Điện tâm đồ giúp bác sĩ đánh giá khả năng tống máu của tim cũng như nhịp điệu và tốc độ của tim, hỗ trợ chẩn đoán một số bệnh lý tim mạch.
Menu xem nhanh:
1. Thế nào là điện tâm đồ?
Điện tâm đồ (ECG) là phương pháp theo dõi hoạt động, nhịp điệu và tốc độ của tim. Khi hoạt động, tim co bóp sẽ phát ra biến thiên của dòng điện. Đây là đường cong có chức năng ghi lại biến thiên đó. Thông qua đọc điện tim, bác sĩ có thể biết nhận biết khả năng tống máu của tim cũng như nhịp điệu và tốc độ của tim.
Nhồi máu cơ tim thường do suy động mạch vành đột ngột, gây hoại tử và do chức năng cơ tim không phù hợp. Điều trị bằng can thiệp mạch vành qua da và bắt buộc phải chẩn đoán bằng điện tim sớm.
Điện tâm đồ 12 đạo trình tiêu chuẩn là phương pháp cận lâm sàng phổ biến nhất để đánh giá bệnh tim mạch. Đây là một trong những chẩn đoán cận lâm sàng quan trọng nhất để phát hiện những biến đổi bất thường mang tính bệnh lý. Các sóng điện tim bất thường sẽ được ghi lại để có thể nhận thấy các giai đoạn của nhồi máu cơ tim, đồng thời định hướng khu vực bị nhồi máu cơ tim.
ECG là phương pháp theo dõi hoạt động, nhịp điệu và tốc độ của tim.
2. Cơ chế hoạt động
Tim có 4 buồng để chứa máu và bơm máu. Hai phần nhỏ ở phía trên là tâm nhĩ, hai phần dưới gọi là tâm thất.
Máu theo tĩnh mạch từ các cơ quan khác trong cơ thể trở về tâm nhĩ phải, còn máu từ phổi sẽ trở về tâm nhĩ trái. Tâm nhĩ trái co bóp sẽ bơm máu đến tâm thất trái, tâm nhĩ phải co bóp sẽ đưa máu đến tâm thất phải.
Sau đó, tâm thất co bóp để bơm máu theo động mạch lên phổi, tâm thất trái co bóp để bơm máu xuống các cơ quan của cơ thể. Tim có khả năng hoạt động theo thứ tự đều đặn như thế nhờ vào hệ thống tế bào dẫn điện nằm trong cơ tim.
Trong tâm nhĩ phải có nút xoang bao gồm những tế bào có khả năng phát ra xung điện. Xung điện này truyền ra các cơ làm co bóp hai tâm nhĩ. Sau khi dòng điện truyền theo chuỗi tế bào đặc biệt đến nút nhĩ thất, rồi chạy dọc vách liên thất theo chuỗi tế bào sợi Purkinje, lan vào các cơ xung quanh sẽ làm hai tâm thất co bóp. Lúc này, các xung điện giảm đi, tâm thất sẽ giãn ra.
Cơ chế hoạt động được tóm tắt như sau: Các tế bào trong buồng tim tạo ra xung điện khi tim hoạt động. Những xung điện này qua tim theo hệ thống dẫn truyền và được ghi lại. Một số người đau thắt ngực có thể phát hiện bệnh sau khi tiến hành phương pháp này. Do đó, điện tim đồ có vai trò vô cùng quan trọng trong chẩn đoán các bệnh lý tim mạch.
3. Vai trò của điện tâm đồ
3.1. Vai trò của điện tâm đồ: Phát hiện các vấn đề tim mạch
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo, ECG là một công cụ hữu ích, dễ tiếp cận giúp chẩn đoán nhồi máu cơ tim hiệu quả. Phương pháp này còn hỗ trợ phát hiện các vấn đề tim mạch của bệnh nhân như phì đại thất trái, rối loạn nhịp tim (ngoại tâm thu thất, block nhánh, block nhĩ thất…). Nhờ phát hiện sớm, bệnh nhân có thể can thiệp điều trị từ giai đoạn đầu, giúp kiểm soát sức khỏe tốt hơn.
3.2. Vai trò của điện tâm đồ nói lên điều gì
Tuy nhiên, đây không phải phương tiện duy nhất trong chẩn đoán bệnh lý tim mạch. Thông thường, khoảng 50% người bệnh đau thắt ngực không ổn định (UA) hay nhồi máu cơ tim không có ST chênh lên (NSTEMI) khi thực hiện phương pháp này không cho thấy bất kỳ thay đổi nào. Do đó, nên thực hiện phương pháp này dựa diễn tiến các triệu chứng thiếu máu cơ tim.
Nhờ phát hiện sớm, bệnh nhân có thể can thiệp điều trị từ giai đoạn đầu, giúp kiểm soát sức khỏe tốt hơn.
4. Cách phát hiện nhồi máu cơ tim
Người bệnh cần đo điện tâm đồ 12 chuyển đạo sớm tại phòng cấp cứu, không nên trì hoãn quá 10 phút. Theo dõi sự biến chuyển liên tục cho các bệnh nhân nghi ngờ nhồi máu cơ tim cấp là điều rất cần thiết. Bác sĩ có thể chỉ định đo thêm các chuyển đạo thành sau (gồm V7, V8, V9) nếu nghi ngờ nhồi máu cơ tim cấp thành sau (ở vùng sau thực).
Tắc nghẽn mạch vành trên thượng tâm mạc sẽ tạo ra hình ảnh ST chênh lên ở điện tim. Hầu hết những trường hợp nhồi máu cơ tim cấp có ST chênh lên tiến triển đến nhồi máu có sóng Q.
Để định vùng xảy ra nhồi máu cơ tim, bác sĩ cần xem xét chuyển đạo có ST chênh lên và/hoặc chuyển đạo có sóng Q. Các chuyển đạo xuyên tâm đối của vùng xảy ra nhồi máu cơ tim có hình ảnh ST chênh xuống.
5. Chuẩn bị gì khi đo điện tâm đồ?
Trước khi đo điện tim, người bệnh sẽ được kỹ thuật viên y tế giải thích và hướng dẫn thủ tục thực hiện. Người bệnh cần liệt kê tất cả triệu chứng và các thông tin quan trọng như tiền sử bệnh, tiền sử gia đình, các bệnh lý nếu có như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn nhịp tim, đột quỵ.
Người bệnh sẽ được kỹ thuật viên y tế giải thích và hướng dẫn thủ tục thực hiện.
Bên cạnh đó, người bệnh cần nêu rõ những vấn đề lo lắng, căng thẳng đang gặp phải. Một số loại thuốc, thực phẩm chức năng, vitamin đang sử dụng cũng như liều lượng cũng cần thông báo với bác sĩ. Đây là phương pháp xét nghiệm an toàn, không ảnh hưởng đến sức khỏe. Phương pháp này có thể thực hiện ở bất kỳ thời điểm nào, không cần nhịn ăn.
Khi thực hiện điện tim, người bệnh cần nằm thả lỏng, yên tĩnh, tháo các đồ vật bằng kim loại khỏi cơ thể, hai tay đặt song song với thân người, hai chân duỗi thẳng. Trong tiến trình người bệnh tuân thủ theo hướng dẫn của kỹ thuật viên y tế.
