Vacxin sống (còn được gọi là vacxin hữu cơ hoặc vacxin sinh học) đã được sử dụng để ngăn ngừa nhiều bệnh truyền nhiễm khác nhau. Có rất nhiều thắc mắc như “vacxin sống gồm những loại nào”, dưới đây Thu Cúc TCI sẽ giải đáp chi tiết cho bạn đọc tham khảo.
Menu xem nhanh:
1. Giới thiệu chung về vaccine và vai trò quan trọng của việc tiêm vaccine
1.1 Giới thiệu chung về vaccine
Vaccine (tiêm chủng) là một biện pháp y tế phòng ngừa quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng cũng như nhằm ngăn ngừa sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm. Vaccine là một loại chất hoặc vi sinh vật đã bị giết hoặc yếu đối với bệnh dự phòng, được tiêm vào cơ thể để kích thích hệ thống miễn dịch sản xuất kháng thể chống lại các loại vi khuẩn hoặc virus gây bệnh. Khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh sau này, hệ thống miễn dịch đã được tiêm chủng sẽ nhận ra và tiêu diệt chúng, giúp ngăn ngừa bệnh hoặc giảm đáng kể sự nặng nề của bệnh.
1.2 Vai trò quan trọng của việc tiêm vaccine
– Phòng ngừa bệnh: Vaccine giúp ngăn ngừa vi khuẩn hoặc virus gây bệnh từ xâm nhập vào cơ thể. Điều này giúp ngăn chặn sự lây lan của bệnh từ người này sang người khác, đặc biệt trong cộng đồng, giúp kiểm soát dịch bệnh và giảm tỷ lệ mắc bệnh.
– Bảo vệ cá nhân và cộng đồng: Việc tiêm vaccine không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn giúp bảo vệ cả cộng đồng xung quanh. Nguy cơ lây nhiễm bệnh giảm khi nhiều người trong cộng đồng đều được tiêm chủng, gây hiệu ứng cánh bướm, khiến cho người không tiêm cũng được hưởng lợi vì tỷ lệ lây nhiễm bệnh sẽ giảm.
– Giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh: Điều này đặc biệt quan trọng trong việc ứng phó với các dịch bệnh nguy hiểm như cúm, bạch hầu, polio, COVID-19 và nhiều bệnh truyền nhiễm khác.
– Đóng góp vào thành tựu y tế công cộng: Vaccine đã giúp loại bỏ hoặc giảm thiểu các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, cứu sống hàng triệu người và cải thiện sức khỏe của cộng đồng.
Tuy nhiên, việc tiêm vaccine không chỉ giúp bảo vệ cá nhân và cộng đồng mà còn cần tuân thủ các quy định và hướng dẫn từ các chuyên gia y tế. Điều này đảm bảo hiệu quả của vaccine và giúp đạt được sự bình an và phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm.
2. Vacxin sống là gì? Tìm hiểu vacxin sống gồm những loại nào?
2.1 Vacxin sống là gì?
Vaccine sống (live vaccine) là loại vaccine được sản xuất từ các vi sinh vật (virus hoặc vi khuẩn) vẫn còn sống nhưng đã bị suy yếu để không gây ra bệnh nặng hoặc nguy hiểm cho người được tiêm chủng. Các vi khuẩn hoặc virus trong vaccine sống tiêm vào cơ thể sẽ vẫn có thể hoạt động nhưng không gây bệnh mạnh, chỉ gây ra một biểu hiện nhẹ hoặc không gây bệnh tích cực như bệnh ban đầu.
Vaccine sống hoạt động bằng cách kích thích hệ thống miễn dịch phát triển kháng thể và tế bào bộ phận, giúp cơ thể xây dựng sự miễn dịch chống lại vi khuẩn hoặc virus đó. Khi gặp lại vi khuẩn hoặc virus trong tương lai, hệ thống miễn dịch đã được tiêm chủng sẽ có khả năng nhận biết và tiêu diệt chúng nhanh chóng, giúp ngăn ngừa bệnh hoặc giảm thiểu sự nặng nề của bệnh.
Một số loại vaccine sống phổ biến bao gồm vaccine sốt rét, vaccine Sởi – Quai bị – Rubella (MMR), vaccine viêm gan B, vaccine viêm gan A, và vaccine cúm sống.
Tuy vaccine sống có hiệu quả và cung cấp miễn dịch lâu dài, nhưng chúng cũng có thể không được khuyến nghị cho những người có hệ miễn dịch yếu hoặc bệnh lý nền. Điều này bởi vì vaccine sống có thể gây ra một số biểu hiện nhẹ hoặc tạm thời như sốt, tức ngực, hoặc một số triệu chứng khác, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch yếu. Trước khi tiêm bất kỳ loại vaccine nào, nên thảo luận và tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.
