa chua,… xen kẽ. Cả bữa chính và bữa phụ, nếu trẻ không muốn ăn thì không ép trẻ ăn. Một số thực phẩm bổ mẹ nên cho trẻ suy dinh dưỡng ăn là: Khoai tây, khoai lang, gạo; thịt gà, thịt bò, cá, tôm, cua, trứng; sữa theo khuyến cáo của chuyên gia; dầu thực vật, mỡ động vật; rau củ quả theo mùa.
Trẻ suy dinh dưỡng nên bổ sung đầy đủ bốn nhóm dinh dưỡng.
Trẻ nên bổ sung dinh dưỡng bằng thực phẩm tự nhiên. Trong trường hợp trẻ không thể, thực phẩm chức năng và thuốc sẽ được chuyên gia chỉ định trẻ sử dụng thay thế. Tương tự, việc ăn nhai bình thường được khuyến khích ở mọi trẻ suy dinh dưỡng. Tuy nhiên, nếu không thể, trẻ sẽ được hỗ trợ nuôi ăn nhân tạo bằng một trong hai cách: Nuôi ăn bằng ống Sonde dạ dày đặt qua miệng hoặc mũi và nuôi ăn bằng truyền tĩnh mạch.
Phía trên là câu trả lời cho câu hỏi người bị suy dinh dưỡng nên ăn gì. Nếu còn băn khoăn cần giải đáp, liên hệ Thu Cúc TCI, bạn nhé!
