Đau rát vùng xương ức là triệu chứng phổ biến mà nhiều người gặp phải. Đây có thể là dấu hiệu của nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau như trào ngược dạ dày thực quản, hay bệnh lý về tim mạch. Hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng đau rát này là yếu tố quan trọng để có thể điều trị kịp thời và tránh các biến chứng nguy hiểm. Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt giữa trào ngược dạ dày và dấu hiệu của bệnh tim mạch, hai nguyên nhân phổ biến gây ra đau, rát vùng xương ức.
Menu xem nhanh:
1. Đau rát vùng xương ức do trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là nguyên nhân hàng đầu gây ra cảm giác đau rát hoặc nóng rát ở vùng xương ức. Đây là hiện tượng axit dạ dày trào ngược lên thực quản, làm kích thích niêm mạc và gây ra cảm giác khó chịu. Triệu chứng này thường xuất hiện sau khi ăn no, nằm xuống, hoặc sau khi ăn những thực phẩm khó tiêu.
1.1 Triệu chứng điển hình của GERD
– Cảm giác nóng rát vùng ngực: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của GERD. Cơn đau thường xuất hiện ngay sau bữa ăn và có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ.
– Ợ nóng và ợ chua: Người bệnh thường có cảm giác axit hoặc thức ăn trào ngược lên cổ họng, gây khó chịu.
– Khó nuốt: Cảm giác thức ăn bị mắc kẹt hoặc khó đi qua thực quản có thể đi kèm với đau rát vùng xương ức.
– Ho khan và khàn giọng: Axit dạ dày có thể kích thích dây thanh quản, gây ra ho khan và thay đổi giọng nói.
1.2 Tại sao GERD gây ra đau rát vùng xương ức?
Khi axit dạ dày tiếp xúc với niêm mạc thực quản, nó có thể gây kích thích và viêm, dẫn đến cảm giác đau rát vùng ngực. Trào ngược xảy ra thường xuyên có thể gây tổn thương niêm mạc thực quản, dẫn đến các biến chứng như viêm thực quản hoặc thậm chí ung thư thực quản nếu không được điều trị kịp thời.
GERD gây đau rát ngực
1.3 Cách điều trị, phòng ngừa GERD gây đau rát ngực vùng xương ức
– Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tránh các thực phẩm gây kích ứng như đồ ăn cay, chua, nhiều dầu mỡ, cà phê, rượu bia.
– Thay đổi lối sống: Không nằm ngay sau khi ăn, nâng đầu giường khi ngủ, giảm cân nếu thừa cân.
– Dùng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc giảm axit như thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc thuốc kháng axit.
2. Đau rát vùng xương ức do bệnh lý tim mạch
Mặc dù trào ngược dạ dày là nguyên nhân phổ biến gây ra triệu chứng đau, rát vùng xương ức, nhưng không thể bỏ qua khả năng cơn đau này có liên quan đến các vấn đề về tim mạch, đặc biệt là cơn đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim.
Một số triệu chứng đáng chú ý của bệnh tim mạch là:
– Cơn đau ngực điển hình: Cảm giác nặng ngực, đau thắt hoặc ép chặt ở giữa ngực. Đôi khi cơn đau lan ra vai, cổ, hàm hoặc cánh tay trái.
– Đau ngực do gắng sức: Cơn đau thường xuất hiện khi bạn vận động mạnh, leo cầu thang, hoặc khi căng thẳng tinh thần. Khi nghỉ ngơi, cơn đau thường giảm đi.
– Khó thở: Cảm giác không đủ không khí, phải thở dốc sau các hoạt động thường ngày hoặc thậm chí ngay cả khi nghỉ ngơi.
– Toát mồ hôi và mệt mỏi: Đi kèm với cơn đau ngực, bạn có thể cảm thấy toát mồ hôi lạnh, chóng mặt, buồn nôn, và mệt mỏi.