2.2 Tìm hiểu vacxin sống gồm những loại nào ?
Có nhiều loại vaccine sống đã được phát triển để ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm. Dưới đây là một số loại vaccine sống phổ biến:
– Vaccine sốt rét: Dùng để ngăn ngừa bệnh sốt rét, do vi khuẩn Plasmodium gây ra qua cắn của muỗi Anopheles. Vaccine sốt rét vẫn đang trong quá trình phát triển và kiểm tra hiệu quả.
– Vaccine Sởi – Quai bị – Rubella (MMR): Kết hợp vaccine bao gồm Sởi, Quai bị và Rubella (bệnh sởi, viêm quai bị và bệnh S rubella). Loại vaccine này là một phần của chương trình tiêm chủng mở rộng và được sử dụng rộng rãi để ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm này.
– Vaccine viêm gan A (Hepatitis A): Ngăn ngừa viêm gan A, một bệnh do virus viêm gan A (HAV) gây ra thông qua nhiễm trùng ẩm thực hoặc tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm.
– Vaccine viêm gan B (Hepatitis B): Dùng để ngăn ngừa viêm gan B, do virus viêm gan B (HBV) gây ra thông qua tiếp xúc với máu hoặc các chất lỏng cơ thể của người nhiễm.
– Vaccine cúm sống: Dùng để ngăn ngừa cúm, do virus cúm gây ra. Loại vaccine này cũng phải cập nhật theo các biến thể mới của virus cúm xuất hiện.
– Vaccine viêm gan môi và mắt (Herpes simplex virus): Ngăn ngừa viêm gan môi và mắt, gây ra bởi virus herpes simplex.
Đáng lưu ý rằng danh sách trên không bao gồm tất cả các loại vaccine sống có sẵn, và việc sử dụng vaccine nào còn phụ thuộc vào tình hình dịch bệnh và các hướng dẫn y tế của từng quốc gia. Trước khi tiêm bất kỳ loại vaccine nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ tiêm chủng nhé.
3. Ưu điểm và hạn chế của vaccine sống
Vaccine sống có nhiều ưu điểm và hạn chế, và chúng được đánh giá dựa trên hiệu quả bảo vệ và an toàn khi sử dụng. Dưới đây là một số ưu điểm và hạn chế của vaccine sống:
3.1 Ưu điểm của vacxin sống
– Hiệu quả dài hạn: Vaccine sống thường tạo ra một miễn dịch lâu dài hơn so với vaccine bất hoạt. Một lần tiêm có thể cung cấp bảo vệ kéo dài nhiều năm hoặc thậm chí suốt đời.
– Tạo miễn dịch toàn diện: Vaccine sống thường kích thích cả phản ứng miễn dịch hỗn hợp, bao gồm kháng thể và tế bào bộ phận. Điều này giúp cơ thể sẵn sàng chống lại nhiều biến thể của vi khuẩn hoặc virus gây bệnh.
– Hiệu quả ngăn ngừa bệnh nặng: Vaccine sống có thể cung cấp bảo vệ hiệu quả hơn trong việc ngăn ngừa bệnh nặng và biến chứng liên quan.
– Hiệu ứng cánh bướm: Người tiêm vaccine sống cũng có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh cho người khác thông qua hiệu ứng cánh bướm. Việc ngăn ngừa lây nhiễm bệnh ở một số người có thể giảm sự lây lan của bệnh trong cộng đồng.
3.2 Hạn chế của vacxin sống
– Vaccine sống có thể không được khuyến nghị cho những người có hệ miễn dịch yếu, như phụ nữ mang thai, người già, trẻ em dưới 12 tháng tuổi và những người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch.
– Tác dụng phụ: Một số người có thể phản ứng mạnh với vaccine sống và gặp các tác dụng phụ như sốt, tức ngực, hoặc ban đỏ ở vùng tiêm. Tuy nhiên, các tác động này thường nhẹ và tạm thời.
– Yêu cầu bảo quản đặc biệt: Vaccine sống thường cần được bảo quản ở nhiệt độ lạnh hoặc đông lạnh, do đó cần có điều kiện bảo quản đáp ứng đủ để đảm bảo hiệu quả của vaccine.
– Tác động tới quy mô sản xuất: Việc sản xuất và phân phối vaccine sống có thể phức tạp hơn so với vaccine bất hoạt, do yêu cầu đảm bảo sự sống và hoạt động của vi sinh vật trong quá trình sản xuất.
Nếu bạn còn bất kì thắc mắc nào về vacxin sống gồm những loại nào hãy liên hệ trực tiếp với Phòng Tiêm Chủng Thu Cúc TCI để được giải đáp nhé.