Các bệnh lý tim mạch cũng có thể gây ra tình trạng đau tức ngực
3. Phân biệt cơn đau rát vùng xương ức do bệnh tim với GERD?
Phân biệt giữa đau rát vùng xương ức do trào ngược dạ dày và bệnh lý tim mạch là rất quan trọng, bởi cách xử lý hai tình trạng này hoàn toàn khác nhau. Dưới đây là một số đặc điểm giúp phân biệt để người bệnh chủ động trong việc nhận biết và thăm khám kịp thời dù là tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh lý nào:
– Cơn đau do tim thường xuất hiện khi bạn hoạt động thể lực hoặc căng thẳng, và giảm đi khi nghỉ ngơi. Trong khi đó, đau do trào ngược thường xuất hiện sau khi ăn hoặc nằm xuống.
– Đau tim có thể đi kèm với các triệu chứng như khó thở, mệt mỏi, và cơn đau lan ra các vị trí khác như vai, hàm, hoặc cánh tay. Đau do GERD thường chỉ tập trung ở ngực và không lan ra các vùng khác.
Khi bạn uống thuốc kháng axit và triệu chứng thuyên giảm, nhiều khả năng đó là đau do GERD. Ngược lại, cơn đau không giảm sau khi dùng thuốc kháng axit có thể là dấu hiệu của bệnh tim.
4. Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Nếu bạn gặp phải cơn đau rát vùng xương ức, điều quan trọng là không được chủ quan, dưới đây là những dấu hiệu bạn nên đi khám ngay lập tức:
– Cơn đau kéo dài hơn 15 phút và không giảm dù nghỉ ngơi.
– Cảm giác đau lan ra vai, hàm, hoặc cánh tay trái.
– Bạn cảm thấy khó thở, chóng mặt, buồn nôn hoặc toát mồ hôi lạnh đi kèm với cơn đau.
– Dùng thuốc kháng axit không giúp giảm đau, hoặc cơn đau tái phát liên tục.
5. Chẩn đoán và điều trị nguyên nhân đau, rát vùng xương ức
5.1 Các phương pháp chẩn đoán
– Nội soi thực quản: Phương pháp này giúp bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản và dạ dày để phát hiện viêm hoặc tổn thương.
– Đo pH trở kháng thực quản 24h được đánh giá là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán GERD, xác định chi tiết mức độ trào ngược, vị trí trào ngược, thời điểm, tính chất trào ngược. Đặc biệt còn phân biệt được trào ngược gây đau rát ngực với các bệnh lý có triệu chứng tương tự như trào ngược.
– Điện tâm đồ (ECG): Được sử dụng để kiểm tra hoạt động điện của tim, giúp phát hiện các bất thường trong nhịp tim.
– Xét nghiệm máu: Có thể cần làm xét nghiệm để kiểm tra các dấu hiệu viêm nhiễm hoặc dấu hiệu của nhồi máu cơ tim.
– Chụp X-quang ngực: Giúp loại trừ các bệnh lý phổi hoặc các vấn đề khác trong lồng ngực.
Kỹ thuật đo pH trở kháng thực quản 24h là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán GERD
5.2 Điều trị
Nếu nguyên nhân là trào ngược dạ dày, việc thay đổi chế độ ăn uống và lối sống sẽ giúp giảm triệu chứng. Thuốc giảm axit cũng thường được kê đơn.
Nếu nguyên nhân là bệnh tim mạch, việc điều trị phụ thuộc vào tình trạng cụ thể. Trong trường hợp đau thắt ngực ổn định, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giãn mạch hoặc thuốc chống đông máu. Với những trường hợp nghiêm trọng hơn, phẫu thuật có thể cần thiết.
Đau rát vùng xương ức có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề khác nhau, từ trào ngược dạ dày đến bệnh lý tim mạch. Việc nhận biết và phân biệt giữa các nguyên nhân này là rất quan trọng để có biện pháp điều trị thích hợp. Đừng bỏ qua bất kỳ triệu chứng đau ngực nào, và hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo sức khỏe tốt.
